Vadodara: વીમા પોલિસીના T&C પ્રાદેશિક ભાષામાં આપવા ગ્રાહક ફોરમનું સુચન
ગ્રાહક ફોરમે અવલોકન કર્યું હતું કે માત્ર શિક્ષિત જ નહીં પણ અભણ કે ઓછા ભણેલા લોકો પણ મેડિક્લેમ પોલિસી લે છે અને તેઓ અંગ્રેજી ભાષા સમજી શકતા નથી, શિક્ષિત લોકોને પણ તે મુશ્કેલ લાગે છે, તેથી અભણ કે ઓછા શિક્ષિત લોકો માટે તેને સમજવું મુશ્કેલ હોય છે
વીમા કંપનીઓ દ્વારા પોલિસીની સાથે ખુબ જીણા અક્ષરમાં અંગ્રેજી ભાષામાં નિયમો અને શરતો દર્શાવવામાં આવે છે તેના કારણે મોટા ભાગના પોલિસી ધારકો તેમાં શું લખેલું છે તે જાણતા હોતા નથી. પરિણામે જ્યારે ક્લેમ મૂકવામાં આવે છે ત્યારે વીમા કંપની આવી શરતોમાંથી છટકબારીઓ શોધીને વીમાની પૂરી રકમ પાસ કરતી નથી. આવી સ્થિતિમાં પોલિસી ધારકો ગ્રાહક ફોરમમાં જતા હોય છે. આવા એક કેસમાં વડોદરામાં ગ્રાહક ફોરમે વીમા કંપનીઓને સુચન કર્યું છે કે તેણે પોલિસીની સાથે આરોગ્ય નીતિની વિગતો અને તેના નિયમો અને શરતોને પ્રાદેશિક ભાષાઓમાં છાપવી જોઈએ અને તેને સરળ રાખવા જોઈએ. વડોદરામાં ગ્રાહક ફોરમે ઈન્સ્યોરન્સ રેગ્યુલેટરી એન્ડ ડેવલપમેન્ટ ઓથોરિટી (IRDA)ને આ સૂચન કર્યું હતું.
વડોદરા શહેરમાં કોવિડ વીમા દાવા અંગે ન્યૂ ઈન્ડિયા એશ્યોરન્સ કંપની સામે નારાજ ગ્રાહક દ્વારા દાખલ કરાયેલા કેસમાં ચુકાદો જાહેર કરતી વખતે ફોરમે ગુરુવારે વીમા પૉલિસી જારી કરવાની પ્રણાલીમાં મોટા ફેરફારનું સૂચન કર્યું હતું.
વડોદરા કન્ઝ્યુમર્સ ડિસ્પ્યુટ રિડ્રેસલ કમિશનના પ્રમુખ આઈ.સી. શાહે ચુકાદામાં અવલોકન કર્યું હતું કે માત્ર શિક્ષિત જ નહીં પણ અભણ અથવા ઓછા ભણેલા લોકો પણ મેડિક્લેમ (આરોગ્ય વીમા) પોલિસી લે છે અને તેઓ અંગ્રેજી ભાષા સમજી શકતા નથી. શિક્ષિત લોકોને પણ તે મુશ્કેલ લાગે છે. તેથી અભણ અથવા ઓછા શિક્ષિત લોકો માટે તેને સમજવું મુશ્કેલ હોય છે.
“અમને લાગે છે કે વીમા કંપનીઓએ પ્રાદેશિક ભાષાઓમાં નીતિની શરતો અને કલમો જારી કરવાનો સમય આવી ગયો છે અને તે પણ સરળતાથી સમજી શકાય તે રીતે આપવા જોઈએ. તે ટૂંકું હોવું જોઈએ જેથી કરીને સામાન્ય લોકો કાયદાકીય પાસાઓને સમજી શકે જે પોલિસી તેઓએ ખરીદી છે અથવા ખરીદવાની યોજના બનાવી રહ્યા છે,” શાહે ચુકાદામાં જણાવ્યું હતું કે જેમાં એ પણ ઉલ્લેખ કરવામાં આવ્યો છે કે પોલિસીની શરતોમાં ઉપયોગમાં લેવાતા ફોન્ટ્સ ખૂબ નાના છે જેના કારણે તેને વાંચવું મુશ્કેલ છે.
