હડકાયા કૂતરાની ઓળખ કેવી રીતે કરવી, જાણો નિષ્ણાત પાસેથી તમામ પ્રશ્નોના જવાબ
ઘણી વખત તમારો પાલતુ શ્વાન Rabies વાયરસની ઝપટમાં આવી જાય છે. આવી સ્થિતિમાં, તમારે લક્ષણોને ઓળખ્યા પછી તરત જ ડૉક્ટરનો સંપર્ક કરવો જોઈએ. અન્યથા તમે પણ તેનો શિકાર બની શકો છો.
યુપીની રાજધાની લખનૌમાં, એક પાલતુ પિટબુલ કૂતરા ( Dogs)એ પોતાની સંભાળ લેતી વૃદ્ધ મહિલા પર હુમલો કર્યો અને તેને મારી નાખ્યો. આ ચોંકાવનારી ઘટના સામે આવ્યા બાદ કૂતરા માલિકોના મનમાં અનેક સવાલો ઉઠી રહ્યા છે. તેઓ જાણવા માંગે છે કે પાલતુ કૂતરો કયા સંજોગોમાં હુમલો કરી શકે છે. કૂતરાને હડકવા(Rabies) થવાના સંકેતોને કેવી રીતે ઓળખવું. જો કોઈ સંજોગોમાં હડકાયુ કૂતરુ કરડે તો તેઓએ શું કરવું જોઈએ? આ તમામ પ્રશ્નોના જવાબો આજે જાણીએ વેટરનરી ડોક્ટર પાસેથી.
શ્વાન હડકાયુ થવાનું કારણ શું છે?
દિલ્હીની ચેરિટી વર્ડ હોસ્પિટલના ડૉ.હરાવતાર સિંહના જણાવ્યા અનુસાર, કૂતરાના ગાંડપણનું સૌથી મોટું કારણ હડકવાનું ઇન્ફેક્શન છે. હડકવાનો સીધો હુમલો કૂતરાની નર્વસ સિસ્ટમ પર થાય છે અને તેના શરીરના સ્નાયુઓ લકવાગ્રસ્ત થઈ જાય છે. આવી સ્થિતિમાં કૂતરાની વિચારવાની અને સમજવાની ક્ષમતા ખતમ થઈ જાય છે અને તે પાગલ થઈ જાય છે. હડકવા થયા પછી, કૂતરો તેના પોતાના લોકો પર હુમલો કરી શકે છે. તેથી, લોકોએ હડકવાના લક્ષણોને સમયસર ઓળખવા જોઈએ અને શક્ય તેટલી વહેલી તકે ડૉક્ટરનો સંપર્ક કરવો જોઈએ. હડકવા માટે કોઈ ઈલાજ નથી. હડકવા સિવાય, જો કૂતરાને કોઈ માનસિક સમસ્યા હોય, તો તેનો ઉપચાર ઉપચાર અને દવાઓની મદદથી કરી શકાય છે.
આ લક્ષણો દ્વારા હડકાયા કૂતરાને ઓળખો
કુતરાના અવાજમાં ફેરફાર
મોંઢા માંથી વધારે પડતી લાળ ટપકવી
પાણી પીવમાં તકલીફ
ખાવાનું ન ખાઇ શકવું
શરીરના અમુક ભાગમાં પેરેલિસીસ થવો
તાવ કે શરદી જેવી બિમારી, વગરે લક્ષણો હકકવાન નિશાની છે.
જો કૂતરાને હડકવા હોય તો શું કરવું?
ડૉ.હરાવતાર સિંહના જણાવ્યા અનુસાર, જો તમને કૂતરામાં હડકવાના કોઈ લક્ષણ દેખાય તો તેનાથી અંતર રાખો અને જો શક્ય હોય તો તેને એક જગ્યાએ બાંધી દો. તે પછી તરત જ ડૉક્ટરનો સંપર્ક કરો. તમારા કૂતરાને હડકવા છે કે નહીં તે ફક્ત નિષ્ણાતો જ પુષ્ટિ કરી શકે છે. ક્યારેક અન્ય રોગ હોય તો પણ કૂતરો આક્રમક બની શકે છે. ડૉક્ટરના મતે હડકવા માટે કોઈ ઈલાજ નથી. જો કોઈ કૂતરાને ચેપ લાગે તો તેને ઈન્જેક્શન દ્વારા મારવો પડે છે.
હડકવા સામે કેવી રીતે રક્ષણ કરવું?
પાલતુ કુતરોઓનું ફુવ વેક્સીનેશન કરાવો
પાલતુ કુતરાઓને બહારના કુતરાઓથી દુર રાખો
શ્વાનના ખાણી-પીણી પર પુરતુ ધ્યાન આપવામાં આવે.
સમય – સમય પર એકઅપ કરાવવું
કોઇ લક્ષણ દેખાય તો ડોક્ટરનો સંપર્ક સાધવો
હડકવાથી ચેપગ્રસ્ત કૂતરો કરડે તો શું કરવું?
જો કોઈ હડકાયો કૂતરો કોઈ વ્યક્તિને કરડે છે, તો તે જગ્યાને સાબુથી ધોઈને સાફ કરવું જોઈએ અને નિષ્ણાત દ્વારા તાત્કાલિક સારવાર કરાવવી જોઈએ. આમાં બેદરકારીને કારણે તેનું ઈન્ફેક્શન વ્યક્તિની અંદર ફેલાઈ જશે અને તેનું મૃત્યુ થઈ શકે છે. ધ્યાનમાં રાખવા જેવી બાબત એ છે કે હડકવા ચેપગ્રસ્ત કૂતરાની લાળ દ્વારા પણ ફેલાય છે. તેથી, પાગલ કૂતરાથી અંતર રાખવાનો પ્રયાસ કરવો જોઈએ અને જો કૂતરામાં આવા કોઈ લક્ષણ દેખાય તો તરત જ પશુ ચિકિત્સકનો સંપર્ક કરવો જોઈએ.