Light Pollution : 20 વર્ષમાં આકાશમાંથી તારા ખોવાઈ જશે, જાણો શું છે પ્રકાશનું પ્રદૂષણ, જે બની જશે મોટી સમસ્યા
રાત્રિ પ્રકાશના વધુ પડતા ઉપયોગને કારણે રાત્રે કુદરતી પ્રકાશ ધીમો પડી રહ્યો છે. આકાશમાં તારાઓ ઓછા દેખાવાનું આ સૌથી મોટું કારણ છે.
શું તમે ક્યારેય એક બાળક તરીકે તારાઓની ગણતરી કરવાનો પ્રયાસ કર્યો છે ? શું તમે ઉપર આકાશમાં સપ્તર્ષિ મંડળ, ઉત્તરમાં ચમકતો ધ્રુવ તારો જોયો છે ? હવે તમારા મન પર જોર આપો, વિચારો કે તમે કેટલા વર્ષોથી આ દ્રશ્ય જોયું નથી. શું તમે જાણો છો શા માટે ? તારાઓથી ચમકતા આકાશમાં હવે પહેલા જેટલા તારાઓ કેમ દેખાતા નથી ?
વૈજ્ઞાનિકોએ આનું કારણ આપ્યું છે. એ પણ કહેવામાં આવ્યું છે કે શા માટે આ તારા આગામી બે દાયકામાં ભૂતકાળની વાત બની શકે છે. વૈજ્ઞાનિકોનો દાવો છે કે 20 વર્ષ પછી મનુષ્ય આકાશમાં તારાઓ જોઈ શકશે નહીં, તેનું કારણ છે પ્રકાશનું પ્રદૂષણ, શું છે પ્રકાશ પ્રદૂષણ અને કેવી રીતે કામ કરે છે?
આવનારી પેઢી તારાઓ જોઈ શકશે નહીં !
બ્રિટિશ ખગોળશાસ્ત્રી માર્ટિન રીસને ટાંકીને મીડિયા રિપોર્ટમાં કહેવાયું છે કે, પ્રકાશ પ્રદૂષણને કારણે વર્ષોથી તારાઓ દેખાતા ઓછા થયા છે. તેમણે દાવો કર્યો છે કે એલઈડી અને પ્રકાશના અન્ય સ્ત્રોતોના સતત વધતા ઉપયોગને કારણે, આકાશ કૃત્રિમ પ્રકાશથી પ્રકાશિત થઈ રહ્યું છે. તેમણે એમ પણ કહ્યું કે જો આવું થશે તો તે આપણા માટે મુશ્કેલીનો વિષય હશે, કારણ કે પ્રકાશ પ્રદૂષણને કારણે આવનારી પેઢીઓ તારાઓ જોઈ શકશે નહીં.
તારાઓ કેમ દુર્લભ બની રહ્યા છે ?
અગાઉ, જર્મન સેન્ટર ફોર જીઓસાયન્સના ક્રિસ્ટોફર કાબાએ એક અહેવાલને ટાંકીને કહ્યું હતું કે, જે સર્વવ્યાપી હતું તે હવે દુર્લભ બની રહ્યું છે. તેમનો દાવો છે કે જો આજે કોઈ બાળક એવી જગ્યાએ જન્મે છે જ્યાં 250 તારા દેખાય છે, તો જ્યારે તે 18 વર્ષનો થશે ત્યારે તેને માત્ર 100 તારા જ દેખાશે.
પ્રકાશ પ્રદૂષણ શું છે
પ્રકાશ પ્રદૂષણ કૃત્રિમ પ્રકાશનો સંદર્ભ આપે છે. તેના વધુ પડતા ઉપયોગને કારણે રાત્રે કુદરતી પ્રકાશ ધીમો પડી રહ્યો છે. ચમકદાર પ્રકાશનું પ્રદૂષણ આમાં સૌથી ખતરનાક છે, જેના કારણે આંખો ચમકી જાય છે અને જ્યારે પ્રકાશ થાય છે ત્યારે અંધારું અનુભવવા લાગે છે. આ સિવાય મોટા શહેરોમાં લાઇટને કારણે આકાશમાં રોશની, બિનજરૂરી જગ્યાઓ પર લાઇટિંગ અથવા એકની જગ્યાએ બિનજરૂરી રીતે ઘણી લાઇટ પ્રકાશ પ્રદૂષણમાં વધારો કરે છે. આ કારણે આપણે કુદરતી અને કૃત્રિમ પ્રકાશ વચ્ચેનો તફાવત અનુભવતા નથી.
સ્કાયગો સૌથી વધુ પ્રકાશ પ્રદૂષણનું કારણ બને છે
વર્લ્ડ એટલાસ ઓફ આર્ટિફિશિયલ નાઇટ સ્કાયના રિપોર્ટ અનુસાર, વિશ્વની 80 ટકા વસ્તી આકાશ પ્રદૂષણથી પીડિત છે. આનો અર્થ એ છે કે આકાશમાં કૃત્રિમ પ્રકાશની બિનજરૂરી ચમક. આ કારણે રાત એટલી અંધારી નહોતી. આ કારણોસર, તારાઓ પહેલા જેટલા દેખાતા નથી. પ્રકાશ પ્રદૂષણ માત્ર તારાઓની દૃશ્યતાને અસર કરતું નથી. તેની માનવ જીવન પર પણ નકારાત્મક અસર પડી રહી છે. ચાંદની માર્ગે પ્રવાસ કરતા યાયાવર પક્ષીઓ પણ મુંઝવણ અનુભવી રહ્યા છે. આ સિવાય કૃત્રિમ પ્રકાશને કારણે જળચર જીવો પણ કંઈ જોઈ શકતા નથી.
