
અવકાશની દુનિયા હંમેશા સપનાઓ અને સાહસોથી ભરેલી રહી છે અને હવે શુભાંશુ શુક્લા આ દુનિયામાં ભારતનો બીજો ધ્વજ લહેરાવા માટે તૈયાર છે. ભારતીય વાયુસેનાના ગ્રુપ કેપ્ટન શુભાંશુ શુક્લા એક્સિઓમ-4 મિશન સાથે આંતરરાષ્ટ્રીય અવકાશ મથક (ISS) માટે રવાના થયા છે. આ મિશન બુધવારે બપોરે 12:01 વાગ્યે સ્પેસએક્સના ડ્રેગન અવકાશયાન સાથે લોન્ચ કરવામાં આવ્યું હતું. સ્પેસએક્સે તેની X પોસ્ટમાં જણાવ્યું હતું કે હવામાન 90% અનુકૂળ હતું અને બધી તૈયારીઓ પૂર્ણ થઈ ગઈ હતી. પરંતુ આ મિશનની સાથે, લોકો એ પણ જાણવા માંગે છે કે નાસા તેના અવકાશયાત્રીઓને કેટલો પગાર આપે છે અને તેમને કઈ સુવિધાઓ મળે છે. ઉપરાંત, શુભાંશુને આ મિશન માટે શું મળશે?
NASA ની વેબસાઇટ અનુસાર, અવકાશયાત્રીનો સરેરાશ વાર્ષિક પગાર $1,52,258 (લગભગ રૂ. 1.3 કરોડ) છે. પરંતુ જો અવકાશયાત્રી શુભાંશુ શુક્લાની જેમ લશ્કરી હોય, તો તેને કરમુક્ત આવક, રહેઠાણ ભથ્થું અને પેન્શન જેવા લાભો પણ મળે છે. અવકાશમાં મિશન દરમિયાન કોઈ ખાસ બોનસ મળતું નથી.
હવે વાત કરીએ યુરોપિયન સ્પેસ એજન્સી (ESA) વિશે. ESA વિશ્વની ટોચની અવકાશ એજન્સીઓમાંની એક છે અને તેના અવકાશયાત્રીઓ ISS પર ઘણું કામ કરે છે. ESA માં નવા અવકાશયાત્રીઓને A2 પગાર ધોરણ મળે છે, જે દેશથી દેશમાં બદલાય છે.
હવે પ્રશ્ન એ છે કે શુભાંશુ શુક્લાને આ Axiom-4મિશન માટે શું મળશે? શુભાંશુ ભારતીય વાયુસેનાના અધિકારી છે, અને તેમનો પગાર તેમના રેન્ક અને સેવા અનુસાર આપવામાં આવે છે. તેમને આ મિશન માટે કોઈ વધારાનો પગાર કે ભથ્થું મળી રહ્યું નથી. પરંતુ ભારતે આ મિશન માટે 548 કરોડ રૂપિયા ખર્ચ કર્યા છે. આ રકમમાં શુભાંશુની તાલીમ, વૈજ્ઞાનિક પ્રયોગો અને મિશન સંબંધિત અન્ય ખર્ચનો સમાવેશ થાય છે.
આ મિશન ભારત માટે એક મોટું પગલું છે. પીએમ નરેન્દ્ર મોદીએ કહ્યું છે કે ભારત ભવિષ્યમાં તેના માનવ અવકાશ મિશનને વધુ મજબૂત બનાવશે. આ મિશનમાં, શુભાંશુ સાત ભારતીય વૈજ્ઞાનિકો પ્રયોગો કરશે, જેમ કે અવકાશમાં પાક ઉગાડવા અને સૂક્ષ્મ ગુરુત્વાકર્ષણમાં જૈવિક પ્રક્રિયાઓનો અભ્યાસ કરવો. આ પ્રયોગો ભારતના અવકાશ સંશોધનને નવી ઊંચાઈઓ પર લઈ જશે.
39 વર્ષીય શુભાંશુ ઉત્તર પ્રદેશના લખનૌના રહેવાસી છે. તેમના પિતા યુપી સચિવાલયમાં મુખ્ય સચિવ પદ પરથી નિવૃત્ત થયા હતા. પરંતુ શુભાંશુએ પોતાના સપના પસંદ કર્યા અને પરિવારની ઇચ્છા વિરુદ્ધ રાષ્ટ્રીય સંરક્ષણ એકેડેમી (NDA) માં જોડાયા. 17 જૂન 2006 ના રોજ, તેઓ ભારતીય વાયુસેનામાં ફાઇટર પાઇલટ બન્યા.
શુભાંશુને 2,000 કલાકથી વધુ ઉડાનનો અનુભવ છે. તેમણે Su-30 MKI, MiG-21, MiG-29, Jaguar, Hawk, Dornier અને An-32 જેવા વિમાનો ઉડાવ્યા છે. 2019 માં, ISRO એ તેમને ગગનયાન મિશન માટે પસંદ કર્યા. ત્યારથી, તેમણે રશિયાના યુરી ગાગરીન કોસ્મોનોટ તાલીમ કેન્દ્ર, NASA, SpaceX અને જાપાનના JAXA ખાતે તાલીમ લીધી છે.