World Chocolate Day : શું ચોકલેટ ખાવાથી હેલ્થ સુધરે ? જી હા ! ડાર્ક ચોકલેટને જીવનશૈલીનો ભાગ બનાવો અનેક ફાયદા થશે
World Chocolate Day 2022 : ચોકલેટ મોટાભાગે બધાજ લોકોની લોકપ્રિય વસ્તુ છે,આજે વિશ્વ ચોકલેટ ડે નિમીતે અમે તમને Dark chocolateના એવા બેનીફિટ વિશે જણાવીશું, જે જાણી તમે પણ ડાર્ક ચોકલેટના ફેન થઇ જશો.
એક સમય હતો જ્યારે ચોકલેટની અમુક જ વેરાયટી હતી, પરંતુ આજે માર્કેટમાં અનેક પ્રકારની ચોકલેટ(World Chocolate Day 2022) મળે છે. ‘ડાર્ક ચોકલેટ’ (Dark chocolate)તેમાંથી એક છે. આમ તો લગભગ દરેકને ડાર્ક ચોકલેટ ગમે છે. પરંતુ, એવા ઘણા લોકો છે, જે ડાર્ક ચોકલેટ નથી ખાતા,પરંતુ આજે અમે તમને ડાર્ક ચોકલેટના કેટલાક ફાયદા વિશે જણાવીશું જે જાણી તમે પણ ડાર્ક ચોકલેટ ખાવા લાગશો.
ડાર્ક ચોકલેટ શું છે?
‘ડાર્ક ચોકલેટ’ કોઈ પરિચયની જરૂર નથી, પરંતુ જેઓ જાણતા નથી અને તેમના મનમાં પ્રશ્ન આવે છે કે ડાર્ક ચોકલેટ એટલે શું? તેમના માટે જણાવી દઈએ કે ‘ડાર્ક ચોકલેટ’ કોકો બીન્સમાંથી બને છે. ડાર્ક ચોકલેટમાં મિલ્ક ચોકલેટ કરતાં 50 થી 90 ટકા વધુ કોકા સોલિડ્સ, કોકો બટર અને ખાંડ હોય છે. તેમાં આયર્ન, કોપર, ફ્લેવેનોલ્સ, ઝિંક અને ફોસ્ફરસ જેવા પોષક તત્વો મળી આવે છે, જે સ્વાસ્થ્ય માટે ખૂબ જ ફાયદાકારક માનવામાં આવે છે. હવે આપણે લેખમાં આગળ જાણીશું કે ડાર્ક ચોકલેટનો ઉપયોગ કેવી રીતે ડાર્ક ચોકલેટના સ્વાસ્થ્ય લાભો મેળવવા માટે કરી શકાય છે.
1. હૃદયને સ્વસ્થ રાખે છે
હાઈ બ્લડ પ્રેશર, પ્લેટલેટનું નિર્માણ, ઓક્સિડેટીવ તણાવ અને બળતરા એ કાર્ડિયો-મેટાબોલિક જોખમી પરિબળો તરીકે ઓળખાય છે. જો સંતુલિત માત્રામાં ડાર્ક ચોકલેટનો ઉપયોગ કરવામાં આવે તો હૃદય માટે ફાયદાકારક સાબિત થઇ શકે છે. એનસીબીઆઈ (નેશનલ સેન્ટર ફોર બાયોટેક્નોલોજી ઈન્ફોર્મેશન)ની વેબસાઈટ પર પ્રકાશિત થયેલા સંશોધન મુજબ, ડાર્ક ચોકલેટમાં ફ્લેવેનોલ્સ જેવા કે એપીકેટેચિન, કેટેચીન્સ અને પ્રોસાયનાઈડિન હોય છે. તેમની પાસે એન્ટિહાઇપરટેન્સિવ, એન્ટિપ્લેટલેટ, એન્ટીઑકિસડન્ટ અને બળતરા વિરોધી અસરો છે. ચોકલેટમાં જોવા મળતી આ અસરો હાઈ બ્લડ પ્રેશર, પ્લેટલેટની રચના, ઓક્સિડેટીવ તણાવ અને બળતરાની સમસ્યાને ઘટાડવામાં સંયુક્ત રીતે મદદરૂપ થઈ શકે છે. તેના આધારે એવું માની શકાય કે ડાર્ક ચોકલેટ હૃદયની તંદુરસ્તી જાળવવામાં મદદરૂપ થઈ શકે છે.
