On This Day: એ દિવસ જ્યારે કાશ્મીરના મહારાજા હરિ સિંહે પાકિસ્તાની હુમલાને પગલે ભારત સરકારને મદદની અપીલ કરી
જમ્મુ -કાશ્મીરના મહારાજા હરિસિંહે મર્જર માટે પાકિસ્તાનને બદલે ભારતને પસંદ કર્યું. આ વાત પાકિસ્તાનને દિલમાં વાગી ગઈ. તેણે કાશ્મીર કબજે કરવા માટે ત્યાં હુમલો કર્યો.
History of the Day: 74 વર્ષ પહેલા જ્યારે દેશનું વિભાજન થયું ત્યારે ભારત (India) અને પાકિસ્તાન (Pakistan) બંને જમ્મુ -કાશ્મીર (Jammu-Kashmir) ને પોતપોતાના નકશાનો ભાગ બનાવવા માંગતા હતા. જો કે, મુસ્લિમ બહુમતીવાળા રજવાડા જમ્મુ અને કાશ્મીરના હિન્દુ શાસક મહારાજા હરિ સિંહ (Maharaja Hari Singh) જમ્મુ અને કાશ્મીરનું રજવાડું કોઈ પણ પક્ષને સોંપવા માંગતા ન હતા. આ દરમિયાન પૂંછ અને શ્રીનગરમાં ઘણી જગ્યાએ ‘મહારાજા વિરોધી પ્રદર્શન’ થયા હતા.
1947 ના ભારતીય સ્વતંત્રતા અધિનિયમ (Indian Independence Act) એ ઉપખંડમાંથી બ્રિટિશરોની વિદાય અને વિભાજીત ગેરંટી માટે કાનૂની આધાર રજૂ કર્યો હતો. સત્તાના હસ્તાંતરણને સરળ બનાવવા માટે, 3 જૂન 1947 ના રોજ બ્રિટિશ ભારત સરકાર દ્વારા સ્ટેન્ડસ્ટિલ કરાર (Standstill Agreement) તૈયાર કરવામાં આવ્યો હતો, જેથી બ્રિટીશ ક્રાઉન અને રજવાડા (ભારત અને પાકિસ્તાન) વચ્ચેની તમામ વહીવટી વ્યવસ્થાઓ અને હસ્તાક્ષરકર્તા પ્રભુત્વ ( ભારત અને પાકિસ્તાન) અને નવી વ્યવસ્થા ન થાય ત્યાં સુધી રાજ્યો વચ્ચે યથાવત રહ્યા.
તે ઘણા રજવાડાઓને મર્જ કરવા માટે પ્રયત્ન કર્યો.
આઝાદી પહેલા ભારત લગભગ 565 નાના અને મોટા રજવાડાઓમાં વહેંચાયેલું હતું. જ્યારે આ દેશ આઝાદ થયો ત્યારે અંગ્રેજોએ રજવાડાઓને તેમની ઈચ્છા મુજબ ભારત અને પાકિસ્તાન વચ્ચે પસંદગી કરવાની સ્વતંત્રતા આપી. આ વિકલ્પ પછી, 500 થી વધુ રજવાડા ભારતમાં ભળી ગયા. કેટલાક રજવાડાઓના વિલીનીકરણ માટે ઘણા પ્રયત્નો કરવા પડ્યા. તે રજવાડાઓમાં હૈદરાબાદ, ભોપાલ અને જમ્મુ અને કાશ્મીરના રજવાડાઓ મહત્વના હતા.
વર્ષ 1935 માં, બ્રિટને આ ભાગ 60 વર્ષ માટે ગિલગિટ એજન્સીને ભાડે આપ્યો હતો. જો કે, આ લીઝ 1 ઓગસ્ટ, 1947 ના રોજ રદ કરવામાં આવી હતી અને આ વિસ્તાર જમ્મુ અને કાશ્મીરના મહારાજા હરિ સિંહને પરત કરવામાં આવ્યો હતો.
જમ્મુ -કાશ્મીરના મહારાજા હરિસિંહે મર્જર માટે પાકિસ્તાનને બદલે ભારતને પસંદ કર્યું. આ વાત પાકિસ્તાનને વાગી ગઈ. તેણે કાશ્મીર કબજે કરવા માટે ત્યાં હુમલો કર્યો. જે બાદ 31 ઓક્ટોબરે હરિ સિંહે રજવાડાના ભારતમાં વિલીનીકરણને મંજૂરી આપી હતી. આ સાથે તે ભારતનું અભિન્ન અંગ બની ગયું.
25 ઓક્ટોબરની તારીખે ઇતિહાસમાં નોંધાયેલી પ્રમુખ ઘટનાઓ:
1296: સંત જ્ઞાનેશ્વરે સમાધિ લીધી.
1881: મહાન સ્પેનિશ ચિત્રકાર, શિલ્પકાર અને બહુમુખી પ્રતિભા ધરાવતા પાબ્લો પિકાસોનો જન્મ. તેમને 20 મી સદીના સૌથી પ્રભાવશાળી અને મહાન કલાકારોમાંથી એક માનવામાં આવે છે.
1947: કાશ્મીરના મહારાજા હરિ સિંહે પાકિસ્તાની હુમલાને પગલે ભારત સરકારને મદદની અપીલ કરી.
1950: કોરિયન યુદ્ધમાં ઉત્તર કોરિયાને ટેકો આપતા ચીને દક્ષિણ કોરિયા સામે પગલું ભર્યું.
1951: સ્વતંત્ર ભારતમાં લોકસભાની પ્રથમ ચૂંટણીની પ્રક્રિયા શરૂ થઈ.
1964: ભારતે તેની પ્રથમ સ્વદેશી ટેન્ક વિકસાવી. આ કુંડનું નામ “વિજયંત” રાખવામાં આવ્યું હતું.
1964: રાષ્ટ્રપતિ કુંડાએ ઝામ્બિયામાં સત્તા સંભાળી. બ્રિટિશ શાસનથી આઝાદી મેળવનાર ઝામ્બિયા નવમો આફ્રિકન દેશ છે.
1980: પ્રખ્યાત ઉર્દૂ કવિ સાહિર લુધિયાનવીનું નિધન થયું.
1983: અમેરિકી દળોએ પ્રમુખ રોનાલ્ડ રીગનના આદેશ પર ગ્રેનાડાના નાના કેરેબિયન ટાપુ પર કબજો કર્યો. અગાઉ ડાબેરીઓના બળવામાં વડા પ્રધાન મોરિશ બિશપ માર્યા ગયા હતા.
1990: મેઘાલયના સ્થાપક અને રાજ્યના પ્રથમ મુખ્યમંત્રી વિલિયમસન અપાંગ સંગમાનું અવસાન થયું.
આ પણ વાંચો: અમિત શાહની જમ્મુ -કાશ્મીર મુલાકાતનો આજે ત્રીજો દિવસ, ખીર ભવાની માતાના દર્શન કરી, પુલવામાની લેશે મુલાકાત