Nuclear Weapons : વિશ્વમાં છે અંદાજે 12,241 પરમાણુ શસ્ત્રો, જાણો ક્યા દેશ પાસે કેટલા પરમાણુ હથિયાર ?

વિશ્વના નવ પરમાણુ શસ્ત્રોથી સજ્જ દેશો – અમેરિકા, રશિયા, બ્રિટન, ફ્રાન્સ, ચીન, ભારત, પાકિસ્તાન, ઉત્તર કોરિયા અને ઇઝરાયલ – 2024 માં તેમના પરમાણુ શસ્ત્રોને વધુ અપગ્રેડ કરવામાં રોકાયેલા હતા. આ દેશોએ જૂના શસ્ત્રોને અપગ્રેડ કર્યા અને તેમની સેનામાં નવા, વધુ શક્તિશાળી શસ્ત્રો ઉમેર્યા. આ પરિસ્થિતિ વૈશ્વિક સુરક્ષા માટે એક મોટો ખતરો બની રહી છે.

પરમાણુ શસ્ત્રોની સંખ્યા અને સ્થિતિ

જાન્યુઆરી 2025 સુધીમાં, વિશ્વમાં અંદાજે 12,241 પરમાણુ શસ્ત્રો છે. આમાંથી લગભગ 9,614 શસ્ત્રો લશ્કરી ભંડારમાં ઉપયોગ માટે તૈયાર હતા. લગભગ 3,912 શસ્ત્રો મિસાઇલો અને વિમાનો પર તૈનાત કરવામાં આવ્યા હતા, જ્યારે બાકીના કેન્દ્રીય સંગ્રહમાં રાખવામાં આવ્યા હતા. લગભગ 2,100 તૈનાત શસ્ત્રો બેલિસ્ટિક મિસાઇલો પર હાઇ એલર્ટની સ્થિતિમાં હતા, જેમાંથી મોટાભાગના રશિયા અને અમેરિકા પાસે હતા. નિષ્ણાતો માને છે કે હવે ચીન શાંતિકાળમાં મિસાઇલો પર તૈનાત કેટલાક શસ્ત્રો પણ રાખી શકે છે.

પરમાણુ શસ્ત્રો ઘટાડવાનો યુગ પૂરો થયો

શીત યુદ્ધના અંત પછી, રશિયા અને અમેરિકાએ જૂના શસ્ત્રોનો નાશ કરવાનું ચાલુ રાખ્યું, જેના કારણે વૈશ્વિક પરમાણુ શસ્ત્રોની સંખ્યામાં ઘટાડો થયો. પરંતુ હવે આ વલણ બદલાઈ રહ્યું છે. જૂના શસ્ત્રોના નાશની ગતિ ધીમી પડી રહી છે, જ્યારે નવા શસ્ત્રોનો ઉપયોગ ઝડપથી વધી રહ્યો છે.

રશિયા અને અમેરિકા: સૌથી મોટા ખેલાડીઓ

રશિયા અને અમેરિકા પાસે વિશ્વના 90% પરમાણુ શસ્ત્રો છે. 2024 માં બંને દેશોના લશ્કરી ભંડાર સ્થિર રહેશે, પરંતુ બંને તેમના પરમાણુ શસ્ત્રોને આધુનિક બનાવવામાં રોકાયેલા છે. જો 2010 ના ન્યૂ START કરાર, જે 2026 માં સમાપ્ત થાય છે, તેને નવીકરણ કરવામાં નહીં આવે, તો બંને દેશોની મિસાઇલો પર તૈનાત શસ્ત્રોની સંખ્યા વધી શકે છે.

