કર્ણાટકમાં (Karnataka) સિદ્ધારમૈયાની આગેવાની હેઠળની નવી સરકારના શપથ ગ્રહણ સાથે, રાજ્યમાં ઘણી મફત ગેરંટીનો અમલ શરૂ થઈ ગયો છે. સિદ્ધારમૈયાએ પ્રથમ કેબિનેટ બેઠકમાં ચૂંટણી સમયે આપેલા 5 વચનો પર મહોર મારી દીધી છે. જેમાં તમામ પરિવારોને 200 યુનિટ મફત વીજળીની સાથે સાથે દરેક પરિવારની મહિલા વડાને દર મહિને રૂ.2000ની આર્થિક સહાય પણ આપવામાં આવશે. આ યોજનાઓને મંજૂરી મળ્યા બાદ સવાલ એ ઊભો થાય છે કે કર્ણાટકની નવી સરકાર આ માટે પૈસા ક્યાંથી મેળવશે?
નવી સરકાર તેના વચનો પૂરા કરવા માટે દર વર્ષે આશરે રૂ. 62,000 કરોડ ખર્ચવાનો અંદાજ છે. જે રાજ્યના બજેટના લગભગ 20 ટકા છે. જેનો અર્થ છે કે રાજ્યના બજેટનો મોટો હિસ્સો પાંચ ગેરંટી પર ખર્ચ કરવો પડશે. આર્થિક નિષ્ણાતોનું કહેવું છે કે મફત ગેરંટીથી તિજોરી પર બોજ પડશે, જે કોવિડને કારણે પહેલેથી જ ખોટમાં છે. આ જંગી ખર્ચ રાજ્યની આર્થિક સ્થિતિને પણ નુકસાન પહોંચાડશે.
કર્ણાટકના 2022-23 રાજ્યના બજેટમાં 14,699 કરોડ રૂપિયાની આવક ખાધ દર્શાવવામાં આવી છે. તે જ સમયે, 2023-24 માટે આ ખાધ લગભગ 60,581 કરોડ રૂપિયા રહેવાનો અંદાજ છે. આવી સ્થિતિમાં, આર્થિક નિષ્ણાતોના મતે, મફત ગેરંટીના કારણે મૂડી ખર્ચ માટે ભંડોળનો અભાવ મૂળભૂત વિકાસને અસર કરશે. સિદ્ધારમૈયા સરકાર સામે આ મોટો પડકાર એટલા માટે પણ છે કારણ કે હાલમાં રાજ્ય પર લગભગ 3 લાખ કરોડ રૂપિયાનું દેવું છે.
જો આપણે કર્ણાટક રાજ્યની આર્થિક સ્થિતિ પર નજર કરીએ તો તેની કુલ આવક લગભગ 2 લાખ 26 હજાર કરોડ રૂપિયા છે જ્યારે કુલ ખર્ચ 2 લાખ 87 હજાર કરોડ રૂપિયા છે. જેનો અર્થ એ થયો કે આ યોજનાઓ લાગુ થયા બાદ રાજ્યનું નુકસાન વધીને લગભગ 1 લાખ 15-17 હજાર કરોડ રૂપિયા થઈ જશે. એટલે કે પહેલાની સરખામણીમાં સીધો ડબલ.
1- રાજ્યના દરેક પરિવારને 200 યુનિટ સુધી મફત વીજળી આપવાનું વચન.
2. રાજ્યના તમામ સ્નાતક બેરોજગાર વિદ્યાર્થીઓને દર મહિને 3000 રૂપિયા અને ડિપ્લોમા ધારકોને 1500 રૂપિયા.
3. દરેક પરિવારની મુખ્ય મહિલાને દર મહિને 2000 રૂપિયા.
4. રાજ્યના દરેક ગરીબને 10 કિલો અનાજ મફત.
5. મહિલાઓ માટે મફત RTC બસ અને માછીમારો માટે દર વર્ષે 500 લિટર ડીઝલ મફત.
આ પણ વાંચો : નીતિશ કુમારનો વિપક્ષને એકસાથે લાવવાનો પ્રયાસ ભાજપ માટે કેટલો મોટો પડકાર?
1- મફત વીજળી પર 14 હજાર 430 કરોડ.
2- બેરોજગારી ભથ્થા પર વાર્ષિક ખર્ચ – 3 હજાર કરોડ.
3. મહિલાઓને ભથ્થું આપવા પર 30 હજાર 720 કરોડ.
4. 5 હજાર કરોડ રૂપિયા મફત અનાજ પર.
5. મફત મુસાફરી અને માછીમારોને 500 લિટર ડીઝલ અંગે ખર્ચનો અંદાજ થોડા દિવસોમાં જાહેર થશે.