2. ડિપ્રેશન દૂર કરે છે
ડિપ્રેશન વિશે વાત કરીએ તો, આજકાલ લગભગ દરેક જણ કોઈને કોઈ સમયે આ પ્રકારની સમસ્યામાંથી પસાર થાય છે. આ સમસ્યામાં મૂડમાં ફેરફાર, ઉદાસી, ગુસ્સો અને ચીડિયાપણું જેવા લક્ષણો જોવા મળે છે. આવી સ્થિતિમાં ડાર્ક ચોકલેટ આ સમસ્યાથી બચવા અથવા મૂડને ઠીક કરવામાં મદદરૂપ થઈ શકે છે. હકીકતમાં, એક અભ્યાસમાં એવું બહાર આવ્યું છે કે ત્રણ દિવસ સુધી ડાર્ક ચોકલેટના સેવનથી કેટલાક લોકોમાં ડિપ્રેશનના લક્ષણોમાં સુધારો જોવા મળ્યો છે. NCBIની વેબસાઈટ પર પ્રકાશિત અન્ય એક સંશોધનમાં, ડાર્ક ચોકલેટ પણ ડિપ્રેશનના લક્ષણો પર અસરકારક હોવાનું જાણવા મળ્યું છે. તેના આધારે ડાર્ક ચોકલેટને ડિપ્રેશનની સમસ્યામાં જ ઉપયોગી ગણી શકાય.
3. કોલેસ્ટ્રોલ માટે ડાર્ક ચોકલેટના ફાયદા
વધેલા કોલેસ્ટ્રોલને નિયંત્રણમાં રાખવા માટે ડાર્ક ચોકલેટના ફાયદા પણ જોઈ શકાય છે. એનસીબીઆઈની વેબસાઈટ પર પ્રકાશિત થયેલા બે અલગ-અલગ અભ્યાસો પરથી આ સ્પષ્ટ થાય છે. સંશોધન દર્શાવે છે કે ઓછી ચરબીવાળા આહાર સાથે પ્લાન્ટ સ્ટીરોલ્સ અને કોકો ફ્લેવેનોલ્સ ધરાવતી ડાર્ક ચોકલેટનું સેવન કોલેસ્ટ્રોલ ઘટાડી શકે છે. આ સાથે હૃદયની તંદુરસ્તી અને બ્લડ પ્રેશરમાં પણ તેના ઉપયોગથી સુધારો જોવા મળે છે. આના આધારે એમ કહેવું ખોટું નહીં હોય કે ડાર્ક ચોકલેટ કોલેસ્ટ્રોલ ઘટાડવામાં મદદરૂપ થઈ શકે છે.
4. એન્ટીઑકિસડન્ટથી ભરપૂર છે
શરીરને રોગોથી બચાવવા અને તેને સ્વસ્થ રાખવા માટે એન્ટિઓક્સિડન્ટ્સ ખૂબ જ મહત્વપૂર્ણ છે. એન્ટિઓક્સિડન્ટ્સ કોષોને નુકસાનથી બચાવવા માટે કામ કરી શકે છે. મોટાભાગના ફળો અને શાકભાજીમાં એન્ટીઓક્સીડેન્ટ ગુણ જોવા મળે છે. આ સાથે ડાર્ક ચોકલેટમાં એન્ટીઓક્સીડેન્ટ ગુણ પણ હોય છે. કોકોને તે ખાદ્ય પદાર્થોની શ્રેણીમાં મૂકવામાં આવ્યો છે, જેમાં એન્ટીઓક્સીડેન્ટની ઊંચી માત્રા જોવા મળે છે. અન્ય સંશોધનમાં એ પણ બહાર આવ્યું છે કે ડાર્ક ચોકલેટમાં ફિનોલિક સંયોજનો પુષ્કળ પ્રમાણમાં જોવા મળે છે, જે શક્તિશાળી એન્ટીઑકિસડન્ટ અસરો દર્શાવે છે . તેથી, તમારી જાતને સ્વસ્થ રાખવા માટે, એન્ટીઑકિસડન્ટોથી સમૃદ્ધ ડાર્ક ચોકલેટનો આશરો લઈ શકાય છે.
