સત્તાના 20 વર્ષ : 7 ઓક્ટોબરે નરેન્દ્ર મોદીના સત્તામાં આવ્યાના 20 વર્ષ પૂર્ણ થઈ રહ્યા છે. આ 20 વર્ષોમાં નરેન્દ્ર મોદીએ તેમની રાજનીતિ અને વ્યક્તિત્વને ફર્શ થી અર્શ સુધીની મુસાફરી કરાવી છે.
ગુજરાતના મુખ્યમંત્રી (Gujarat Chief Minister)બનવાથી માંડીને દેશના વડાપ્રધાન બનવા સુધી નરેન્દ્ર મોદી (PM MODI)એ દેશના રાજકારણમાં એક સક્ષમ વહીવટકર્તા તરીકે પોતાની સ્થાપના કરી છે. સત્તામાં હતા ત્યારે તેમણે લીધેલા નિર્ણયોએ પહેલા ગુજરાતમાં અને પછી સમગ્ર ભારતમાં ભાજપ (BJP)ના વિજય રથને ચાલુ રાખ્યો હતો. નરેન્દ્ર મોદી આ રીતે દેશના રાજકારણના જાદુગર નથી બન્યા. કદાચ મોદી પ્રથમ વ્યક્તિ હશે, જેમણે પ્રથમ વખત વિધાનસભાની ચૂંટણી (Assembly elections)લડી અને ગુજરાતના મુખ્યમંત્રી બન્યા, ત્યાર બાદ તેમણે સતત 2 વખત ગુજરાતના મુખ્યમંત્રી બનવાનો કરિશ્મા બતાવ્યો. આ પછી, 2014માં વારાણસીથી સંસદીય ચૂંટણી લડી અને દેશના વડાપ્રધાન બન્યા.
2014 પછી, 2019માં, નરેન્દ્ર મોદીના ચહેરા પર ફરી ભાજપ સરકાર આવી અને નરેન્દ્ર મોદી ફરી દેશના વડાપ્રધાન બન્યા. આ રીતે નરેન્દ્ર મોદી એક એવા પ્રભાવશાળી ચહેરા બન્યા જેમણે દાયકાઓ પછી ભારતની રાજનીતિ (Politics)ને ફરી સિંગલ ચહેરાની રાજનીતિ તરફ ફેરવી. એટલે કે, પાર્ટીથી ઉપરનો ચહેરો, આ પહેલા આવો જાદુ ઈન્દિરા ગાંધીના સમયમાં હતો.
ભુજના ભૂકંપ બાદ નરેન્દ્ર મોદીનું ભાગ્ય ચમક્યું હતું, જેમાં લગભગ 20,000 લોકો મૃત્યુ પામ્યા હતા, લોકો રાજ્યમાં કેશુભાઈ પટેલ સરકારના કામથી નાખુશ હતા. આગામી વિધાનસભાની ચૂંટણી (Assembly elections)બહુ દૂર નહોતી અને એવું લાગતું હતું કે, માત્ર એક જાદુગર જ ભાજપ માટે ચૂંટણી જીતશે. આવી સ્થિતિમાં તત્કાલીન વડાપ્રધાન અટલ બિહાર વાજપેયી અને નાયબ વડાપ્રધાન લાલકૃષ્ણ અડવાણીએ નરેન્દ્ર મોદીને ગાંધીનગરની ખુરશી સંભાળવાનો આદેશ આપ્યો હતો. તે સમયે તેઓ ભાજપના દિલ્હી મુખ્યાલયના મહામંત્રી હતા. આ મુશ્કેલ કાર્ય માટે ભાજપના બે સૌથી મોટા નેતાઓએ મોદીને કયા આધારે પસંદ કર્યા તે કહી શકાય નહીં, પરંતુ જાદુ થયો છે.
સંસદની સીડી પર માંથુ ઝુંકાવનારા પ્રધાનમંત્રી
મોદીના નેતૃત્વમાં ભાજપે સળંગ ત્રણ વખત ચૂંટણી જીતી હતી અને આજે તે દિવસ આવી ગયો હતો જ્યારે જાદુગર પહેલી વખત સંસદ ભવનમાં પ્રવેશવાનો હતો. ઘણા સાંસદો અને નેતાઓ તેના પગને સ્પર્શ કરવા માંગતા હતા, પરંતુ તે વ્યક્તિએ પહેલા સંસદ ભવન (Parliament House)ની સીડી પર માથું નમાવ્યું અને જાણે સંસદ નહીં પણ સોમનાથનું મંદિર હતું.
