નોટબંધી પર સુપ્રીમ કોર્ટનો નિર્દેશ, સરકાર અને RBI પાસે માંગ્યા રેકોર્ડ

Supreme Court on Demonetisation: લગભગ 6 વર્ષ પહેલા કેન્દ્ર સરકારે 500 અને 1000 રૂપિયાની નોટો અચાનક બંધ કરવાની જાહેરાત કરી હતી. આ નોટબંધી પછી દેશભરમાં ભારે હોબાળો થયો હતો. જે બાદ મામલો સુપ્રીમ કોર્ટમાં ગયો હતો. જેના પર સુપ્રીમ કોર્ટે કેન્દ્ર અને ભારતીય રિઝર્વ બેંક (RBI)ને 1000 અને 500 રૂપિયાની ચલણી નોટોના 2016ના ડિમોનેટાઈઝેશનના નિર્ણય સાથે સંબંધિત રેકોર્ડ રજૂ કરવાનો આદેશ આપ્યો છે. નોટબંધીને પડકારતી 58 અરજીઓ પર સુનાવણી દરમિયાન બુધવારે સુપ્રીમ કોર્ટે આ નિર્દેશ આપ્યો છે.

આ લોકો બેન્ચ સમક્ષ હાજર થયા હતા

કેન્દ્રના 2016ના નિર્ણયને પડકારતી અરજીઓની બેંચ પર પોતાનો ચુકાદો અનામત રાખતી વખતે જસ્ટિસ એસ એ નઝીરની આગેવાની હેઠળની પાંચ જજોની બંધારણીય બેંચે આરબીઆઈના વકીલ એટર્ની જનરલ આર વેંકટરામણી અને વરિષ્ઠ વકીલ પી ચિદમ્બરમ અને શ્યામ દિવાન સહિત અરજદારોના વકીલોની દલીલો સાંભળી.

બેન્ચે આ સૂચના આપી હતી

સુનાવણી દરમિયાન બેન્ચે કહ્યું કે ચુકાદો અનામત રાખવામાં આવ્યો છે. ભારત સરકાર અને રિઝર્વ બેંક ઓફ ઈન્ડિયાના વિદ્વાન વકીલને સંબંધિત રેકોર્ડ્સ રેકોર્ડ માટે મૂકવા માટે આદેશ કરવામાં આવ્યો છે.

ન્યાયતંત્ર હાથ જોડીને બેસી ન શકે

સુપ્રીમ કોર્ટે મંગળવારે કહ્યું હતું કે તેની પાસે નોટબંધીનો નિર્ણય જે રીતે લેવામાં આવ્યો તેની તપાસ કરવાની સત્તા છે અને ન્યાયતંત્ર હાથ જોડીને બેસી શકે નહીં કારણ કે તે આર્થિક નીતિનો નિર્ણય છે. રિઝર્વ બેંક ઓફ ઈન્ડિયા (RBI)ના વકીલે રજૂ કર્યા બાદ કોર્ટની ટિપ્પણી આવી છે કે આર્થિક નીતિના નિર્ણયો પર ન્યાયિક સમીક્ષા લાગુ કરી શકાતી નથી. સુનાવણી દરમિયાન, આરબીઆઈ તરફથી હાજર રહેલા વરિષ્ઠ વકીલ જયદીપ ગુપ્તાએ, કાળા નાણાં અને નકલી ચલણને કાબૂમાં રાખવા માટે ડિમોનેટાઇઝેશન નીતિના ઉદ્દેશ્ય વિશે કોર્ટને માહિતગાર કર્યા હતા.

કોર્ટના નિર્ણયોની પ્રક્રિયા પર ધ્યાન આપી શકે છે

નોટબંધીનો બચાવ કરતા એડવોકેટ ગુપ્તાએ રજૂઆત કરી હતી કે આર્થિક નીતિના નિર્ણયો પર ન્યાયિક સમીક્ષા લાગુ કરી શકાતી નથી. જસ્ટિસ બીવી નાગરત્ને કહ્યું, “આ આર્થિક નીતિનો નિર્ણય હોવાથી કોર્ટ હાથ જોડીને બેસી શકે નહીં.” કોર્ટે વધુમાં કહ્યું કે સરકાર પાસે શાણપણ છે અને લોકો માટે શ્રેષ્ઠ શું છે તે જાણવું જોઈએ. કોર્ટ નિર્ણયોથી સંબંધિત પ્રક્રિયાઓ અને પાસાઓની તપાસ કરી શકે છે.

બેંકો આગળ લાંબી કતારો જોવા મળી હતી

લગભગ પાંચ કલાક સુધી ચાલેલી સુનાવણીમાં કોર્ટે 500 અને 1000 રૂપિયાની નોટોમાં ચૂકવણી કરનારા મજૂરો અને ઘરેલુ સહાયકોની પણ નોંધ લીધી અને બેંકમાં લાંબી કતારોમાં ઉભા રહેવું પડ્યું. આરબીઆઈના વકીલે કોર્ટને જણાવ્યું હતું કે લોકોને તેમની નોટો બદલવાની પૂરતી તકો આપવામાં આવી હતી.