પુરી દૂનિયામાં કેટલા પરમાણું હથિયાર

કયા દેશો પાસે પરમાણુ શસ્ત્રો છે? અમેરિકા અને રશિયા ઉપરાંત, આ યાદીમાં બ્રિટન, ફ્રાન્સ, ચીન, ભારત, પાકિસ્તાન, ઉત્તર કોરિયા અને ઇઝરાયલનો સમાવેશ થાય છે. રિપોર્ટ મુજબ, વિશ્વમાં કુલ 12 હજાર 241 પરમાણુ શસ્ત્રો હતા, જેમાંથી 9 હજાર 614 લશ્કરી ભંડારમાં હતા. ખાસ વાત એ છે કે લગભગ 3 હજાર 912 પરમાણુ શસ્ત્રો મિસાઇલો અને વિમાનો સાથે પણ તૈનાત છે.

કયા દેશ પાસે કેટલા છે

1. અમેરિકા પાસે કુલ 5177 પરમાણુ શસ્ત્રો છે, જેમાંથી 1477 નિવૃત્ત શસ્ત્રો છે. 3700 લશ્કરી ભંડારમાં છે. આમાંથી 1770 તૈનાત છે અને 1930 સંગ્રહિત છે.
2. રશિયા પાસે કુલ 5459 પરમાણુ શસ્ત્રો છે, જેમાંથી 4309 લશ્કરી ભંડારમાં છે. તેની પાસે 1718 તૈનાત યુદ્ધવિરોધી શસ્ત્રો છે અને 2591 સંગ્રહિત છે. રશિયાએ 1150 યુદ્ધવિરોધી શસ્ત્રો નિવૃત્ત કર્યા છે.
3. બ્રિટન પાસે 120 તૈનાત યુદ્ધવિરોધી શસ્ત્રો છે અને 105 સંગ્રહિત છે. તેનો લશ્કરી ભંડાર 225 શસ્ત્રોનો છે. બ્રિટન પાસે કુલ 225 શસ્ત્રો છે.
4. ફ્રાન્સ પાસે કુલ 290 પરમાણુ શસ્ત્રો છે. તેમાંથી તેણે 280 તૈનાત કર્યા છે અને 10 સંગ્રહિત કર્યા છે.
5. ચીન પાસે લગભગ 600 પરમાણુ શસ્ત્રો છે. તેણે 24 યુદ્ધવિરામ તૈનાત કર્યા છે અને 576 સંગ્રહિત કર્યા છે.
6. ભારત યાદીમાં છઠ્ઠા સ્થાને છે. ભારત પાસે કુલ 180 પરમાણુ શસ્ત્રો છે અને બધા સંગ્રહિત છે.
7. પાકિસ્તાન પાસે 170 ઉત્તર કોરિયા પાસે 50 અને ઇઝરાયલ પાસે 90 પરમાણુ હથિયારો છે, જે બધા સંગ્રહિત છે.

ચીન સૌથી ઝડપથી વિકાસ કરી રહ્યું છે

SIPRI નો અંદાજ છે કે ચીન પાસે ઓછામાં ઓછા 600 પરમાણુ શસ્ત્રો છે. રિપોર્ટ અનુસાર, ચીને પોતાના પરમાણુ શસ્ત્રોનો ભંડાર અન્ય કોઈપણ દેશ કરતાં વધુ ઝડપથી વધાર્યો છે. નિરીક્ષકોના મતે, ચીનના વધતા પરમાણુ ભંડારની અસર ભારત પર પણ પડશે, કારણ કે બેઇજિંગનો નજીકનો સાથી પાકિસ્તાન પણ તેના પરમાણુ શસ્ત્રોના કાર્યક્રમને વેગ આપી રહ્યો છે. સોમવારે એક મીડિયા બ્રીફિંગમાં જ્યારે SIPRI રિપોર્ટ પર ટિપ્પણી કરવાનું કહેવામાં આવ્યું ત્યારે ચીનના વિદેશ મંત્રાલયના પ્રવક્તા ગુઓ જિયાકુને કહ્યું કે ચીનનો આ રિપોર્ટ પર કોઈ ટિપ્પણી નથી.