5. શરદી અને ફલૂથી બચાવે છે
બદલાતી ઋતુની સાથે નાના-મોટા રોગો પણ થાય છે. શરદી અને ફ્લૂ પણ તેમાંથી એક છે. આવી સ્થિતિમાં, શરદીથી બચવા માટે ડાર્ક ચોકલેટનું સેવન કરી શકાય છે. વાસ્તવમાં, ડાર્ક ચોકલેટમાં થિયોબ્રોમિન નામનો રાસાયણિક પદાર્થ હોય છે. આ પદાર્થ શ્વસનતંત્ર સંબંધિત સમસ્યાઓ પર અસરકારક રીતે કામ કરી શકે છે. આ સમસ્યાઓમાં શરદીનો પણ સમાવેશ થાય છે.
6. ઉર્જા પ્રદાન કરે છે
ડાર્ક ચોકલેટ એનર્જી વધારવામાં પણ મદદરૂપ થઈ શકે છે. ડાર્ક ચોકલેટ સંબંધિત એક સંશોધનથી આ સ્પષ્ટ થયું છે. સંશોધનમાં ઉલ્લેખ કરવામાં આવ્યો છે કે ડાર્ક ચોકલેટમાં પોલિફીનોલ્સ હોય છે, જે એન્ટીઓક્સીડેન્ટ (મુક્ત રેડિકલનો નાશ કરે છે), બળતરા વિરોધી અને સ્થૂળતા વિરોધી (સ્થૂળતા ઘટાડે છે) જેવા ગુણધર્મો દર્શાવે છે. આ તમામ ગુણધર્મો સંયુક્ત રીતે ખોરાકમાંથી ઊર્જાનો વપરાશ વધારીને ત્વરિત ઊર્જા પૂરી પાડવામાં મદદ કરી શકે છે.
7. નર્વસ સિસ્ટમ માટે ડાર્ક ચોકલેટ
ડાર્ક ચોકલેટ સ્વાસ્થ્યની સાથે સાથે નર્વસ સિસ્ટમ માટે પણ ફાયદાકારક છે. કેટલાક અભ્યાસમાં જાણવા મળ્યું છે કે કોકો બીન્સમાંથી બનેલી ડાર્ક ચોકલેટમાં કેટેચીન્સ અને એપીકેટેચિન ડેરિવેટિવ્ઝ નામના ફ્લેવોનોઈડ્સ જોવા મળે છે. આ ફલેવોનોઈડ્સના એન્ટીઑકિસડન્ટ ગુણધર્મો સેન્ટ્રલ નર્વસ સિસ્ટમથી સંબંધિત નુકસાન અને બળતરા સામે રક્ષણ કરવામાં મદદ કરે છે.કરી શકવુ. વધુમાં, કોકો રક્ત પ્રવાહ વધારીને ન્યુરોપ્રોટેક્ટીવ (નર્વસ સિસ્ટમ પ્રોટેક્શન) અસરો દર્શાવે છે. ઉપરાંત, આ ડાર્ક ચોકલેટ માનસિક કાર્ય ક્ષમતા સુધારવામાં પણ મદદરૂપ થઈ શકે છે.