તે પછી તેમણે તેમના ગુરુ અડવાણીના ચરણ સ્પર્શ કર્યા અને તેમના આશીર્વાદ લીધા. જેમણે સંસદ ભવનમાં પ્રવેશવાનું તે દ્રશ્ય જોયું, તેઓ તેને ક્યારેય ભૂલી શકતા નથી, કારણ કે, તે પહેલા સંસદને માત્ર લોકશાહીનું મંદિર કહેવામાં આવતું હતું, કોઈએ તેની પૂજા કરી ન હતી. તે લોકશાહીનો ચમત્કાર હતો કે જે વ્યક્તિ બાળપણમાં ચા વેચતો હતો, જે ગરીબ ઘરમાં જન્મ્યો હતો, જેના પરિવારમાં રાજકારણ (Politics)માં પહેલા કોઈ નહોતું, જેને 13 વર્ષ પહેલા બહુ ઓછા ભારતીયો જાણતા હતા, તે દેશમાં આવ્યો 6 દિવસ પછી. પ્રધાનમંત્રી પદના શપથ લેવાના હતા.
ચાઇલ્ડ ઓફ ડેસ્ટિની સાથે નરેન્દ્ર મોદી
અંગ્રેજી ભાષામાં, આવા ચમત્કારિક વ્યક્તિને ચાઇલ્ડ ઓફ ડેસ્ટિ Child Of Destinyની એટલે કે નસીબદાર બાળક કહેવામાં આવે છે. નરેન્દ્ર મોદીને ગુજરાતના કાંટાથી ભરેલો તાજ મળ્યો હતો અને તે પછી તેમણે જાતે જ પોતાનું ભાગ્ય લખ્યું હતું. જો ભુજમાં ભયંકર ભૂકંપ ન આવ્યો હોત અને કેશુભાઈ પટેલ સરકાર રાહત કાર્યમાં નિષ્ફળ ન હોત તો નરેન્દ્ર મોદી હવે ક્યાં હોત તે કહેવું મુશ્કેલ છે.
ખુરશી ઘણા લોકો માટે ઉપલબ્ધ છે. મોદી પહેલા પણ ગુજરાતમાં 13 મુખ્યમંત્રી હતા, પરંતુ બીજા કોઈને આટલી લોકપ્રિયતા મળી નથી. આયોજન, કાર્યશૈલી અને સંયોગ એવા હતા કે એક વખત મુખ્યમંત્રી (CM)બન્યા બાદ મોદીએ ક્યારેય પાછું વળીને જોયું નથી. પરંતુ તે એક સંયોગ હતો કે ગુજરાતના 14 મા મુખ્યમંત્રી ભારતના 14 મા વડાપ્રધાન બનવાના હતા. 14 નો આંકડો મોદીના જીવન સાથે એટલો જોડાયેલો છે કે વડાપ્રધાન બન્યા બાદ તેઓ પાછળ વળીને જોવાનું નામ નથી લઈ રહ્યા. સંજોગો પ્રતિકૂળ રહ્યા, પડકારો પણ ઉભા થયા, પરંતુ મોદી વધુ ને વધુ શક્તિશાળી બની રહ્યા છે.
ટફ ટાસ્ક માસ્ટર નરેન્દ્ર મોદી
2001માં જ્યારે મોદી ગુજરાતના મુખ્યમંત્રી બન્યા ત્યારે સંજોગો વિપરીત હતા, પડકારો તેમની સામે ઉભા હતા, તેમના માથા પર કાંટાથી ભરેલો તાજ હતો. મંત્રીઓ હોય કે, સરકારી અધિકારીઓ, દરેક વ્યક્તિએ વિચાર્યું કે જે વ્યક્તિ પાસે વહીવટી અનુભવ નથી, તેણે અત્યાર સુધી ક્યારેય ચૂંટણી લડી નથી, મોદીએ વહીવટના ક્ષેત્રમાં પાણીમાં માછલીની જેમ ડૂબકી લગાવી.
