Knowledge : કેવી રીતે નક્કી કરવામાં આવે છે ટ્રેનોના નામ, શા માટે એક જ નામની ઘણી ટ્રેનો દોડાવવામાં આવે છે, જાણો શું છે તેની પાછળનું ગણિત
How Indian railway named its train: ભારતીય રેલવે (Indian Railway) સમગ્ર દેશને ટ્રેન દ્વારા જોડે છે. આ માટે અલગ-અલગ નામવાળી ટ્રેનો દોડાવવામાં આવી છે, પરંતુ એવી ઘણી ટ્રેનો છે જેનું નામ એક જ છે, જેમ કે રાજધાની એક્સપ્રેસ. જાણો, શું છે ટ્રેનોના નામકરણનું ગણિત, શા માટે સમાન નામવાળી ઘણી ટ્રેનો દોડાવવામાં આવે છે.
ભારતીય રેલવે (Indian Railway) પાસે 22,593 ટ્રેનો છે. તેમાંથી 9,141 માલવાહક ટ્રેનો (Freight Trains) છે અને 13,452 પેસેન્જર ટ્રેનો છે. ગુડ્સ ટ્રેન દ્વારા દરરોજ લગભગ 203.88 મિલિયન ટન માલનું પરિવહન થાય છે. લગભગ 2.5 કરોડ લોકો પેસેન્જર ટ્રેનો (Passenger Trains) દ્વારા દરરોજ મુસાફરી કરે છે. ભારતીય રેલવે સમગ્ર દેશને ટ્રેન દ્વારા જોડે છે. આ માટે અલગ-અલગ નામવાળી ટ્રેનો દોડાવવામાં આવી છે, પરંતુ એવી ઘણી ટ્રેનો છે જેનું નામ એક જ છે. જેમ કે રાજધાની એક્સપ્રેસ. જે રાષ્ટ્રીય રાજધાનીને વિવિધ રાજ્યો સાથે જોડે છે. આવી સ્થિતિમાં સવાલ એ થાય છે કે ટ્રેનોના નામ ક્યા આધારે રાખવામાં આવ્યા છે?
શું છે ટ્રેનોના નામકરણનું ગણિત, એક જ નામવાળી કેટલીય ટ્રેનો કેમ દોડાવવામાં આવે છે અને કેટલી રીતે ટ્રેનોના નામ રાખવામાં આવ્યા, જાણો આ સવાલોના જવાબ…
ભારતીય ટ્રેનને 3 શ્રેણીઓમાં વહેંચવામાં આવી છે
ભારતીય ટ્રેનોના નામ ત્રણ બાબતોના આધારે રાખવામાં આવ્યા છે. ઉદાહરણ તરીકે, રાજધાની અથવા કોઈ ખાસ જરૂરિયાત માટે ચલાવવામાં આવતી ટ્રેનો સ્થળના નામ પર એટલે કે સ્ટેશન અને ચોક્કસ સ્થાન, પાર્ક, સ્મારકમાંથી પસાર થાય છે. ચાલો આપણે એક પછી એક ટ્રેનની ત્રણ શ્રેણીઓને સમજીએ.
શ્રેણી 1: સ્થાન એટલે કે સ્ટેશન પર આધારિત ટ્રેન
પ્રથમ શ્રેણીની ટ્રેનોના નામ સ્થળ અનુસાર નક્કી કરવામાં આવ્યા છે. જેઓ ચોક્કસ જગ્યાએથી ચાલીને ચોક્કસ જગ્યાએ જાય છે. જેમ-
- હાવડાથી કાલકા સુધી ચાલતી કાલકા મેલ
- હૈદરાબાદથી મુંબઈ જતી મુંબઈ એક્સપ્રેસ
- મૈસુરથી જયપુર સુધી જતી જયપુર એક્સપ્રેસ
શ્રેણી 2: સ્થાન આધારિત ચાલતી ટ્રેનો
ઘણી ટ્રેનો ચોક્કસ સ્થાનો, રાષ્ટ્રીય ઉદ્યાનો, ઝોન, સ્મારકો અથવા વિસ્તારોમાંથી પસાર થાય છે. તેથી તેમના નામોમાં તે સ્થાન અથવા સ્થળનો સમાવેશ થાય છે. આવી ટ્રેનોના મોટા ભાગના નામોમાં દિશા, નદી, ઉદ્યાન, પર્વત વગેરેનો સમાવેશ થાય છે. જેમ-
- હૈદરાબાદથી હાવડા જતી ઈસ્ટ કોસ્ટ એક્સપ્રેસ (East Coast Express)
- મેંગ્લોરથી તિરુવનંતપુરમ સુધી જતી માલાબાર એક્સપ્રેસ (Malabar Express)
- જોધપુરથી ઈન્દોર જતી રણથંભોર એક્સપ્રેસ (Ranthambore Express)
- કોર્બેટ પાર્ક એક્સપ્રેસ અને કાઝીરંગા એક્સપ્રેસ
- ચારમિનાર એક્સપ્રેસ અને તાજ એક્સપ્રેસ ચેન્નાઈથી હૈદરાબાદ (Taj Express)
શ્રેણી 3: રાજધાની અને વિશેષ સુવિધાઓ સાથે જોડતી ટ્રેન
રેલવેએ ખાસ સુવિધા માટે કેટલીક ટ્રેનો દોડાવી છે અને તેમના નામ પણ એક જ છે. જેમ-
- રાજધાની એક્સપ્રેસ (Rajdhani Express): તે દેશની રાજધાની દિલ્હીને વિવિધ રાજ્યોની રાજધાની સાથે જોડે છે. નામ પરથી જ સ્પષ્ટ થાય છે કે તેઓ રાજધાનીને રાજધાની સાથે જોડે છે. ઘણા રાજ્યો હોવાને કારણે દેશના અલગ-અલગ રાજ્યોમાં એક જ નામની ટ્રેનો દોડે છે.
- ગરીબ રથ એક્સપ્રેસ (Garib Rath Express): આ ડીલક્સ ટ્રેનની શ્રેણી છે, જે સામાન્ય માણસને પણ પરવડી શકે છે.
- સંપર્ક ક્રાંતિ એક્સપ્રેસ (Sampark Kranti Express) : આ સામાન્ય સુપરફાસ્ટ ટ્રેનો છે, જે દેશની રાજધાની દિલ્હીને મોટા રાજ્યો સાથે જોડે છે. જેમ કે- બિહાર સંપર્કક્રાંતિ, રાજસ્થાન સંપર્કક્રાંતિ એક્સપ્રેસ. આ શ્રેણીની વધુ ટ્રેનો છે. જેમ કે- જન શતાબ્દી એક્સ, દુરંતો એક્સ.
