Covid-19 : ભારતમાં વિદેશી દવા કંપનીઓ આ રીતે નફો ના કમાઈ શકે, બોમ્બે હાઇકોર્ટની સરકારને ટકોર

દેશમાં એક તરફ  Corona  ની મહામારી ગંભીર બની રહી છે. તેમજ કોરોનામાં ઉપયોગમાં લેવામાં આવતી દવાની પણ અછત છે. તેવા સમયે બોમ્બે હાઈકોર્ટે ગુરુવારે કહ્યું કે કેન્દ્ર અને રાજ્ય સરકારો શા માટે કોરોનાના દર્દીઓની સારવાર માટે ઉપયોગમાં લેવાતી આયાતી દવાઓની જગ્યાએ સ્થાનિક દવાઓના વિકલ્પ તરીકે તરીકે પ્રોત્સાહન આપતા નથી.

મુખ્ય ન્યાયાધીશ દિપાંકર દત્તા અને ન્યાયાધીશ જી.એસ. કુલકર્ણીની ખંડપીઠે કહ્યું કે,વિદેશી દવાઓને લોકપ્રિય બનાવવાના કારણો સ્પષ્ટ છે. પરંતુ જો આપણી પાસે વિકલ્પો છે તો સ્થાનિક દવાઓનો ઉપયોગ કેમ ન કરવો. તમારે હિન્દુ મહાકાવ્ય રામાયણ મુજબ હનુમાનની પણ જરૂર નથી. સ્થાનિક ઔષધીય વનસ્પતિ સંજીવનીએ લક્ષ્મણનો જીવ બચાવ્યો.

ખંડપીઠે કહ્યું હતું કે, કોઈને પણ જરૂરી દવાઓના વેચાણથી નફો કરવાની મંજૂરી આપી શકાતી નથી. તે કેન્દ્ર અને રાજ્ય સરકારની જવાબદારી છે. તમારે આગળ વિચારવું પડશે. તમારે ધ્યાન રાખવું પડશે કે ભારતમાં વિદેશી દવા કંપનીઓ નફો તો નથી કમાતી. ખંડપીઠ રાજ્યમાં Corona ના સંચાલન માટે દાખલ કરેલી પીઆઈએલ પર સુનાવણી કરી રહી હતી. અરજદાર વતી એડ્વોકેટ રાજેશ ઇનામદારે જણાવ્યું હતું કે, ખાસ કરીને ટોસીલીઝુમાબ અને ફેવિપરવીર જેવી દવાઓની ઉપલબ્ધતા ન હોવાને કારણે દર્દીઓ મુંબઇની બહાર કેવી રીતે મરી રહ્યા છે.

એડવોકેટ ઇનામદારે કહ્યું,  માત્ર ટોસીલીઝુમાબ((Tocilizumab) નહિ  રેમેડિસવીર દવાની પણ અછત છે. આ દવાના અભાવને કારણે યુવકો મરી રહ્યા છે. પુણેની હોસ્પિટલો પોતે દવા મેનેજ કરવાના બદલે આ દવા દર્દીઓને બહારથી મેનેજ કરવા માટે જણાવે છે.  ” કોર્ટે કહ્યું કે સ્વિસ કંપની ‘રોશે’ ટોસીલીઝુમાબ બનાવે છે અને તેનું સિપ્લા ભારતમાં માર્કેટિંગ કરે છે. ત્યારબાદ કોર્ટે કેન્દ્ર દ્વારા સુપ્રીમ કોર્ટમાં દાખલ કરેલા એફિડેવિટને ટાંકતા જણાવ્યું હતું કે સ્થાનિક રીતે ટોસિલિઝુમાબના વિકલ્પ તરીકે ઇટુલિઝુમાબ, ડેક્સમેથાસોન અને મિથિલ પ્રેડિસોલોન વધુ કે ઓછા અસરકારક છે. સોગંદનામામાં જણાવાયું છે કે તે ગેરસમજ છે કે ફક્ત ટોસિલીઝુમાબ જ કોવિડ -19 દર્દીઓની સારવાર કરી શકે છે.

