HSBCના સર્વે મુજબ નવેમ્બરમાં ભારતની વ્યાપાર પ્રવૃત્તિ ત્રણ મહિનાની ટોચે પહોંચી છે. સેવા ક્ષેત્રમાં મજબૂત વૃદ્ધિ અને રેકોર્ડ રોજગાર સર્જનને કારણે આ શક્ય બન્યું છે. HSBC ઇન્ડિયાના ચીફ ઇકોનોમિસ્ટ પ્રાંજુલ ભંડારીએ જણાવ્યું હતું કે, “સેવા ક્ષેત્રે વૃદ્ધિમાં તેજી જોવા મળી હતી, જ્યારે ઉત્પાદન ક્ષેત્રે ઓક્ટોબરના અંતિમ PMI (પર્ચેઝિંગ મેનેજર્સ ઇન્ડેક્સ) રીડિંગમાં થોડી મંદી હોવા છતાં અપેક્ષાઓ કરતાં વધુ સારો દેખાવ કર્યો હતો.”
એસએન્ડપી ગ્લોબલ દ્વારા સંકલિત એચએસબીસીનો ફ્લેશ ઈન્ડિયા કમ્પોઝિટ પરચેઝિંગ મેનેજર્સ ઈન્ડેક્સ નવેમ્બરમાં વધીને 59.5 થયો હતો જે ઓક્ટોબરમાં 59.1 હતો. આ દર્શાવે છે કે ભારતની આર્થિક પ્રવૃત્તિ સતત વિસ્તરી રહી છે. આ 50-સ્તર વૃદ્ધિને સંકોચનથી અલગ કરે છે.
સર્વિસ સેક્ટરનો PMI નવેમ્બરમાં 58.5 થી વધીને 59.2 થયો હતો, જે ઓગસ્ટ પછીનો સૌથી ઊંચો સ્તર છે. મેન્યુફેક્ચરિંગ સેક્ટરે પણ મહિના દરમિયાન વિસ્તરણ નોંધ્યું હતું, પરંતુ વૃદ્ધિની ગતિ થોડી ધીમી પડી હતી કારણ કે ઇન્ડેક્સ 57.5 થી ઘટીને 57.3 થયો હતો.
સેવા ઉદ્યોગમાં ઊંચા વેચાણને કારણે એકંદર સ્થાનિક માંગમાં વધારો થયો, જે ઉત્પાદનમાં ધીમી વૃદ્ધિને સરભર કરે છે. જો કે, મહિના દરમિયાન દેશની નિકાસની માંગમાં વધારો થયો હતો અને સેવાઓ માટેની વિદેશી માંગ ચાર મહિનાની ઊંચી સપાટીએ પહોંચી હતી.
આનાથી આગામી વર્ષ માટે બિઝનેસ આઉટલૂકમાં પણ સુધારો થયો, એકંદરે આશાવાદ મે મહિનામાં સર્વોચ્ચ સ્તરે પહોંચ્યો, જેના કારણે કંપનીઓ દ્વારા હાયરિંગમાં વધારો થયો. ડિસેમ્બર 2005માં સર્વે શરૂ થયો ત્યારથી રોજગાર સર્જન સૌથી ઝડપી ગતિએ વધી રહ્યું છે. રિપોર્ટ અનુસાર, ડિસેમ્બર 2005માં સર્વેક્ષણ શરૂ થયા બાદ રોજગાર સર્જન સૌથી ઝડપી ગતિએ વધ્યું છે, જે આર્થિક સ્વાસ્થ્ય અને ઉપભોક્તા ખર્ચ કરવાની શક્તિનું સકારાત્મક સૂચક છે.
જો કે, વધતી જતી ફુગાવાએ કેટલીક ચિંતાનું કારણ આપ્યું છે. ભંડારીએ જણાવ્યું હતું કે, “ઉત્પાદકો દ્વારા ઉપયોગમાં લેવાતા કાચા માલના તેમજ સેવા ક્ષેત્રે ખાદ્યપદાર્થો અને વેતન ખર્ચમાં ભાવ દબાણ વધી રહ્યું છે.” નવેમ્બરના આરબીઆઈના બુલેટિનમાં એમ પણ જણાવ્યું હતું કે ભારતની નિકાસ માટેનો દૃષ્ટિકોણ ઉજ્જવળ છે કારણ કે દેશ ચાવીરૂપ ઉત્પાદન માલના વૈશ્વિક વેપારમાં હિસ્સો મેળવવાનું ચાલુ રાખે છે.
ભારત હાલમાં પેટ્રોલિયમ ઉત્પાદનોમાં વૈશ્વિક બજારનો 13 ટકા અથવા છઠ્ઠો હિસ્સો ધરાવે છે, જે તેની વધતી જતી રિફાઇનિંગ ક્ષમતાઓ અને આંતરરાષ્ટ્રીય ધોરણોને પૂર્ણ કરવાની ક્ષમતાને પ્રમાણિત કરે છે. તે એ પણ દર્શાવે છે કે ખાનગી વપરાશ ફરીથી ઘરેલું માંગનું પ્રેરક બની ગયું છે અને તહેવારોના ખર્ચે ત્રીજા ક્વાર્ટરમાં વાસ્તવિક પ્રવૃત્તિને તેજ બનાવી છે. આવી સ્થિતિમાં, રિટેલર્સ બીજા ક્વાર્ટરની તુલનામાં ઝડપી વેચાણ વૃદ્ધિ નોંધાવી રહ્યા છે.
આ દિવાળીમાં ઈ-ટુ-વ્હીલર્સે ધમાલ મચાવી છે, જોકે, એક અલગ પ્રીમિયમાઇઝેશનને વધુ સ્થાન મળ્યું છે અને તે લક્ઝરી કાર સેગમેન્ટમાં છે. તે જ સમયે, દેશભરમાં નવા શહેરો વધી રહ્યા છે અને શહેરી વસ્તી ચાર ગણી વધી રહી છે. 2025 સુધીમાં, ભારતની અડધી આબાદીના 100,000 થી વધુ થવાની ધારણા છે. HSBC સર્વે મુજબ, શહેરોમાં રહેતા લોકોની સંખ્યામાં વધારો થયો છે, જેના કારણે શહેરી માંગમાં વધારો થયો છે. (ઇનપુટ-IANS)