બાળકોમાં દૂધના દાંત (Children teeth) તૂટવા એ સંકેત છે કે બાળકનું શરીર યોગ્ય રીતે વિકાસ કરી રહ્યું છે. બાળકોના વિકાસની પ્રક્રિયામાં તે એક સીમાચિહ્નરૂપ છે. બાળકોના દૂધના દાંત જુદા જુદા સમયે ફૂટે છે અને તૂટે છે. બાળકના જન્મ પછી જે દાંત નીકળે છે તેને દૂધના દાંત કહે છે. આ દાંત (teeth) તૂટ્યા પછી જ કાયમી દાંત નીકળે છે. પરંતુ બાળકોના દૂધના દાંત કેમ તૂટી જાય છે, ચાલો જાણીએ. બાળકોમાં કુલ 20 દૂધના દાંત હોય છે, જે અલગ-અલગ સમયે ફૂટે છે. સૌ પ્રથમ, બાળકોના નીચેના જડબાની વચ્ચેના બે દાંત એટલે કે નીચલી કાતર આવે છે. પછી ઉપલા જડબાની વચ્ચે બે દાંત બહાર આવે છે. બાકીના દાંત ધીમે ધીમે ફૂટે છે.
બાળકોના દૂધના દાંત 6 થી 7 વર્ષની ઉંમરે ફૂટવા લાગે છે અને છેલ્લો દાંત 12 વર્ષની ઉંમરે ફૂટે છે. દૂધના દાંત તૂટવા પાછળનું કારણ નવા દાંત નીકળવાનું કહેવાય છે. ડેન્ટલ નિષ્ણાતો માને છે કે જ્યારે દૂધના દાંત પડી જાય છે ત્યારે તેની પાછળ નવા દાંત નીકળે છે. દૂધના દાંત કાયમી દાંત માટે જગ્યા બનાવે છે. લગભગ ચાર વર્ષની ઉંમરથી બાળકોના જડબાના હાડકાં વધવા લાગે છે. આવી સ્થિતિમાં, દૂધના દાંત વચ્ચે જગ્યા બનાવવામાં આવે છે અને આ જગ્યા કાયમી દાંત માટે રસ્તો બનાવે છે.
જેમ જેમ દૂધના દાંતના મૂળમાંથી વાસ્તવિક દાંત ઉગે છે તેમ તેમ દૂધના દાંત છૂટા પડવા અને બહાર પડવા લાગે છે. હાયપોપીટ્યુટરિઝમની સ્થિતિને લીધે, બાળકોમાં દૂધના દાંતના નુકશાનમાં વિલંબ થઈ શકે છે. હાયપોપીટ્યુટરિઝમને લીધે, કફોત્પાદક ટ્રોફિક હોર્મોન્સ પૂરતા પ્રમાણમાં ઉત્પન્ન કરવામાં અસમર્થ છે. જેના કારણે બાળકોના દૂધના દાંત મોડા પડે છે.
પોષક તત્વોની અછતને કારણે દૂધના દાંત પણ મોડા પડે છે. વાસ્તવમાં, પોષક તત્વોની અછતને કારણે, નવા દાંતના ઉદભવમાં મુશ્કેલીઓ આવે છે. આનું કારણ એ છે કે દૂધના દાંત મોડા પડી જાય છે, કારણ કે કાયમી દાંત ફૂટવાની પ્રક્રિયા પછી દૂધના દાંત તૂટવા લાગે છે.