બહુ જલદી આ શબ્દ ફેલાઈ ગયો કે ‘મોદી એટલે બિઝનેસ’. મોદીને કામ સમજવામાં વધુ સમય લાગ્યો નહીં, તેઓ અઘરા ટાસ્ક માસ્ટર (Task Master)તરીકે પ્રખ્યાત થયા. દિવસમાં 16 કલાક કામ કરીને, મંત્રીઓ અને અધિકારીઓ પાસેથી જવાબદારી શરૂ થઈ અને જેઓ આ માપદંડને પૂર્ણ કરતા ન હતા તેમને રજા મળવા લાગી.
ગુજરાત રમખાણો પછી પણ ચૂંટણી જીતી
તે કોઈ પડકારથી ઓછું નહોતું. જ્યારે ગોધરા સ્ટેશન પર ટ્રેનમાં આગ લગાવવાની ઘટના માથાકૂટ કરાવતાની સાથે જ ખરાબ સાબિત થઇ હતી. મોદીએ મુખ્યમંત્રી પદ સંભાળ્યાને થોડો જ સમય થયો હતો કે આ ઘટના બની, ત્યારબાદ ગુજરાત અને ભારતના ઇતિહાસમાં સૌથી કમનસીબ ઘટના માનવામાં આવે છે. ગુજરાતમાં કોમી રમખાણો શરુ થયા, હિંસાનો આવો નર્કાગાર જોવા મળ્યો જેની સરખામણી કરવી મુશ્કેલ છે.
બંને મુખ્ય સમુદાયોમાંથી મોટી સંખ્યામાં લોકો માર્યા ગયા હતા. ગુજરાતમાં અગાઉ પણ કોમી રમખાણો થયા હતા, જેના કારણે પોલીસ દળ પર પણ કોમી હોવાનો આરોપ લાગ્યો હતો. ફરી એકવાર ગુજરાત પોલીસ (Gujarat Police) રમખાણોનો સામનો કરવામાં નિષ્ફળ રહી. પરિસ્થિતિને કાબૂમાં લાવવામાં આવી ત્યાં સુધીમાં જીવન અને સંપત્તિને ઘણું નુકસાન થયું હતું.
મુખ્યમંત્રી મોદી પર પક્ષપાતનો આરોપ પણ હતો જે ક્યારેય સાબિત થયો ન હતો. અમેરિકાએ મોદીને તેમના દેશમાં પ્રવેશવા પર પ્રતિબંધ મૂક્યો હતો. વડા પ્રધાન વાજપેયીએ પણ મોદીને એક સભામાં રાજધર્મનું પાલન કરવાની સલાહ આપી હતી. એવું માનવામાં આવે છે કે રમખાણો બાદ વાજપેયી મોદીને મુખ્યમંત્રી પદેથી હટાવવા માંગતા હતા, પરંતુ અડવાણી તેના માટે તૈયાર ન હતા. મોદી પદ પર રહ્યા અને રાજ્ય સરકારે વહેલી વિધાનસભાની ચૂંટણી યોજવાનું નક્કી કર્યું અને પરિણામ ભાજપની તરફેણમાં આવ્યું. પાર્ટી દ્વારા તેમને આપવામાં આવેલા કાર્યમાં તેઓ સફળ રહ્યા હતા.
ગુજરાતને નંબર વન રાજ્ય બનાવ્યું
હવે તે સમય આવવાનો હતો જ્યારે રમખાણો પછી ગુજરાતનું પુનનિર્માણ થવાનું હતું. ગુજરાતમાં વિકાસનો એવો તબક્કો શરૂ થયો કે સમાજનો કોઈ પણ વર્ગ તેનાથી અછુતો રહ્યો નહીં. દેશ અને વિદેશમાં મોદી મોડેલની ચર્ચા શરૂ થઈ. 2005માં, સોનિયા ગાંધીના નેતૃત્વમાં રાજીવ ગાંધી ફાઉન્ડેશને ગુજરાતને દેશના નંબર વન રાજ્ય તરીકે માન્યતા આપી હતી, અને તે પણ ત્યારે જ્યારે કોંગ્રેસ પાર્ટી (Congress Party) કેન્દ્રમાં હતી.
