President Election 2022: એવો દેશ જ્યાં દર વર્ષે થાય છે રાષ્ટ્રપતિ ચૂંટણી, એક વ્યક્તિ જીવનમાં એક જ વખત મેળવી શકે છે આ પદ
અહીં ફેડરલ એસેમ્બલી અને નેશનલ કાઉન્સિલના પ્રમુખ એક જ છે. આ જ પ્રમુખ ફેડરલ સભ્યો સાથે વાત કરે છે કે રાષ્ટ્રપતિ પદ માટે કોને નામાંકિત કરવામાં આવ્યા છે. તેમના નામની જાહેરાત કરે છે. આ પછી નીચલા અને ઉપલા ગૃહના સભ્યો તેમાંથી કોઈપણ એકનું નામ લખે છે અને તેને મતપેટીમાં નાખે છે.
દેશમાં હાલમાં રાષ્ટ્રપતિ ચૂંટણી 2022ની (President Election 2022) ચર્ચા ચાલી રહી છે. એનડીએ અને વિપક્ષે રાષ્ટ્રપતિ પદ માટે પોતાના ઉમેદવારો જાહેર કરી દીધા છે. ભારતમાં લગભગ દર 5 વર્ષે રાષ્ટ્રપતિની ચૂંટણી યોજાય છે, પરંતુ વિશ્વમાં એક એવો દેશ છે, જ્યાં દર વર્ષે નવા રાષ્ટ્રપતિની ચૂંટણી થાય છે. સ્વિટ્ઝર્લેન્ડ (Switzerland) એવો દેશ છે જ્યાં દર વર્ષે રાષ્ટ્રપતિની ચૂંટણી યોજાય છે. અહીં દર વર્ષે રાષ્ટ્રપતિ બદલાય છે. દર વર્ષે ચૂંટાતા પ્રમુખની મુદત એક વર્ષથી વધુ હોતી નથી. નવાઈની વાત એ છે કે એક વખત તેઓ રાષ્ટ્રપતિ બની ગયા બાદ તેમને ફરીથી આ ચૂંટણી લડવા દેવાતી નથી.
સ્વિટ્ઝર્લેન્ડની ફેડરલ કાઉન્સિલમાં 7 સભ્યો હોય છે. દર વર્ષે આમાંથી એક ઉમેદવાર પ્રમુખ તરીકે ચૂંટાય છે. રાષ્ટ્રપતિની પસંદગી કરવા માટે નેશનલ કાઉન્સિલ (નીચલું ગૃહ)ના 200 સભ્યો અને કાઉન્સિલ ઓફ સ્ટેટ (ઉપલા ગૃહ)ના 46 સભ્ય મત આપે છે.
રાષ્ટ્રપતિની ચૂંટણી આ રીતે થાય છે
રાષ્ટ્રપતિની ચૂંટણી માટે દર વર્ષે ડિસેમ્બરમાં અહીં સંસદનું સત્ર બોલાવવામાં આવે છે. રાષ્ટ્રપતિની ચૂંટણી માટે અહીં આવી વ્યવસ્થા કરવામાં આવી છે, એક વર્ષ માટે સ્વિટ્ઝર્લેન્ડમાંથી ઉમેદવાર ચૂંટાશે અને આવતા વર્ષે આ શહેરની બહારના ઉમેદવાર હશે.
અહીં ફેડરલ એસેમ્બલી અને નેશનલ કાઉન્સિલના પ્રમુખ એક જ છે. આ જ પ્રમુખ ફેડરલ સભ્યો સાથે વાત કરે છે કે રાષ્ટ્રપતિ પદ માટે કોને નામાંકિત કરવામાં આવ્યા છે. તેમના નામની જાહેરાત કરે છે. આ પછી નીચલા અને ઉપલા ગૃહના સભ્યો તેમાંથી કોઈપણ એકનું નામ લખે છે અને તેને મતપેટીમાં નાખે છે. મતદાન કર્યા પછી ફેડરલ કાઉન્સિલના પ્રમુખ સૌથી વધુ મત મેળવનાર ઉમેદવારનું નામ જાહેર કરે છે. સ્વિટ્ઝર્લેન્ડમાં રાષ્ટ્રપતિની ચૂંટણી આ રીતે થાય છે.