8. બ્લડ પ્રેશર માટે ડાર્ક ચોકલેટ
ડાર્ક ચોકલેટના ફાયદા વિશે વાત કરીએ તો તે હાઈ બીપીની સમસ્યામાં પણ મદદરૂપ થઈ શકે છે. NCBI વેબસાઈટ પર પ્રકાશિત થયેલા એક સંશોધનમાં જાણવા મળ્યું છે કે ડાર્ક ચોકલેટમાં એન્ટિહાઈપરટેન્સિવ અસર હોય છે, જેના કારણે તેનું મર્યાદિત માત્રામાં સેવન કરવાથી બ્લડ પ્રેશર ઘટાડી શકાય છે. આવી સ્થિતિમાં હાઈ બીપી માટે ડાર્ક ચોકલેટને પણ ડાયટમાં સામેલ કરી શકાય છે.
9. કેન્સર માટે ડાર્ક ચોકલેટ
કેન્સર એ ગંભીર રોગ છે એમાં કોઈ શંકા નથી. આવી સ્થિતિમાં જો ચોકલેટની વાત કરીએ તો તે કેન્સર મટાડવાની નથી, પરંતુ ડાર્ક ચોકલેટ કેન્સરને રોકવામાં મદદરૂપ સાબિત થઈ શકે છે. NCBI વેબસાઈટ પર પ્રકાશિત ઉંદરો પરનો અભ્યાસ ડાર્ક ચોકલેટના વપરાશ અને આંતરડાના કેન્સરની રોકથામ વચ્ચેની સંભવિત લિંકને હાઈલાઈટ કરે છે. ડાર્ક ચોકલેટને આહારમાં ઉમેરવાથી કેન્સરના કોષોની વૃદ્ધિની સાથે બળતરા ઓછી થઈ શકે છે. વધુમાં, ડાર્ક ચોકલેટ અને અન્ય સ્ત્રોતોમાંથી ઓછી માત્રામાં ફ્લેવોનોલ લેવાથી કોલોન કેન્સર સામે રક્ષણ આપવામાં મદદ મળી શકે છે. જો કે, આ સંદર્ભે વધુ સંશોધનની જરૂર છે.
તે જ સમયે, ડાર્ક ચોકલેટ કોકોમાં કેટેચીન્સ અને પ્રોસાયનિડિન્સની વધુ માત્રા હોય છે, જે ઓક્સિડેટીવ તાણ અને ક્રોનિક સોજા સામે ફાયદાકારક અસરો પ્રદાન કરીને આ કેન્સરના જોખમોને ઘટાડી શકે છે. આવી સ્થિતિમાં, કેન્સરના જોખમને ઘટાડવા માટે ડાર્ક ચોકલેટનું સંતુલિત માત્રામાં સેવન કરી શકાય છે. તેમ કહીને, વાચકો નોંધે છે કે ડાર્ક ચોકલેટ કોઈપણ રીતે કેન્સરનો ઈલાજ નથી. જો કોઈ વ્યક્તિ આ રોગની ઝપેટમાં છે, તો તેણે તબીબી સારવાર લેવી જરૂરી છે.
10. એસીડીટી ઘટાડે છે
ડાર્ક ચોકલેટના બળતરા વિરોધી ગુણધર્મો વિશે વાત કરીએ તો, ફ્લેવેનોલથી ભરપૂર કોકોનું સેવન કરવાથી એસીડીટી ઓછી થઈ શકે છે. તે વેસ્ક્યુલર સોજાને અટકાવી અથવા ઘટાડી શકે છે.
11. આંખો માટે ડાર્ક ચોકલેટ
ડાર્ક ચોકલેટનું સેવન આંખોને સ્વસ્થ રાખવામાં પણ મદદરૂપ થઈ શકે છે. ખરેખર, મિલ્ક ચોકલેટની સરખામણીમાં ડાર્ક ચોકલેટના બે કલાકના સેવન પછી દ્રષ્ટિમાં વધુ સુધારો જોવા મળ્યો છે. જો કે, આ સંદર્ભમાં હજુ વધુ સંશોધનની જરૂર છે..
12. ડાયાબિટીસ માટે સુગર ફ્રી ડાર્ક ચોકલેટ
કેટલાક અભ્યાસો અનુસાર, ડાર્ક ચોકલેટનું સેવન બ્લડ સુગર લેવલ ઘટાડવામાં મદદરૂપ થઈ શકે છે. કોકોમાં હાજર એન્ટીઑકિસડન્ટ ગુણધર્મો ઇન્સ્યુલિન પ્રતિકારને સીધી અસર કરી શકે છે અને બદલામાં, ડાયાબિટીસનું જોખમ ઘટાડે છે.
