Success Story : ખેડૂતો નાના તળાવમાંથી કરી શકે છે મોટી કમાણી, સરકાર પાસેથી પણ મળે છે મદદ
ખેતીની સાથે સાથે આ ક્ષેત્રમાં પણ નવા નવા પ્રયોગો કરવામાં આવી રહ્યા છે અને મત્સ્ય ઉછેર (Fisheries) માં નવી ટેકનોલોજી લાવવામાં આવી રહી છે, જેનો ખેડૂતોને ફાયદો થઈ રહ્યો છે.
દેશમાં મત્સ્યોદ્યોગ (Fisheries) વ્યવસાય ખૂબ જ ઝડપથી વધી રહ્યો છે. આપણા ખેડૂતો (Farmers) હવે ખેતીની સાથે આ વ્યવસાય અપનાવીને તેમની આવકમાં વધારો કરી રહ્યા છે. જેને ધ્યાનમાં રાખીને ખેતીની સાથે સાથે આ ક્ષેત્રમાં પણ નવા નવા પ્રયોગો કરવામાં આવી રહ્યા છે અને મત્સ્ય ઉછેરમાં નવી ટેકનોલોજી લાવવામાં આવી રહી છે, જેનો ખેડૂતોને ફાયદો થઈ રહ્યો છે. માછલી ઉછેરની આવી એક પદ્ધતિ ખૂબ જ લોકપ્રિય બની રહી છે. જેમાં ટાંકીમાં માછલી ઉછેર કરવામાં આવે છે અને ખેડૂતોને ઓછી જગ્યામાં વધુ ઉત્પાદન મળે છે.
સરકાર માછલીની ખેતીને પ્રોત્સાહન આપવા માટે પણ ઘણી મદદ કરે છે. એટલું જ નહીં, સરકારે મત્સ્યોદ્યોગને પણ કૃષિનો દરજ્જો આપ્યો છે. આ ઉપરાંત મત્સ્ય ખેડુતોને તમામ સુવિધાઓ પણ પુરી પાડવામાં આવી રહી છે. આજે ઘણા ખેડૂતો માછલીની ખેતી અપનાવીને તેમની આવકમાં વધારો કરી રહ્યા છે. દેશમાં એવા ઘણા ખેડૂતો છે જેઓ પરંપરાગત ખેતીની સાથે-સાથે મત્સ્ય ઉછેરથી પણ લાભ મેળવી રહ્યા છે. આવા જ એક ખેડૂત પરવેઝ ખાન છે, જે ઉત્તર પ્રદેશના બારાબંકી જિલ્લાના છે.
ટાંકીમાં માછલી ઉછેર
પરવેઝ ખાન શરૂઆતમાં તળાવમાં માછલી ઉછેર કરતા હતા. બાદમાં તેઓએ વધુ નફો મેળવવાની ઇચ્છામાં આધુનિક રીતે માછલી ઉછેરની ટાંકી પદ્ધતિ અપનાવી. ટાંકી સિસ્ટમને ઓછી જગ્યાની જરૂર છે, પરંતુ આઉટપુટ વધારે છે. પરવેઝ ખાને 21 હજાર ચોરસ ફૂટ વિસ્તારમાં ફેલાયેલા ફિશ ફાર્મમાં 25*25 ફૂટની 38 ટેન્ક બનાવી છે. તે ચાર ફૂટ પાણી ધરાવે છે. આ ટાંકીઓમાં, તેમણે રીસર્ક્યુલર એક્વાકલ્ચર ઇન્સ્ટોલ કર્યું છે, જેથી પાણીનો પ્રવાહ સતત રહે.
તેઓ માછલીઓને યોગ્ય આહાર આપે છે અને આધુનિક ટેકનોલોજીનો ઉપયોગ કરીને તેમના સ્વાસ્થ્યની કાળજી લે છે. આ વ્યવસાય અપનાવીને અને નવી ટેક્નોલોજીની મદદથી આજે પરવેઝ ખાન માછલીની ખેતીમાંથી લાખો રૂપિયાની કમાણી કરી રહ્યા છે. આ સાથે તેઓ તેમના વિસ્તારના ખેડૂતો માટે પણ પ્રેરણાસ્ત્રોત બન્યા છે.
માછલીની ખેતીમાં ઓછો ખર્ચ અને વધુ નફો
માછલી પ્રોટીનનો ઉત્તમ સ્ત્રોત છે. વિશ્વના લગભગ 1 અબજ લોકો તેમના રોજિંદા આહારમાં પ્રોટીન પૂરા પાડવા માટે માછલીનો ઉપયોગ કરે છે. નદીઓ, તળાવો અને સમુદ્રો જેવા કુદરતી જળ સ્ત્રોતોમાંથી માછલીઓની સંખ્યા માગ પ્રમાણે ઘણી ઓછી છે. આ સમસ્યા માટે શ્રેષ્ઠ વિકલ્પ માછલી ઉછેર છે, જે ઘણા દેશોમાં ખૂબ મોટા પાયે કરવામાં આવે છે. શક્યતાઓને જોતા મત્સ્ય ઉછેર તરફ ખેડૂતોનો ઝોક વધવા લાગ્યો છે. આજે આપણા દેશમાં ખેડૂતો મત્સ્યઉછેર કરીને ઘણો ફાયદો મેળવી રહ્યા છે.
મત્સ્ય ઉછેરમાં ખર્ચ ઓછો અને નફો વધુ છે. ખેડૂતો સરળતાથી માછલીની ખેતી શરૂ કરી શકે છે. માછલી ઉછેર ઉદ્યોગ માટે તળાવ સૌથી મહત્વપૂર્ણ છે. જો માછીમાર પાસે તળાવ ન હોય તો ખેડૂત સરકારી તળાવ લીઝ પર લઈને આ કામ કરી શકે છે. જો સરકારી તળાવ લીઝ પર ઉપલબ્ધ ન હોય અને તમારી પાસે જમીન હોય તો તળાવ ખોદીને આ વ્યવસાય કરી શકાય છે.
