પ્રોફેશનલ ટેક્સ વસુલવાની સત્તા મહાનગરપાલિકા- નગરપાલિકાને આપવાની માગ, જાણો કઈ રીતે ગણતરી થાય છે અને કયા રાજ્યમાં શું સ્લેબ છે?
મ્યુનિસિપલ કોર્પોરેશનો માટે ઓક્ટ્રોય નાબૂદ કરવામાં આવ્યા બાદ વળતર તરીકે વેચાણવેરા વિભાગ દ્વારા 2007-08માં પ્રોફેશનલ ટેક્સ દાખલ કરવામાં આવ્યો હતો. પ્રોફેશનલ ટેક્સ ગુજરાત સેલ્સ ટેક્સ એક્ટ હેઠળ દાખલ કરવામાં આવ્યો હતો અને તે હેઠળ રહે છે.
રાજ્યની તમામ કોર્પોરેટ સંસ્થાઓ અને વ્યવસાયોના કર્મચારીઓ પાસેથી પ્રોફેશનલ ટેક્સ (Professional tax) વસૂલવામાં આવે છે, સામાન્ય રીતે પગારદાર લોકોના પગારમાંથી દર મહિને પ્રોફેશનલ ટેક્સ કાપી લેવામાં આવે છે. આ ટેક્સ રાજ્ય સરકારના દાયરામાં આવે છે, જ્યારે સ્થાનિક નાગરિક સંસ્થાઓ એકત્રીકરણ એજન્ટ તરીકે કામ કરે છે.
રાજ્યના નાણા વિભાગને સુપરત કરાયેલ એક નવી દરખાસ્ત પ્રમાણે મ્યુનિસિપલ કોર્પોરેશન (Municipal Corporation)અને નગરપાલિકા (Municipality) ઓને વ્યવસાયિક કર નક્કી કરવા અને ફેરફાર કરવા માટે અધિકૃત કરવામાં આવે અને કરને નાગરિક સંસ્થાઓના અધિકારક્ષેત્ર હેઠળ લાવવામાં આવે તેવી માગણી કરાઈ છે. રાજ્યના નાણા વિભાગના વરિષ્ઠ અધિકારીએ જણાવ્યું હતું કે આ અંગે રાજ્યના શહેરી વિકાસ સચિવને રજૂઆત કરવામાં આવી છે.
મ્યુનિસિપલ કોર્પોરેશનો માટે ઓક્ટ્રોય નાબૂદ કરવામાં આવ્યા બાદ વળતર તરીકે વેચાણવેરા વિભાગ દ્વારા 2007-08માં પ્રોફેશનલ ટેક્સ દાખલ કરવામાં આવ્યો હતો. પ્રોફેશનલ ટેક્સ ગુજરાત સેલ્સ ટેક્સ એક્ટ હેઠળ દાખલ કરવામાં આવ્યો હતો અને તે હેઠળ રહે છે. નવા ગેઝેટ નોટિફિકેશનમાં ટેક્સને GPMC એક્ટ હેઠળ મૂકવો પડશે તેવું શહેરી વિકાસ વિભાગના વરિષ્ઠ અધિકારીએ જણાવ્યું હતું.
એકવાર રાજ્ય સરકાર ગેઝેટ નોટિફિકેશનને મંજૂર કરે તે પછી, દરેક મ્યુનિસિપલ ઓથોરિટીને પોતાના વિસ્તારમાં પ્રોફેશનલ ટેક્સ રેટમાં સુધારો કરવા માટેની સત્તા મળી જશે. આમ થયા બાદ રાજ્યના અલગ અલગ શહેરોમાં પ્રોફેશનલ ટેક્સનું માળખું અલગ અલગ થઈ શકે છે.
ભારતના બંધારણની કલમ 276 ની કલમ (2) રાજ્ય સરકારને પ્રોફેશનલ ટેક્સ વસૂલાત કરવાનો અધિકાર પ્રદાન કરે છે. પ્રોફેશનલ ટેક્સ પૂર્વનિર્ધારિત કર સ્લેબ દ્વારા વસૂલવામાં આવે છે અને તે માસિક ચૂકવવામાં આવે છે. હાલમાં ભારતમાં પ્રોફેશનલ ટેક્સ લાદતા કેટલાક રાજ્યો મહારાષ્ટ્ર, ગુજરાત, આંધ્રપ્રદેશ, કેરળ, તમિલનાડુ, કર્ણાટક, બિહાર, આસામ, મધ્ય પ્રદેશ, તેલંગાણા, મેઘાલય, ઓડિશા, પશ્ચિમ બંગાળ, સિક્કિમ અને ત્રિપુરા છે.