વધુમાં, તે પણ શક્ય છે કે ડાર્ક ચોકલેટમાં કોકો પોલિફેનોલ્સ ઇન્સ્યુલિન પ્રતિકારને સીધી અસર કરે છે અને ડાયાબિટીસનું જોખમ ઘટાડે છે. તેઓ સ્વાદુપિંડના બીટા-કોષોને પણ અસર કરી શકે છે અને ઇન્સ્યુલિન સ્ત્રાવને ઉત્તેજીત કરી શકે છે, જે રક્ત ખાંડનું સ્તર ઘટાડી શકે છે. આ ક્ષણે, ડાર્ક ચોકલેટની એન્ટિ-ડાયાબિટીક અસરોનું વિશ્લેષણ કરવા માટે વધુ અભ્યાસ કરવાની જરૂર છે.
13 ત્વચા માટે ડાર્ક ચોકલેટ
ડાર્ક ચોકલેટ માત્ર સ્વાસ્થ્ય માટે જ નહીં, પણ ત્વચાને સ્વસ્થ રાખવા માટે પણ ફાયદાકારક સાબિત થઈ શકે છે. એનસીબીઆઈની વેબસાઈટ પરના અભ્યાસો સૂચવે છે કે કોકોમાં રહેલા ડાયેટરી ફ્લેવોનોલ્સ ફોટો-પ્રોટેક્શન પ્રદાન કરે છે અને ત્વચામાં રક્ત પરિભ્રમણને પણ સુધારી શકે છે. આ સિવાય ડાર્ક ચોકલેટ ત્વચાને હાનિકારક યુવી કિરણોથી બચાવી શકે છે. એટલું જ નહીં, ડાર્ક ચોકલેટ ત્વચા પર દેખાતી વૃદ્ધત્વની અસરને ઘટાડવામાં પણ મદદ કરી શકે છે. ધ્યાનમાં રાખો કે જરૂર કરતાં વધુ ડાર્ક ચોકલેટનું સેવન ટાળો કારણ કે તે ખીલ અને પિમ્પલ્સની સમસ્યા પણ પેદા કરી શકે છે.
15. વજન સંતુલિત કરવા માટે ડાર્ક ચોકલેટ
જો આપણે વજન ઘટાડવાની રીતો વિશે વાત કરીએ, તો સંશોધન સૂચવે છે કે ડાર્ક ચોકલેટ પણ વજન ઘટાડવામાં મદદરૂપ થઈ શકે છે. સંશોધન માને છે કે આ એન્ટિઓબેસિટી (સ્થૂળતા-ઘટાડી) અસર ડાર્ક ચોકલેટમાં હાજર ફ્લેવેનોલ તત્વોને કારણે છે.જોકે વધુ ડાર્ક ચોકલેટના સેવનથી પણ વજન વધી શકે છે.
16. વાળ માટે
કોકોમાં સમૃદ્ધ ડાર્ક ચોકલેટનો ઉપયોગ વાળ માટે ઉપયોગી આહાર તરીકે પણ થઈ શકે છે. એક અભ્યાસ અનુસાર, ચોકલેટમાં કોપર, ઝિંક અને આયર્ન જેવા ખનિજો મળી આવે છે, જે વાળના વિકાસને પ્રોત્સાહન આપવા માટે મદદરૂપ થઈ શકે છે. આ ઉપરાંત, એ પણ પુષ્ટિ કરવામાં આવી છે કે ચોકલેટ ખાવાથી માથાની ચામડીમાં લોહીનો પ્રવાહ વધે છે, જે વાળને મજબૂત બનાવે છે .
નોંધ : આ લેખ માત્ર જાણકારી માટે છે. તેનો ઉપયોગ પુર્વે આપ આપના તબીબ અથવા તજજ્ઞોની સલાહ ખાસ લેવી