હા, આક્ષેપ સત્યથી આગળ ન હતો કે મોદીએ પોતાને વ્યવસ્થિત રીતે વિકાસ પુરુષ તરીકે રજૂ કરવાનું શરૂ કર્યું જે તદ્દન સફળ રહ્યું. કોંગ્રેસ પાર્ટી લગભગ 10 વર્ષ સુધી કેન્દ્રમાં સત્તામાં હતી. વાજપેયી રાજકારણમાંથી નિવૃત્ત થઈ ચૂક્યા હતા અને અડવાણી વયે વધુ થઈ ગઈ હતી. કોઈપણ રીતે, ભાજપ જાણતું હતું કે ભલે અડવાણીએ ભાજપને એક મોટું બળ બનાવી દીધું હતું, પણ તેમની કટ્ટર છબીને કારણે તેમને સમાજના તમામ વર્ગોનો ટેકો મળ્યો ન હતો.
2014 ની લોકસભા ચૂંટણીમાં ‘મોદી-મોદી’
ભાજપ અડવાણીના નામે જુગાર રમવા માંગતો ન હતો, અને એક એવા નેતાની શોધમાં હતો જે સામાન્ય ચૂંટણીઓમાં જાદુ સર્જી શકે. મોદીની છબી વિકાસ પુરુષ તેમજ હિન્દુ પોસ્ટર બોયની હતી, ભાજપે 2013 માં અડવાણીના વિરોધ છતાં મોદીને પોતાનો પ્રધાનમંત્રી ચહેરો નિયુક્ત કર્યો અને ટૂંક સમયમાં દેશ મોદી લહેરમાં ડૂબી ગયો. 30 વર્ષ પછી અને 7 સામાન્ય ચૂંટણીઓ પછી, 2014 માં, પ્રથમ વખત કોઈ પક્ષને પોતાના દમ પર બહુમતી મળી. મોદી ભાજપ અને એનડીએ સંસદીય દળના નેતા તરીકે ચૂંટાયા હતા અને રાષ્ટ્રપતિ પ્રણવ મુખર્જીએ પણ મોદીને સરકાર બનાવવા માટે આમંત્રણ આપ્યું હતું.
મોદી જ્યારે સંસદ ભવનમાં કારમાંથી નીચે ઉતર્યા ત્યારે તેમનામાં કોઈ ઘમંડ કે અભિમાન નહોતું. તેઓ ભાવુક હતા અને જાણતા હતા કે, આ વખતે પડકાર વધારે મોટો હતો કારણ કે હવે તેમણે માત્ર ગુજરાત જ નહીં પરંતુ સમગ્ર ભારતનો વિચાર કરવાનો હતો. તેમણે લોકોની અપેક્ષાઓ પર પણ ખરા ઉતરવાનું હતું. સંજોગોવશાત્, આ પહેલીવાર હતું જ્યારે મોદી સંસદ ભવનમાં પ્રવેશવાના હતા.
તેમના નામે એક રેકોર્ડ છે કે તેઓ મુખ્યમંત્રી બન્યા પહેલા ક્યારેય ગુજરાત વિધાનસભામાં ગયા ન હતા અને સંસદ ભવનમાં તેમનો પ્રવેશ પણ પ્રથમ વખત થઈ રહ્યો હતો જ્યારે તેમને વડાપ્રધાન બનવાનું નક્કી કરવામાં આવ્યું હતું. મોદીએ સંસદ ભવનના પગથિયા પર માથું નમાવ્યું અને તેમના ગુરુ લાલકૃષ્ણ અડવાણીના ચરણ સ્પર્શ કરીને આશીર્વાદ લીધા ત્યારે નમ્રતા ચરમસીમાએ હતી ભારતમાં એક નવા યુગની શરૂઆત થવાની હતી.
આ પણ વાંચો : PM Narendra Modi: પીએમ મોદી આજે ઉત્તરાખંડ જશે, દેશને 35 ઓક્સિજન પ્લાન્ટ સમર્પિત કરશે, જાણો સંપૂર્ણ કાર્યક્રમની વિગતો
Published On - 11:55 am, Thu, 7 October 21