Hybrid immunity: શું છે હાઇબ્રિડ ઇમ્યુનિટી? કોનામાં તે બને છે? તેનાથી ઘટે છે ઓમિક્રોન વેરિઅન્ટનું જોખમ?

જ્યારથી કોરોનાવાયરસ (Corona Virus) આવ્યો છે. રોગપ્રતિકારક શક્તિનો સૌથી વધુ ઉલ્લેખ કરવામાં આવ્યો છે. દરેક વ્યક્તિ ઈચ્છે છે કે તેની રોગપ્રતિકારક શક્તિ મજબૂત હોય અને તે આ માટે ઘણા ઉપાયો પણ અપનાવે છે. પરંતુ બહુ ઓછા લોકો એ વાત જાણે છે કે સામાન્ય રોગપ્રતિકારક શક્તિ સિવાય બીજી પણ રોગપ્રતિકારક શક્તિ હોય છે, જેને તબીબી ભાષામાં હાઇબ્રિડ ઇમ્યુનિટી કહે છે.

આ સૌથી શક્તિશાળી રોગપ્રતિકારક શક્તિ છે. કેટલાક અહેવાલોમાં દાવો કરવામાં આવી રહ્યો છે કે આ રોગપ્રતિકારક શક્તિ ધરાવતા લોકોને કોરોનાના ઓમિક્રોન વેરિઅન્ટથી ઓછું જોખમ હોઈ શકે છે. તો ચાલો નિષ્ણાતો પાસેથી જાણીએ કે હાઇબ્રિડ રોગપ્રતિકારક શક્તિ શું છે અને તે નવા પ્રકારો સામે કેવી રીતે રક્ષણ કરી શકે છે.

ઓલ ઈન્ડિયા ઈન્સ્ટિટ્યૂટ ઓફ મેડિકલ સાયન્સ (AIIMS), દિલ્હીના ક્રિટિકલ કેર ડિપાર્ટમેન્ટના યુધવીર સિંહે TV9 Bharatvarsh ને જણાવ્યું કે રોગપ્રતિકારક શક્તિ ત્રણ પ્રકારની હોય છે. એક સામાન્ય રોગપ્રતિકારક શક્તિ છે જે કોરોના ચેપ પછી શરીરમાં કુદરતી રીતે બને છે. બીજું રસીથી બનેલી રોગપ્રતિકારક શક્તિ છે. અને ત્રીજી હાઈબ્રિડ રોગપ્રતિકારક શક્તિ છે. આનો અર્થ એ છે કે જો કોઈ વ્યક્તિને કોરોના ચેપ લાગ્યો છે અને તેને વેક્સિન પણ મળી ગઈ છે, તો તે વ્યક્તિના શરીરમાં હાઇબ્રિડ રોગપ્રતિકારક શક્તિ રચાય છે. આ રોગપ્રતિકારક શક્તિ સૌથી મજબૂત છે. તે રસીની રોગપ્રતિકારક શક્તિ અને રોગમાંથી છુટકારો મેળવ્યા પછી મેળવેલી કુદરતી રોગપ્રતિકારક શક્તિના સંયોજન દ્વારા રચાય છે.

શું હાઇબ્રિડ રોગપ્રતિકારક શક્તિ ધરાવતા લોકોને ઓમિક્રોનનું જોખમ ઓછું છે?

ડૉ.યુધવીર જણાવે છે કે, કોરોનાથી સંક્રમિત થયા પછી અને રસી લીધા પછી, શરીરમાં રોગપ્રતિકારક શક્તિ ખૂબ જ મજબૂત બને છે. આવી સ્થિતિમાં, જો કોઈ નવો પ્રકાર શરીર પર હુમલો કરે છે, તો તે ગંભીર લક્ષણોનું કારણ બને છે. આવી સ્થિતિમાં, દર્દીના ચેપ પછી મૃત્યુનું જોખમ ઓછું રહે છે. જો કે, એવું નથી કે જે લોકોએ હાઇબ્રિડ ઇમ્યુનિટી વિકસાવી છે તેમને ચેપ નહીં લાગે અને તેઓ કોરોનાથી સુરક્ષિત રહેશે. ભૂતકાળમાં આવા ઘણા કિસ્સાઓ જોવા મળ્યા છે જ્યાં વેક્સિન અને ચેપ પછી પણ લોકોને ફરીથી કોવિડ થયો છે. એટલા માટે એ મહત્વનું છે લોકો કોવિડ પ્રોટોકોલનું સખતપણે પાલન કરે.

હાઇબ્રિડ રોગપ્રતિકારક શક્તિ દેશની મોટી વસ્તીમાં થઈ શકે છે

ડોક્ટરે જણાવ્યું કે દેશમાં રસીકરણ પહેલા જ લગભગ 60 થી 70 ટકા વસ્તી કોરોનાથી સંક્રમિત થઈ ગઈ હતી. આ પછી હવે મોટી સંખ્યામાં રસીકરણ પણ કરવામાં આવ્યું છે. આના પરથી સંભવ છે કે દેશની વસ્તીમાં હાઇબ્રિડ રોગપ્રતિકારક શક્તિની રચના થઈ છે. આવી સ્થિતિમાં, ઓમિક્રોન પરિસ્થિતિને વધુ ખરાબ કરે તેવી શક્યતા ઓછી છે. જો લોકો ચેપગ્રસ્ત હોય તો પણ, તેઓમાં ગંભીર લક્ષણો ન હોઈ શકે, જો કે આગામી તરંગના સંભવિત જોખમોને ધ્યાનમાં રાખીને સાવચેત રહેવાની જરૂર છે.

રોગપ્રતિકારક શક્તિ કેટલો સમય ચાલે છે

કોવિડ નિષ્ણાત ડૉ. સમીર કુમાર કહે છે કે કુદરતી ચેપ દ્વારા સર્જાયેલી રોગપ્રતિકારક શક્તિ 90 દિવસ સુધી અસરકારક રહે છે, પરંતુ કેટલીકવાર આ રોગપ્રતિકારક શક્તિ છ મહિના અથવા એક વર્ષ સુધી પણ રહે છે. જો આ સમય દરમિયાન રસી પણ આપવામાં આવે તો શરીરમાં રોગપ્રતિકારક શક્તિ લાંબા સમય સુધી રહી શકે છે.

રસીકરણ કરવાની જરૂર છે

ડૉ. સમીર કહે છે કે જે લોકોને કોરોના હતો કે ન હતો. દરેક વ્યક્તિએ રસી લેવી જોઈએ. કારણ કે આનાથી તેના શરીરમાં ચેપ સામે રોગપ્રતિકારક શક્તિ વધશે અને જો તે નવા પ્રકારથી સંક્રમિત થશે તો પણ ગંભીર લક્ષણોની શક્યતા ઓછી હશે.

આ પણ વાંચો: નેશનલ ટેલેન્ટ સર્ચની મદદથી વિદ્યાર્થીઓને મળે છે PHD સુધીની સ્કોલરશિપ, જાણો કોણ લઈ શકે છે આ લાભ ?

આ પણ વાંચો: Bhakti: રાવણ સાથે યુદ્ધ કરતા પહેલા શ્રી રામે કર્યો હતો આ સ્ત્રોતનો પાઠ, તમે પણ જાણો તેનો અદ્ભુત મહિમા