કેન્દ્ર દ્વારા દાખલ કરેલા એફિડેવિટમાં જણાવાયું છે કે, “ગંભીર કિસ્સાઓમાં Corona રોકવા માટે રાષ્ટ્રીય ક્લિનિકલ મેનેજમેન્ટ પ્રોટોકોલ હેઠળ તપાસની તબીબી દવા તરીકે સૂચિબદ્ધ કરાઈ છે. ઇટુલિઝુમબ, સ્થાનિક ડેક્સામેથાસોન અને મિથિલ પ્રેડિસોલોન તરીકે ટોસિલીઝુમ્બેને બદલે વૈકલ્પિક તરીકે ઉપયોગ કરી શકાય છે તે સમાન અથવા વધુ અસરકારક અને વધુ સારી છે તે એક ગેરસમજ છે કે ફક્ત ટોસિલીઝુમાબ જ કોવિડ -19 દર્દીઓની સારવાર કરી શકે છે કારણ કે તે આયાત કરેલી દવા છે. આ કારણે દવાઓની ઉપલબ્ધતામાં તીવ્ર ઘટાડો થયો છે અને લોકોમાં ગભરાટ ફેલાવ્યો. ખંડપીઠે જણાવ્યું હતું કે વિદેશી દવાઓના વિકલ્પ અંગે કેન્દ્રની રજૂઆતો સુપ્રીમ કોર્ટના આદેશમાં દર્શાવેલ છે.

એડવોકેટ ઇનામદારે પ્રાર્થના કરી કે તે ફક્ત મોંધી આયાત દવાઓનો આગ્રહ રાખનારા ડોકટરોને આપવામાં આવે. કોર્ટે કહ્યું કે તે તેના આદેશમાં ચોક્કસ સૂચના જારી કરશે. અન્ય જિલ્લાઓમાં કોરોનાના દર્દીઓની સારવાર માટે મુંબઇ મોડેલ અપનાવવા માટે કોર્ટે સિવિક ચીફ ઇકબાલ ચહલને કોરોના કેસોમાં પથારીની અછત અને ઉપલબ્ધતાને ધ્યાનમાં લઇને અન્ય નાગરિક સંસ્થાઓના વડાઓ સાથે એક વીડિયો કોન્ફરન્સ મીટિંગ કરીને મુંબઈ મોડેલની ચર્ચા કરવા જણાવ્યું હતું. ખંડપીઠે સૂચન કર્યું હતું કે મુંબઇમાં 12,000 પથારી ઉપલબ્ધ છે, તેથી પુણેમાં કોવિડ કેસની સંખ્યા બમણી હોવાને કારણે તે પૂણેનો ભાર થોડો હળવો કરી શકે છે.

મુંબઇમાં કોરોનાના 86,૦૦૦ કેસ સક્રિય કેસ છે અને પુણેમાં 1.4 લાખ કોરોના કેસ છે. એજીએ બેંચને માહિતી આપી કે પુણે તબીબી હબ બન્યાનો અનુભવ કરી રહ્યું છે. જ્યાં અન્ય જિલ્લાના લોકો સારવાર માટે આવતા હોય છે. પુણેમાં સક્રિય કેસની સંખ્યાને નિયંત્રિત કરવા કોર્ટે લોકડાઉન સૂચવ્યું હતું. એજીએ કહ્યું, સાહેબ, લોકો હેલ્મેટ પહેરતા નથી. માસ્ક પહેરવા એ દૂરની વાત છે.” એજીને કોર્ટ દ્વારા લોકડાઉનનો આદેશ આપવા વિનંતી કરવામાં આવી હતી. મુખ્ય ન્યાયાધીશે કહ્યું કે, “અમે અમારી સરહદો પાર કરવા નથી માંગતા. અલ્હાબાદ હાઈકોર્ટ દ્વારા પાંચ શહેરોમાં લોકડાઉન લાગુ કરવાના આદેશ અંગે અને ત્યારબાદ સુપ્રીમ કોર્ટે તેના પર લગાવેલી રોકના આદેશ અંગે વાકેફ છીએ.