જાણો ભારતમાં રાષ્ટ્રપતિ કેવી રીતે ચૂંટાય છે
સંસદના સભ્યો અને રાજ્ય/કેન્દ્રશાસિત પ્રદેશ વિધાનસભાના સભ્યો ભારતમાં રાષ્ટ્રપતિની ચૂંટણીમાં ભાગ લે છે અને મતદાન કરે છે. પરંતુ, તમને જણાવી દઈએ કે રાષ્ટ્રપતિ દ્વારા નામાંકિત કરાયેલા સાંસદો આમાં ભાગ લેતા નથી. આવી સ્થિતિમાં રાજ્યસભાના 12 અને લોકસભાના 2 સભ્યો તેમાં ભાગ લેતા નથી. આમાં, જનપ્રતિનિધિઓ દ્વારા ચૂંટાયેલા અથવા લોકો દ્વારા સીધા ચૂંટાયેલા નિર્વાસિત સાંસદો જ ચૂંટણીમાં ભાગ લે છે. તે જ સમયે જે રાજ્યોમાં વિધાન પરિષદ છે, તેમના સભ્યો પણ તેમાં ભાગ લેતા નથી.
મતનું મૂલ્ય કેવી રીતે જાણી શકાય?
તમને જણાવી દઈએ કે રાષ્ટ્રપતિની ચૂંટણીમાં એવું નથી કે એક વ્યક્તિના વોટની જ ગણતરી કરવામાં આવે. તેના બદલે તેના મતની કિંમત તેના વિસ્તારની વસ્તી પર ગણવામાં આવે છે.
ધારાસભ્યના મતના મૂલ્યની ગણતરી કેવી રીતે કરવી?
ધારાસભ્યના મતનું મૂલ્ય શોધવા માટે ધારાસભ્યોની કુલ સંખ્યાને તે રાજ્યની કુલ વસ્તીમાં વિભાજિત કરવામાં આવશે અને 1000ને તે સંખ્યામાં વિભાજિત કરવામાં આવશે. આ પછી જે નંબર આવશે તે રાજ્યના ધારાસભ્યનું મત મૂલ્ય હશે.
સાંસદના મતનું મૂલ્ય- હવે આપણે જાણીએ છીએ કે સાંસદના મતની કિંમત કેવી રીતે ગણવી. તે જ સમયે સાંસદના મતનું મૂલ્ય તમામ રાજ્યોના ધારાસભ્યોના મતના કુલ મૂલ્યમાં સંસદના સભ્યોના હિસ્સાને આપવામાં આવશે. આ પછી જે નંબર આવશે તે સાંસદના વોટનું મૂલ્ય હશે. મહેરબાની કરીને નોંધ કરો કે આ કિંમત દર વખતે બદલાય છે અને તે વર્તમાન નંબરના આધારે નક્કી કરવામાં આવે છે.
કેવી રીતે નક્કી થાય છે જીત
દરેક ધારાસભ્ય અને સાંસદના મત મૂલ્યની ગણતરી કર્યા પછી સાંસદો અને ધારાસભ્યો મતદાન કરે છે. આ પછી ધારાસભ્યો અને સાંસદોની સંખ્યાને બદલે તેમના મતનું મૂલ્ય ગણવામાં આવશે. આ મત મૂલ્યમાં પ્રથમ ક્વોટા મેળવનાર ઉમેદવારને વિજેતા ગણવામાં આવશે. પરંતુ પ્રમુખપદની ચૂંટણીમાં મતગણતરી પણ સામાન્ય રીતે થતી નથી અને તેની અલગ પેટર્ન હોય છે. મતોની ગણતરી અલગ પેટર્નના આધારે કરવામાં આવે છે.