ના મોતથી બચાવે છે અને ના વેન્ટિલેટરનું જોખમ ઘટાડે છે, તો પછી ભારતમાં રેમડેસિવિર માટે કેમ હાહાકાર?

જે રેમડેસિવિરને લઈને દેશભરમાં હાહાકાર મચી ગયો છે તે ચેપગ્રસ્ત દર્દીના મૃત્યુનું જોખમ ઘટાડવા માટે અસરકારક નથી. કોવિડ -19 ટ્રીટમેન્ટમાં ઉપયોગમાં લેવામાં આવતા રેમડેસિવિર સહિત ચાર મોટી દવાઓ પરના વર્લ્ડ હેલ્થ ઓર્ગેનાઇઝેશનના વૈશ્વિક અધ્યયન દ્વારા ચોંકાવનારા તથ્યો બહાર આવ્યા છે. ફક્ત ભારતમાં જ નહીં, વિશ્વભરના દર્દીઓની સારવારમાં રેમડેસિવિર, હાઇડ્રોક્સિક્લોરોક્વિન સહિત ચાર દવાઓનો સૌથી વધુ ઉપયોગ કરવામાં આવી રહ્યો છે. પરંતુ સંશોધનમાંથી જાણવા મળ્યું છે કે આ દવાઓ મૃત્યુનું જોખમ ઘટાડવા માટે અસરકારક નથી.

30 દેશોમાં અભ્યાસ

ડબ્લ્યુએચઓના સોલિડેટરી ટ્રાયલ હેઠળ કોવિડ -19 ની સારવારમાં ઉપયોગમાં લેવામાં આવતી ચાર સૌથી લોકપ્રિય દવાઓનો અભ્યાસ વિશ્વના ત્રીસ દેશોમાં કરવામાં આવ્યો. જેમાં રેમડેસિવિર, હાઇડ્રોક્સાઇક્લોરોક્વિન, લોપીનવીર-રટનવીર અને ઇંટરફેરોન બીટા -1 સામેલ છે. અને 405 હોસ્પિટલોના 11266 ચેપગ્રસ્ત દર્દીઓનો સમાવેશ થાય છે.

આ રીતે સંશોધન કરવામાં આવ્યું હતું

વૈજ્ઞાનિકોએ રેમડેસિવિર, હાઇડ્રોક્સાઇક્લોરોક્વિન, લોપીનવીર-રટનવીર અને ઇન્ટરફેરોન બીટા -1 એ દવાઓના માધ્યમથી દર્દીઓની સારવાર કરવામાં આવતા દર્દીઓનો અભ્યાસ કર્યો. જેમાં રેમડેસિવિર દવા લેતા દર્દીઓની સ્થિતિ અંગે પાંચ ફોલો-અપ લેવામાં આવ્યા હતા જેથી આ સૌથી લોકપ્રિય દવાના પ્રભાવ વિશેની સચોટ માહિતી બહાર આવી શકે.

વેન્ટિલેટર અને મૃત્યુનું જોખમ ઘટતું નથી

રિસર્ચમાં જે પરિણામો સામે આવ્યા છે તે પ્રારંભિક છે પરંતુ તેઓ દવાઓ અંગે ગંભીર પ્રશ્નો ઉભા કરે છે. સંશોધન મુજબ, રેમડેસિવિર સહિત ચાર સૌથી વધુ ઉપયોગમાં લેવામાં આવતી દવાઓ અપાયેલા દર્દીઓમાં વેન્ટિલેટરની જરૂરિયાત ઘટાડી શકાતી નથી. કે આ દવાઓથી મૃત્યુનું જોખમ ઓછું કરવાનું કોઈ વલણ નથી. એટલું જ નહીં, જે દર્દીઓને હાઈડ્રોક્સાઇક્લોરોક્વિન અથવા ઇંટરફેરોન બીટા -1 એ આપવામાં આવ્યા હતા તેઓને જીવંત રહેવાની સંભાવના વધુ હતી.

મોટો ઝટકો માને છે નિષ્ણાત

ઓક્સફર્ડ યુનિવર્સિટીના રોગચાળાના નિષ્ણાંતે ડબ્લ્યુએચઓ ના આ અભ્યાસ વિશે જણાવ્યું છે કે તે વૈજ્ઞાનિકો અને ચિકિત્સકો માટે એક મોટો ખતરો સાબિત થશે. તેમણે કહ્યું કે સંશોધનમાં તમામ દવાઓનો અભ્યાસ કરવામાં આવ્યો હતો. અમને અપેક્ષા હતું કે રેમડેસિવિરનું પ્રદર્શન અન્ય દવાઓની તુલનામાં સારું રહેશે, પરંતુ દર્દીની સારવારમાં કોઈ વિશેષ લાભ ન મળતાં તે ખૂબ જ નિરાશાજનક હતું. નોંધપાત્ર રીતે, આ એક પ્રિ-પ્રિન્ટ સંશોધન છે જેની સમીક્ષા કરવાની બાકી છે.

કેવી રીતે લોકપ્રિય બની રેમડેસિવિર

ગયા વર્ષે કોરોના રોગચાળાની શરૂઆત વખતે, વિશ્વના ઘણા દેશોમાં રેમડેસિવિર પર ક્લિનિકલ ટ્રાયલ હાથ ધરવામાં આવી હતી, જેમાં એવું જાણવા મળ્યું હતું કે આ દવાનો ઉપયોગ દર્દીઓની રિકવરીના સમયને 15 દિવસથી 11 દિવસ ઘટાડે છે. આ પછી આ દવાની માંગ વિશ્વભરમાં વધી. આ અભ્યાસ અમેરિકન એજન્સી દ્વારા કરવામાં આવ્યો હતો. ભૂતપૂર્વ રાષ્ટ્રપતિ ડોનાલ્ડ ટ્રમ્પે આ ડ્રગના ઉપયોગને પ્રોત્સાહન આપવા માટે અનેક નિવેદનો આપ્યા હતા. દવા ઉત્પાદક ગિલિયડે કહ્યું હતું કે જ્યાં સુધી રોગચાળો ચાલશે ત્યાં સુધી તે ડ્રગ બનાવવાના પરવાના પર કોઈ રોયલ્ટી વસૂલશે નહીં. ભારત સરકારે પણ મે મહિનાની આસપાસ આ દવાના સત્તાવાર ઉપયોગને મંજૂરી આપી હતી.

ક્યાંક બ્લેકમાં તો ક્યાંક ચોરી

આ દવાની વધતી માંગ વચ્ચે, ભારતમાં તેની તીવ્ર અછત હોવાના અહેવાલો છે. જોકે ભારત સરકારે કહ્યું છે કે આ દવા પૂરતા પ્રમાણમાં ઉપલબ્ધ છે. તે જ સમયે સરકારી હોસ્પિટલમાંથી આ દવા ચોરીની ઘટના પ્રકાશમાં આવી છે. શનિવારે ભોપાલની હમીદિયા હોસ્પિટલમાંથી 853 રેમેડિસિવર ઇન્જેક્શન ચોરાયા હતા. ચોરોએ સેન્ટ્રલ સ્ટોરની ગ્રીલ કાપી નાખી અને ઈન્જેકશનની ચોરી કરી હતી. આ બનાવની તપાસ ચાલી રહી છે.

આ પણ વાંચો: રાક્ષસી સ્વરૂપ સાથે આવેલી કોરોનાની બીજી લહેરથી કેવી રીતે રહેશો સુરક્ષિત? જાણો ડોક્ટરનો અભિપ્રાય