હવે બાસમતી ચોખા ખાવા મોંઘા થશે! તેના કારણે ભાવ વધી શકે છે, ખેડૂતોને મળશે ફાયદો?

Basmati Rice: ઓક્ટોબરના અંતમાં પડેલા ભારે વરસાદથી ડાંગરના પાક (paddy crop )ને ભારે નુકસાન થયું છે. તેનાથી ઉત્પાદનમાં 20 ટકા સુધીનો ઘટાડો થઈ શકે છે. વેપારીઓનું કહેવું છે કે આગામી દિવસોમાં બાસમતી ચોખા (Basmati Rice)ના ભાવમાં પ્રતિ ક્વિન્ટલ 2000 રૂપિયાનો વધારો થઈ શકે છે. હાલમાં ભાવ 8500 રૂપિયા પ્રતિ ક્વિન્ટલ છે. તે જ સમયે, લોકોને છૂટકમાં પ્રતિ કિલો બાસમતી ચોખા 70 થી 90 રૂપિયા મળી રહ્યા છે. તમને જણાવી દઈએ કે ભારતમાંથી 150 દેશોમાં બાસમતી ચોખાની નિકાસ કરવામાં આવે છે. 

દેશના ત્રણ રાજ્યો પંજાબ, હરિયાણા અને ઉત્તર પ્રદેશમાં બાસમતીની ખેતી થાય છે. બાસમતી ચોખા પશ્ચિમ ઉત્તર પ્રદેશના મેરઠ, સહારનપુર, આગ્રા, અલીગઢ, મુરાદાબાદ, બરેલીના તમામ જિલ્લાઓમાં ઉગાડવામાં આવે છે. અહીંની જમીન અને હવામાન પણ બાસમતી ચોખા માટે અનુકૂળ છે. સિંચાઈની સુવિધા પણ વધુ છે. તેના અનોખા સ્વાદ અને ગુણધર્મોને લીધે, બાસમતી વિશ્વભરના ફૂડ અને રેસ્ટોરન્ટ ઉદ્યોગમાં પ્રીમિયમ ચોખા તરીકે તેની હાજરી બનાવી રહી છે. 

સાત રાજ્યોના 95 જિલ્લાઓને તેનો ભૌગોલિક સંકેત (Geographical indication) ટેગ મળ્યો છે. તેમાં પંજાબ, હરિયાણા, હિમાચલ, ઉત્તરાખંડ, દિલ્હી, પશ્ચિમ ઉત્તર પ્રદેશના 30 અને જમ્મુ અને કાશ્મીરના ત્રણ જિલ્લા (જમ્મુ, કઠુઆ અને સાંબા)નો સમાવેશ થાય છે. બાસમતી ચોખાનું ઉત્પાદન ઈન્ડો-ગંગાના મેદાનો (IGP-Indo-Gangetic Plains) એટલે કે હિમાલયની તળેટીમાં આવેલા ગંગાના મેદાનોમાં થાય છે. તેમાં પંજાબના 14 જિલ્લાઓ પણ સામેલ છે જે પાકિસ્તાનનો ભાગ છે.

બાસમતી ચોખાના ભાવ કેમ અને કેટલા વધશે?

ડાંગરના વરિષ્ઠ વૈજ્ઞાનિકોનું કહેવું છે કે ઓક્ટોબરમાં ભારે વરસાદને કારણે આ વખતે બાસમતી ડાંગરના પાકને લગભગ 20 ટકા પાકને નુકસાન થયું છે. પશ્ચિમ ઉત્તર પ્રદેશમાં 4.5 લાખ હેક્ટર જમીન પર 16 લાખ ટન બાસમતી ડાંગરનું ઉત્પાદન થાય છે. તેના પર 10 લાખ બાસમતી ચોખાનું ઉત્પાદન થાય છે. જેમાં ગંગા કિનારે વરસાદ અને પૂરના કારણે 20-25 ટકા ડાંગરનું નુકસાન થયું છે. 

વેપારીઓનું કહેવું છે કે આગામી દિવસોમાં બાસમતી ચોખાની કિંમત 11,000 રૂપિયા પ્રતિ ક્વિન્ટલ સુધી પહોંચી શકે છે. તેની અસર નિકાસ પર પણ પડશે. વેપારીઓનું કહેવું છે કે આ વખતે વરસાદને કારણે ચોખાની ગુણવત્તા જતી રહી છે. ખેતરમાં પાણી ભરવાથી દાણા કાળા થઈ જશે. 

એક સારા સમાચાર આવ્યા ઈરાને નિર્ધારિત સમયના થોડા દિવસો પહેલા ચોખાની આયાત પરના મોસમી પ્રતિબંધો હટાવવાની જાહેરાત કરી છે. ISNA મુજબ, ચોખાની લણણીની સિઝનના અંત અને બંદરોમાં કાર્ગો માટે અસંતોષકારક સ્ટોરેજ સ્પેસને કારણે પ્રતિબંધ ઉઠાવી લેવામાં આવ્યો છે.