અફઘાનિસ્તાન… આજકાલ આ શબ્દો સાંભળીને તમારા મગજમાં કેવા ચિત્રો આવે છે. પરંપરાગત વસ્ત્રોમાં સજ્જ તાલિબાન લડવૈયાઓ અને હાથમાં બંદૂકો, માથાથી પગ સુધી બુરખામાં ઢંકાયેલી સ્ત્રીઓ, ધૂળવાળી શેરીઓ અને દરેક જગ્યાએ એક વિચિત્ર નિરાશા. સામાન્ય રીતે અફઘાનિસ્તાનને લઈને લોકોના મનમાં આ ચિત્ર રહે છે. જ્યારથી તાલિબાનનું પુનરાગમન થયું છે ત્યારથી દક્ષિણ એશિયામાં સ્થિત આ દેશની દુર્દશા થઈ ગઈ છે. અફઘાનિસ્તાનમાં છોકરીઓના શિક્ષણ પર નિયંત્રણો લાદવામાં આવ્યા છે, જ્યારે મહિલાઓને નોકરી કરવા પર રોક લગાવવામાં આવી છે. કરીઅર સમાચાર અહીં વાંચો.
જ્યારે, હવે અફઘાનિસ્તાનથી પાછા ફરો અને ભારતની રાજધાની દિલ્હી આવો. દિલ્હીનું નામ જીભ પર આવતા જ જૂની દિલ્હીની ગલીઓ, પછી કનોટ પ્લેસ કે દક્ષિણ દિલ્હીમાં હાજર બજારોનો નજારો નજર સામે આવી જાય છે. આ દિલ્હીના દક્ષિણ ભાગમાં ભોગલ નામનું સ્થળ છે. ભલે લોકો આ સ્થળ વિશે વધારે જાણતા નથી, પરંતુ અફઘાનિસ્તાનના લોકો માટે તેના ઘણા અર્થ છે. હકીકતમાં અહીં એક સ્કૂલ ચાલી રહી છે, જે અફઘાનિસ્તાનના છોકરા-છોકરીઓને ભણવાની તક આપી રહી છે. અફઘાનિસ્તાનથી વિપરીત અહીં છોકરા-છોકરીઓ સાથે અભ્યાસ કરે છે.
અફઘાન શરણાર્થીઓ માટે શાળા બાંધવામાં આવી
આ શાળાનું નામ ‘સૈયદ જમાલુદ્દીન અફઘાન હાઈસ્કૂલ’ છે જે મસ્જિદ રોડ, ભોગલની સાંકડી શેરીઓમાં સ્થિત છે. ભારતમાં રહેતા અફઘાન શરણાર્થીઓ માટે આ પ્રકારની એક માત્ર શાળા છે. શાળામાં પ્રવેશતા જ તમને અહીં નોટિસ બોર્ડ પર બાળકોના હાથે લખેલા સુંદર સંદેશાઓ જોવા મળશે. ‘મહિલાની ઓળખ તેમની ક્ષમતા દ્વારા વ્યાખ્યાયિત કરવામાં આવે છે’, ‘દરેક બાળક એક અલગ ફૂલ છે અને બધા બાળકો મળીને આ દુનિયાને સુંદર બગીચો બનાવે છે’, શાળાના નોટિસ બોર્ડ પર લખેલા કેટલાક સંદેશા છે.
ભારતની મદદથી ચાલતી શાળા
સૈયદ જમાલુદ્દીન અફઘાન હાઇસ્કૂલની સ્થાપના 1994માં વિમેન્સ ફેડરેશન ઓફ વર્લ્ડ પીસ દ્વારા કરવામાં આવી હતી. તે ભારતમાં રહેતા અફઘાન શરણાર્થીઓના બાળકો માટે શિક્ષણ સંસ્થા છે. 2017માં આ શાળાને હાઈસ્કૂલનો દરજ્જો મળ્યો. તત્કાલીન અફઘાન સરકાર દ્વારા શાળાને ફંડિંગ પણ આપવામાં આવી રહ્યું હતું. પરંતુ તાલિબાન પરત ફર્યા બાદ ફંડિંગ બંધ થઈ ગયું હતું. આ શાળામાં 270 થી વધુ વિદ્યાર્થીઓ અભ્યાસ કરે છે.
ભંડોળની તંગી જોઈને, દિલ્હીમાં અફઘાન દૂતાવાસે ભારત સરકારને મદદ માટે અપીલ કરી. આ પછી, વિદેશ મંત્રાલયે શાળાને ફંડ આપવાનું શરૂ કર્યું છે. સૂત્રોના જણાવ્યા અનુસાર, શાળાને દર મહિને 5.5 લાખ રૂપિયાની આર્થિક સહાય આપવામાં આવે છે. ભારતમાં અફઘાનિસ્તાનના રાજદૂત ફરીદ મામુંદજેએ કહ્યું કે, અમે ભારતને મળેલી મદદ માટે આભારી છીએ. નાના અફઘાન બાળકોને આ શીખવવામાં આવી રહ્યું છે.
દરેક વિદ્યાર્થીની કહાની દર્દથી ભરેલી છે
પંજશીર પ્રાંતથી ભારત આવેલી 16 વર્ષની વિદ્યાર્થીની ઝોહરા અજીજીએ જણાવ્યું કે તે 2021માં તેની માતા સાથે દિલ્હી આવી હતી. તેના પિતાએ તાલિબાન સામે લડવા માટે અફઘાનિસ્તાનમાં રહેવાનું નક્કી કર્યું. જોહરાએ વધુમાં જણાવ્યું કે તાલિબાનની જીત બાદ અમને અમારા પિતાના મૃત્યુના સમાચાર ફેસબુક પોસ્ટ દ્વારા મળ્યા. આ કહેતાં જોહરાની આંખો આંસુઓથી ભરાઈ આવી.
માત્ર ઝોહરા જ નહીં, અહીં ભણતા લગભગ દરેક બાળકના જીવનમાં કોઈને કોઈ દુઃખદ વાર્તા હોય છે. 17 વર્ષની નિલાબે જણાવ્યું કે તે 2017માં દિલ્હી આવી હતી. તાલિબાનોએ તેના ભાઈનું અપહરણ કર્યું અને પછી તેને 45 દિવસ સુધી ત્રાસ આપ્યો. નિલાબે જણાવ્યું કે તાલિબાને ગઝની સ્થિત તેમની શાળામાં બોમ્બ ફેંક્યો હતો. શાળાની અંદર ગ્રેનેડ ફેંકવામાં આવ્યા હતા. તેણે કહ્યું કે આજે પણ તે દ્રશ્ય યાદ કરીને ડરી જાય છે.
(ઇનપુટ-ભાષાંતર)