જોકે ટેક્સ વ્યક્તિની આવકના આધારે વસૂલવામાં આવે છે. કોઈપણ રાજ્ય પ્રોફેશનલ ટેક્સ તરીકે મહત્ત્મ 2500 રૂપિયા વસૂલ કરી શકે છે. કલમ 16 હેઠળ પ્રોફેશનલ ટેક્સની કપાત કરવામાં આવે છે.
પ્રોફેશનલ ટેક્સની ગણતરી કેવી રીતે કરવી?
વ્યક્તિઓ તેમના પ્રોફેશનલ ટેક્સની ગણતરી કરી શકે છે. રાજ્ય સરકાર દ્વારા નિર્ધારિત કુલ પગાર અને ટેક્સ સ્લેબના આધારે પ્રોફેશનલ ટેક્સ નક્કી કરવામાં આવે છે. સ્લેબના દરો દરેક રાજ્યમાં અલગ-અલગ હોય છે. ઉદાહરણ તરીકે ગુજરાતમાં અત્યારે પ્રોફેશનલ ટેક્સનો સ્લેબ જોઅએ તો રૂ. 5999 સુધી શૂન્ય ટેક્સ છે. રૂ. 6000થી રૂ. 8,999 સુધી રૂ. 80 ટેક્સ લેવાય છે. રૂ. 9,000 થી રૂ. 11,999 સુધી રૂ. 150 અને રૂ. 12,000 અને તેથી વધુ આવક પર રૂ. 200 પ્રોફેશનલ ટેક્સ વસુલાય છે. બિહારમાં 3 લાખ સુધીના આવક પર શૂન્ય ટેક્સ છે જ્યારે મધ્ય પ્રદેશમાં 2.25 લાખ સુધીના આવક પર શૂન્ય ટેક્સ છે. રદેક રાજ્યમાં ટેક્સના સ્લેબ અલગ છે.
પ્રોફેશનલ ટેક્સ માટે મુક્તિ છે:
– શારીરિક રીતે વિકલાંગ અથવા માનસિક રીતે વિકલાંગ બાળકના માતાપિતા અથવા વાલી
– 40 ટકા કે તેથી વધુ કાયમી શારીરિક વિકલાંગતા અથવા અંધત્વથી પીડાતી વ્યક્તિ
– મૂલ્યાંકનકર્તાએ 65 વર્ષની ઉંમર પૂર્ણ કરી છે. કર્ણાટક રાજ્ય માટે, તે 60 વર્ષ છે
( નોંધ- ઉપરોક્ત જોગવાઈઓ વિવિધ રાજ્યોમાં બદલાઈ શકે છે)
રાજ્ય મુજબ વ્યવસાયિક કર સ્લેબ (નાણાકીય વર્ષ 22 – 23)
મહારાષ્ટ્રમાં પ્રોફેશનલ ટેક્સ સ્લેબ
માસિક પગાર દર મહિને કર
પુરુષો માટે INR 7,500 સુધી NIL
મહિલાઓ માટે INR 10,000 સુધી NIL
INR 7,500 થી INR 10,000 સુધી INR 175
INR 10,000 અને તેથી વધુ INR 200 (INR 300/- ફેબ્રુઆરી મહિના માટે)
તમિલનાડુમાં પ્રોફેશનલ ટેક્સ સ્લેબ
માસિક પગાર દર મહિને કર
INR 21,000 સુધી NIL
INR 21,001 થી INR 30,000 સુધી INR 135
INR 30,001 થી INR 45,000 સુધી INR 315
INR 45,001 થી INR 60,000 સુધી INR 690
INR 60,001 થી INR 75,000 સુધી INR 1025
INR 75,000 થી વધુ INR 1250
કર્ણાટકમાં પ્રોફેશનલ ટેક્સ સ્લેબ
માસિક પગાર દર મહિને કર
INR 15,000 સુધી NIL
INR 15,000 થી વધુ INR 200
આંધ્ર પ્રદેશમાં પ્રોફેશનલ ટેક્સ સ્લેબ
માસિક પગાર દર મહિને કર
INR 15,000 સુધી NIL
INR 15,001 થી INR 20,000 સુધી INR 150
INR 20,001 થી વધુ INR 200
કેરળમાં પ્રોફેશનલ ટેક્સ સ્લેબ
માસિક પગાર દર મહિને કર
INR 11,999 સુધી NIL
INR 12,000 થી INR 17,999 INR 120
INR 18,000 થી INR 29,999 INR 180
INR 30,000 થી INR 44,999 INR 300
INR 45,000 થી INR 59,999 INR 450
INR 60,000 થી INR 74,999 INR 600
INR 75,000 થી INR 99,999 INR 750
INR 1,00,000 થી INR 1,24,999 INR 1000
1,25,000 થી વધુ INR 1250
તેલંગાણામાં પ્રોફેશનલ ટેક્સ સ્લેબ
