શ્રીલંકાને દેવું મેળવવા રાહ જોવી પડશે, IMF સાથે થયેલી 2.9 બિલિયન ડૉલરની ડીલ અટકી
શ્રીલંકા IMF લોન મેળવવા માટે ડિસેમ્બરની સમયમર્યાદા ચૂકી શકે છે. કારણ કે ચીન, મુખ્ય ધિરાણકર્તા, ભૂતકાળમાં ખૂબ વ્યસ્ત હતું અને IMF બોર્ડની આગામી બેઠક માર્ચ 2023 માં છે.
ભારે આર્થિક સંકટનો સામનો કરી રહેલા શ્રીલંકા માટે કટોકટીની સ્થિતિ ખતમ થવાનું નામ નથી લઈ રહી અને ફરી આ દેશ મોટી રાજકીય ઉથલપાથલ તરફ આગળ વધી રહ્યો છે. શ્રીલંકા લાંબા સમયથી દેવાની જાળમાં ફસાયેલું છે પરંતુ હવે એવું લાગે છે કે તે ડિસેમ્બર સુધી તે મેળવી શકશે નહીં. પાર્ટી પોતાની કોંગ્રેસમાં વ્યસ્ત હોવાથી ચીન પાસેથી પણ લોન મળવાની કોઈ શક્યતા નથી. આંતરરાષ્ટ્રીય સમાચાર અહીં વાંચો.
વોશિંગ્ટન સ્થિત નાણાકીય વિશ્લેષકોના જણાવ્યા અનુસાર, શ્રીલંકા સંભવતઃ ડિસેમ્બરની ઇન્ટરનેશનલ મોનેટરી ફંડ (IMF)ની સમયમર્યાદા ચૂકી જશે અને ધિરાણ સંસ્થા પાસેથી આઠ સમાન તબક્કામાં USD 2.9 બિલિયનની લોન મેળવવા માટે તેની પાસે આવતા વર્ષે માર્ચ સુધીનો સમય હશે. રાહ જુઓ દરમિયાન, વિદેશી હૂંડિયામણમાં ઘટાડો, ઊંડી મંદી અને વધતી જતી રાજકોષીય ખાધને કારણે શ્રીલંકાનું દેવું વધુ વધ્યું છે. 2021 ના અંતથી, ફુગાવાએ હોમ લોનના વાસ્તવિક મૂલ્યમાં નોંધપાત્ર ઘટાડો કર્યો છે.
ચીન વાત પણ શરૂ કરી શકતું નથી
દેવાદાર ભારત અને જાપાને કોલંબો સાથે ડેટ રિઝોલ્યુશન અને પુનઃરચના અંગે વાટાઘાટો શરૂ કરી દીધી છે, ચીન હજુ સુધી વાટાઘાટોમાં જોડાયું નથી કારણ કે તાજેતરમાં સુધી બેઇજિંગ 20મી નેશનલ કોંગ્રેસ પાર્ટીના આયોજનમાં સામેલ હતું. અને તેની પાસે શ્રીલંકા માટે વધુ સમય નહોતો. દેશ લોન લેવા તૈયાર છે.
ગયા વર્ષે 2021ના અંતે આ દેશનું કુલ દેવું 36 અબજ યુએસ ડોલર હતું. તેમાંથી શ્રીલંકાએ ચીનને 7.1 બિલિયન યુએસ ડોલર અથવા તેના કુલ દેવાના 20 ટકા દેવું છે. તેનું કુલ જાહેર દેવું, જે ડિસેમ્બર 2021ના અંતે જીડીપીના 115.3 ટકા હતું, હવે જૂન 2022ના અંત સુધીમાં વધીને જીડીપીના 143.7 ટકા થઈ ગયું છે. તેમાંથી દ્વિપક્ષીય દેવું જીડીપીના 12.7 ટકાથી વધીને 20.4 ટકા થયું છે.
ડિસેમ્બર સુધીમાં લોન નહીં મળે તેવી આશા
ગયા મહિને 31 ઓક્ટોબરે શ્રીલંકાના રાષ્ટ્રપતિ રાનિલ વિક્રમસિંઘેએ કહ્યું હતું કે, “બધું જ પ્રક્રિયામાં છે અને આપણે સતત આગળ વધવું પડશે. અમે ડિસેમ્બર સુધીમાં એગ્રીમેન્ટ પર પહોંચી શકીએ છીએ, જેનો અર્થ છે કે નવેમ્બરના મધ્ય સુધીમાં સોદો થઈ શકે છે અને ડિસેમ્બરના મધ્યમાં IMF બોર્ડમાં જઈશું, જેથી અમને મોટો ફાયદો થઈ શકે. જો કે, મને ખબર નથી કે આપણે તે આટલી સરળ રીતે કરી શકીએ કે કેમ કે ચીનમાં કોંગ્રેસ પાર્ટીના સંમેલન પછી, હવે આ મુદ્દા પર ધ્યાન કેન્દ્રિત કરવાનું શરૂ થયું છે. જો કે, આપણે જાન્યુઆરી સુધીમાં તેને હાંસલ કરવાનું લક્ષ્ય રાખવું જોઈએ.” એ સ્વીકારવું પડશે કે લોન મેળવવા માટે શ્રીલંકાને હવે રાહ જોવી પડશે.
વિક્રમસિંઘે, તેમના પક્ષના એકમાત્ર સાંસદ અને અલોકપ્રિય રાજપક્ષે શાસનના નજીકના સાથી, આ રાજકીય ઉથલપાથલ પાછળનું મોટું કારણ શ્રીલંકાને માર્ચમાં થનારી IMF બોર્ડની આગામી બેઠક સુધી રહેવા માટે US$850 મિલિયનનું બ્રિજ ગેપ ફંડિંગ છે. જરૂરી. અથવા ગયા જુલાઈ-ઓગસ્ટની જેમ, દેશમાં જાહેર વિરોધ થશે અને અતિ-ડાબેરી પક્ષોના રાજકીય પ્રદર્શનો શરૂ થશે કારણ કે શ્રીલંકાના વિપક્ષની પોતાની રીતે ઊભા રહેવાની ક્ષમતા નથી.
હવે મોટો પ્રશ્ન એ છે કે, માર્ચ 2023 સુધીમાં કોલંબોને પોતાની જાતને ટકાવી રાખવામાં મદદ કરવા માટે $850 મિલિયનનું બ્રિજ ફંડિંગ કોણ આપશે?