2021માં ધ ન્યૂ ઈન્ડિયા એશ્યોરન્સ કંપની વિરુદ્ધ બીના શાહ દ્વારા દાખલ કરાયેલા કેસમાં ચુકાદા દરમિયાન આ અવલોકનો કરવામાં આવ્યા હતા. બીનાને 2020માં કોવિડનો ચેપ લાગવાથી તેને હોસ્પિટલમાં દાખલ કરવામાં આવી હતી. તેણે રૂ. 1.95 લાખના વીમા ક્લેમ માટે અરજી કરી હતી પરંતુ શરતો ટાંકીને વીમા કંપનીએ દાવામાંથી રૂ. 1.19 લાખ કપી લીધા હતા.
બીનાએ તેની ફરિયાદમાં જણાવ્યું હતું કે પેઢીએ તેને ન તો સમજાવ્યું કે ન તો વીમા પોલિસીની શરતોની નકલ આપી. વીમા કંપનીએ તેમની પોતાની કલમો અને હોસ્પિટલ ખર્ચ પેકેજ વિશે વડોદરા મ્યુનિસિપલ કોર્પોરેશનની સૂચનાને ટાંકીને આંશિક દાવો નકારી કાઢ્યો હતો. કોર્ટે બીનાની તરફેણમાં ચુકાદો આપ્યો અને ફર્મને બીના શાહને બે મહિનાની અંદર રૂ. 1.19 લાખ ચૂકવવા અને દાવો દાખલ થયો ત્યારથી નવ ટકા વ્યાજ સાથે આપવાનો આદેશ આપ્યો.
વીમા પેઢીએ માનસિક સતામણી માટે 5,000 રૂપિયા અને અરજદારને ખર્ચના 5,000 રૂપિયાના પણ ચૂકવવા જણાવાયું છે. કોર્ટ દ્વારા કરાયેલા સૂચનો પર કાર્ય કરવા માટે ઓર્ડરની નકલ વીમા પેઢીના પ્રાદેશિક મેનેજરને મોકલવામાં આવશે.
ગ્રાહક ફોરમના મુખ્ય અવલોકનો
1. થર્ડ-પાર્ટી એડમિનિસ્ટ્રેટર્સ (TPA) પાસે અરજદારના દાવાઓને સીધેસીધો રદ કરવાની અથવા નામંજૂર કરવાની સત્તા નથી.
2. વીમા કંપનીના અધિકારીઓએ TPAના કાર્યની દેખરેખ રાખવી જોઈએ અને કાયદેસર રીતે અને નિયમો અનુસાર દાવાના પેપર્સ તપાસવા જોઈએ.
3. વીમા કંપનીઓએ પૉલિસી કલમોની નકલ આપવાની હોય છે અને તેને ખરીદનાર વ્યક્તિને વિગતવાર સમજાવવાની હોય છે.
4. વીમાધારક વ્યક્તિ પોલિસીના નિયમો અને શરતોથી બંધાયેલ નથી જો કંપની દ્વારા પોલિસીધારકને નિયમો અને શરતો વિગતવાર આપવામાં ન આવે તો તે આ નિયમો અને શરતોથી બંધાયેલ નથી
આ પણ વાંચોઃ વડોદરા : ક્રેડાઈ પ્રમુખ અંગે રાજેન્દ્ર ત્રિવેદીએ કહ્યું, ‘હું મયંક પટેલને ઓળખતો નથી’
આ પણ વાંચોઃ ગુજરાતમાં નીરવ મોદી કરતાં પણ મોટું કૌભાંડ સામે આવ્યું: SBIએ લગાવ્યો રૂ. 22842 કરોડની છેતરપિંડીનો આરોપ