માસિક પગાર દર મહિને કર
INR 15,000 સુધી NIL
INR 15,001 થી INR 20,000 સુધી INR 150
INR 20,000 થી વધુ INR 200
ગુજરાતમાં પ્રોફેશનલ ટેક્સ સ્લેબ
માસિક પગાર દર મહિને કર
INR 5,999 સુધી NIL
INR 6,000 થી INR 8,999 સુધી INR 80
INR 9,000 થી INR 11,999 સુધી INR 150
INR 12,000 અને તેથી વધુ INR 200
બિહારમાં પ્રોફેશનલ ટેક્સ સ્લેબ
INR 3,00,000 સુધી NIL
INR 3,00,001 થી INR 5,00,000 INR 1000
INR 5,00,001 થી INR 10,00,000 INR 2000
INR 10,00,001 થી વધુ INR 2500
મધ્યપ્રદેશમાં પ્રોફેશનલ ટેક્સ સ્લેબ
માસિક પગાર દર મહિને કર
INR 2,25,000 સુધી NIL
INR 22,5001 થી INR 3,00,000 INR 1500
INR 3,00,001 થી INR 4,00,000 INR 2000
INR 4,00,001 થી વધુ INR 2500
પશ્ચિમ બંગાળમાં વ્યવસાયિક ટેક્સ સ્લેબ
માસિક પગાર દર મહિને કર
INR 10,000 સુધી શૂન્ય
INR 10,001 થી INR 15,000 INR 110
INR 15,001 થી INR 25,000 INR 130
INR 25,001 થી INR 40,000 INR 150
INR 40,001 થી ઉપર INR 200
ઓડિશામાં પ્રોફેશનલ ટેક્સ સ્લેબ
માસિક પગાર દર મહિને કર
INR 1,60,000 સુધી NIL
INR 160,001 થી INR 3,00,000 INR 1500
INR 3,00,001 થી વધુ INR 2500
સિક્કિમમાં પ્રોફેશનલ ટેક્સ સ્લેબ
માસિક પગાર દર મહિને કર
INR 20,000 સુધી NIL
INR 20,001 થી 30,000 રૂપિયા સુધી INR 125
INR 30,001 થી થી INR 40,000 INR 150
INR 40,000 થી વધુ INR 200
આસામમાં પ્રોફેશનલ ટેક્સ સ્લેબ
માસિક પગાર દર મહિને કર
INR 10,000 સુધી NIL
INR 10,001 થી INR 15,000 સુધી INR 150
INR 15,001 થી INR 25,000 સુધી INR 180
INR 25,000 થી વધુ INR 208
મેઘાલયમાં પ્રોફેશનલ ટેક્સ સ્લેબ
માસિક પગાર દર મહિને કર
INR 50000 સુધી NIL
INR 50,001 થી INR 75,000 INR 200
INR 75,001 થી INR 1,00,000 INR 300
INR 1,00,001 થી INR 1,50,000 INR 500
INR 1,50,001 થી INR 2,00,000 INR 750
INR 2,00,001 થી INR 2,50,000 INR 1000
INR 2,50,001 થી INR 3,00,000 INR 1250
INR 3,00,001 થી INR 3,50,000 INR 1500
INR 3,50,001 થી INR 4,00,000 INR 1800
INR 4,00,001 થી INR 4,50,000 INR 2100
INR 4,50,001 થી INR 5,00,000 INR 2400
5,00,001 થી વધુ INR 2500
ત્રિપુરામાં પ્રોફેશનલ ટેક્સ સ્લેબ
માસિક પગાર દર મહિને કર
INR 7500 સુધી NIL
INR 7,501 થી INR 15,000 INR 1800
INR 15001 થી ઉપર INR 2,496
છત્તીસગઢમાં પ્રોફેશનલ ટેક્સ સ્લેબ
માસિક પગાર દર મહિને કર
INR 1,50,000 સુધી NIL
INR 1,50,001 થી INR 2,00,000 સુધી INR 150
INR 2,00,000 થી INR 2,50,000 સુધી INR 180
INR 2,50,001 થી INR 3,00,000 સુધી INR 190
INR 3,00,000 થી વધુ INR 200
આ સિવયના રાજ્યો અને કેન્દ્રશાસિત પ્રદેશોમાં પ્રોફેશનલ ટેક્સ લાગુ નથી.