Guillain Barre Syndrome : પુણેમાં કેમ ફેલાઈ રહ્યો છે આ ખતરનાક રોગ ? પાણી સાથે શું છે કનેક્શન ?
મહારાષ્ટ્રના પુણેમાં Guillain Barre Syndromeના 101 કેસ નોંધાયા છે. પુણેમાં GBSથી સંક્રમિત 15 દર્દીઓ વેન્ટિલેટર પર છે. એક દર્દીનું મોત થયું છે. આ બિમારીના વધતા જતા કેસોને ધ્યાનમાં રાખીને પુણેનું આરોગ્ય વિભાગ એલર્ટ પર છે. પુણેમાં સતત વધતા કેસોથી ડોક્ટરો પણ ચિંતિત છે.
થોડા દિવસો પહેલા દેશમાં HMP વાયરસના કેસ વધી રહ્યા હતા. ત્યારે હવે Guillain barre syndromeના કેસ ઝડપથી વધી રહ્યા છે. મહારાષ્ટ્રના પુણેમાં 101 કેસ નોંધાયા છે. પુણેમાં GBSથી સંક્રમિત 15 દર્દીઓ વેન્ટિલેટર પર છે. એક દર્દીનું મોત થયું છે. આ બીમારીના વધતા જતા કેસોને ધ્યાનમાં રાખીને પુણેનું આરોગ્ય વિભાગ એલર્ટ પર છે. આ કોઈ ચેપી રોગ નથી પણ એક ઓટો ઇમ્યુન રોગ છે જે લાખોમાંથી ફક્ત એક દર્દીને અસર કરે છે, પરંતુ પુણેમાં સતત વધતા કેસોથી ડોક્ટરો પણ ચિંતિત છે.
GBS એક ઓટો ઇમ્યુન રોગ છે. જેમાં શરીરની રોગપ્રતિકારક શક્તિ ભૂલથી શરીરના કોષો પર હુમલો કરે છે. આના કારણે દર્દીને ઘણી ગંભીર સમસ્યાઓ થવા લાગે છે. પુણેમાં જે રીતે કેસ વધી રહ્યા છે, નિષ્ણાતો શંકા કરી રહ્યા છે કે રોગ ફેલાવાનું કારણ કંઈક બીજું હોઈ શકે છે.
Guillain barre syndromeનું કારણ શરીરની ચેતાઓ પર હુમલો કરતી રોગપ્રતિકારક શક્તિ હોવાનું માનવામાં આવે છે. પરંતુ કેટલાક અન્ય પરિબળો પણ છે જે આ રોગનું કારણ બની શકે છે.
પાણી સાથે શું છે સંબંધ ?
ડૉ. જુગલ કિશોર કહે છે કે પુણે નગરપાલિકાએ ચેપગ્રસ્ત દર્દીઓના નમૂના લીધા છે. હોસ્પિટલોમાં પ્રયોગશાળા પરીક્ષણોમાં દર્દીના નમૂનાઓમાં કેમ્પાયલોબેક્ટર જેજુની બેક્ટેરિયા મળી આવ્યા છે. કેમ્પાયલોબેક્ટર જેજુની બેક્ટેરિયા પાણીમાં પણ જોવા મળે છે. જો કોઈ વ્યક્તિ આ બેક્ટેરિયા ધરાવતું પાણી પીવે છે, તો આ બેક્ટેરિયા તેના શરીરમાં પ્રવેશ કરે છે. આ બેક્ટેરિયા ઉલટી અને ઝાડા જેવા લક્ષણોનું કારણ બને છે. કેટલાક કિસ્સાઓમાં તે ઝાડાનું કારણ પણ બને છે. પુણેમાં ચેપગ્રસ્ત દર્દીઓમાં તે જોવા મળ્યું હોવાથી, એવી આશંકા છે કે આ બેક્ટેરિયા GBSનું કારણ હોઈ શકે છે.
આનું કારણ એ છે કે જ્યારે કોઈ વ્યક્તિને પેટના રોગનો ચેપ લાગે છે, ત્યારે તેને GBS થવાની શક્યતા વધી જાય છે. આ જ કારણ છે કે પુણેમાં પાણીના નમૂના લેવામાં આવી રહ્યા છે. જોકે, ચેપગ્રસ્ત દર્દીઓના નમૂના પણ NIV ને મોકલવામાં આવ્યા છે. ત્યાં તપાસ કર્યા પછી જ સ્પષ્ટ થશે કે આ રોગ પાણીના કારણે ફેલાઈ રહ્યો છે કે નહીં.
Guillain barre syndromeના લક્ષણો શું છે ?
રાજીવ ગાંધી હોસ્પિટલના કાર્ડિયોલોજી વિભાગના ડૉ.અજિત કુમાર કહે છે કે મોટાભાગના કિસ્સાઓમાં આ રોગ હાથ અને પગના સુન્ન થવાથી શરૂ થાય છે. આના કારણે ચેપગ્રસ્ત દર્દીને હાથ અને પગમાં ઝણઝણાટ પણ થાય છે. કેટલાક કિસ્સાઓમાં, તાવ, હૃદયના ધબકારા અચાનક વધી જવા અને શ્વાસ લેવામાં તકલીફ પણ થઈ શકે છે.
Guillain barre syndromeને કારણે દર્દીને લકવો પણ થઈ શકે છે. જો આવું થાય તો દર્દીનો જીવ બચાવવો મુશ્કેલ બની જાય છે. Guillain barre syndrome ધરાવતા 22 ટકા દર્દીઓને સારવાર માટે હોસ્પિટલમાં દાખલ થયાના પહેલા અઠવાડિયામાં શ્વાસ લેવાની મશીનની જરૂર પડી શકે છે. કેટલાક કિસ્સાઓમાં દર્દીને હાઈ બ્લડ પ્રેશર અથવા તો હાર્ટ એટેક આવવાનું જોખમ રહેલું છે. તે જીવલેણ પણ હોઈ શકે છે
શું આ રોગનો કોઈ ઈલાજ છે ?
ડૉ. અજિત સમજાવે છે કે Guillain barre syndrome માટે કોઈ સૂચિત સારવાર નથી, સારવાર ફક્ત લક્ષણોના આધારે કરવામાં આવે છે. કેટલાક કિસ્સાઓમાં પ્લાઝ્મા થેરાપી અને ઇમ્યુનોગ્લોબ્યુલિન થેરાપીની મદદથી રોગને નિયંત્રિત કરી શકે છે. કારણ કે તે ચેપી રોગ નથી, તેથી એક વ્યક્તિથી બીજા વ્યક્તિમાં ફેલાવાનું જોખમ નથી, પરંતુ જો તે બેક્ટેરિયાને કારણે થાય છે તો આગામી દિવસોમાં કેસ વધવાની શક્યતા છે.
કેવી રીતે સુરક્ષિત રહેવું ?
શરૂઆતના લક્ષણો ઓળખો : ઝણઝણાટ, અંગ સુન્ન થવા અને સ્નાયુઓની નબળાઈને અવગણવી નહીં
સંક્રમણથી બચવા માટે સ્વચ્છ પાણી પીવો
જ્યાં સંક્રમણ ફેલાઈ રહ્યું છે ત્યાં જવાનું ટાળો
હાથ ધોઈને ભોજન લો
જો તમને બીમારીના કોઈ લક્ષણો દેખાય તો ડૉક્ટરનો સંપર્ક કરો
