Edible Oil: આ કારણે ખાદ્ય તેલ સસ્તું નથી મળી રહ્યું, જાણો નિષ્ણાતોનાં મતે ક્યાર સુધીમાં થાળે પડશે સ્થિતિ
એક્સપોર્ટનું કહેવું છે કે, વિદેશથી આયાત થઇ રહેલા ખાદ્ય તેલમાં પામ તેલનો હિસ્સો 55 ટકા છે. ભારત સરકારે વર્ષ 2025-26 સુધી પામ તેલમાં ઘરેલુ ઉત્પાદન ત્રણ ગણું વધીને 11 લાખ ટન કરવાનો ટાર્ગેટ છે.
ખાદ્યતેલના (edible oil)વધતા ભાવો સામાન્ય માણસને સતત પરેશાન કરી રહ્યા છે. પરંતુ, આગામી દિવસોમાં પણ આમાંથી રાહત મળવાની શક્યતાઓ ઘણી ઓછી છે. ફેડરેશન ઓફ ઓલ ઇન્ડિયા એડિબલ ઓઇલ ટ્રેડર્સના રાષ્ટ્રીય અધ્યક્ષ શંકર ઠક્કર કહે છે કે સોયાબીનની સૌથી વધુ ઉપજ ધરાવતા લેટિન અમેરિકન દેશોમાં મુખ્ય તેલીબિયાના પાકમાં ખરાબ હવામાનને કારણે ઉત્પાદનમાં ઘટાડો થવાની સંભાવના છે.
આ સિવાય, જો ઇન્ડોનેશિયા અને મલેશિયામાં કોરોના મહામારી લાંબી ચાલે તો લાંબા સમય સુધી તેનો પાયમાલ દર્શાવે છે, તો ઉત્પાદનમાં પણ ઘટાડો થશે. જેની અસર વિશ્વના તમામ તેલીબિયાં અને તેલ ઉત્પાદનોના ભાવ પર પડશે.
સ્થાનિક બજારમાં ખાદ્યતેલોના ફુગાવાને સમજવા માટે અમેરિકા અને બ્રાઝિલની સ્થિતિ પણ જાણવાની જરૂર છે. આ બે દેશો વિશ્વમાં સોયાબીનનો સૌથી મોટો જથ્થો સપ્લાય કરે છે. આ બે દેશોમાં સોયાબીન વિસ્તારોમાં મોટા પ્રમાણમાં દુષ્કાળ જોવા મળી રહ્યો છે. ખેતરો દુષ્કાળની ઝપેટમાં આવી ગયા છે, જેના કારણે સોયાબીનનું ઉત્પાદન ઓછું હોવાનો અંદાજ છે. અમેરિકી કૃષિ વિભાગે અંદાજ લગાવ્યો છે કે આ વર્ષે સોયાબીનનું ઉત્પાદન પાંચ વર્ષમાં રેકોર્ડ ઘટી જશે અને સપ્ટેમ્બર સુધીમાં તે 87.9 મિલિયન ઘટી શકે છે.
માંગ અને પુરવઠાનો તફાવત
હાલમાં એક વર્ષમાં ભારત સરકાર રૂ .60,000 થી 70,000 કરોડનો ખર્ચ કરીને 15 મિલિયન ટન ખાદ્ય તેલ ખરીદે છે. કારણ કે સ્થાનિક ઉત્પાદન 70-80 લાખ ટનની આસપાસ છે. જ્યારે દેશને તેની વસ્તી માટે વાર્ષિક 25 મિલિયન ટન ખાદ્ય તેલની જરૂર છે. ભારતે ગયા વર્ષે મલેશિયા અને ઇન્ડોનેશિયામાંથી 7.2 મિલિયન ટન પામતેલની આયાત કરી હતી.
બ્રાઝિલ અને આર્જેન્ટિનામાંથી 34 લાખ ટન સોયાબીન તેલ આયાત કરવામાં આવ્યું હતું અને રશિયા અને યુક્રેનથી 2.5 મિલિયન ટન સૂર્યમુખી તેલ આયાત કરવામાં આવ્યું હતું. મલેશિયા અને ઇન્ડોનેશિયા બંનેમાંથી ભારતમાં પામતેલની આયાત થાય છે. માંગ અને પુરવઠાના આ તફાવતને કારણે સ્થાનિક બજારમાં ભાવને અસર થાય છે.
મિશન સાથે સુરત બદલાશે
શંકર ઠક્કર કહે છે કે ખાદ્ય તેલનું સ્થાનિક ઉત્પાદન માત્ર 30 ટકા છે. તેથી, ઉત્પાદનમાં વધારો થયો હોવા છતાં, સ્થાનિક સ્તરે ભાવ ઘટતા નથી. શંકર ઠક્કરે જણાવ્યું હતું કે વિદેશથી આયાત કરાયેલા ખાદ્યતેલોમાં પામતેલનો હિસ્સો 55 ટકા છે, ભારત સરકારે 2025-26 સુધીમાં પામતેલનું સ્થાનિક ઉત્પાદન ત્રણ ગણા 11 લાખ ટન સુધી વધારવાનો લક્ષ્યાંક રાખ્યો છે.
ખાદ્ય તેલોનું ઘરેલું ઉત્પાદન વધારીને અન્ય દેશો પરની તેની નિર્ભરતા ઘટાડવા માટે કેન્દ્ર સરકારે બુધવારે રૂ. 11,040 કરોડના ‘નેશનલ મિશન ઓન એડિબલ ઓઇલ-ઓઇલ પામ’ ના અમલીકરણને મંજૂરી આપી. આ સિવાય આગામી પાંચ વર્ષમાં નેશનલ ઓઈલ સીડ મિશન (National Oil Seed Mission) પર લગભગ 19,000 કરોડ રૂપિયા ખર્ચ કરવાની યોજના છે.
પામ તેલની ખેતી માટે મોટી સંભાવના
કૃષિ મંત્રાલય અનુસાર, 2020 માં ઇન્ડિયન ઓઇલ પામ રિસર્ચ ઇન્સ્ટિટ્યુટ (IIOPR) એ પામ તેલની ખેતી માટે વિશ્લેષણ હાથ ધર્યું હતું. તેમણે આશરે 28 લાખ હેક્ટરમાં પામતેલની ખેતી વિશે પોતાના વિચારો વ્યક્ત કર્યા હતા. જ્યારે હાલમાં માત્ર 3.70 લાખ હેક્ટર વિસ્તાર તેની ખેતી હેઠળ આવે છે. એટલે કે દેશમાં ખજૂરના છોડ રોપવાની અપાર સંભાવના છે.
નવા મિશન અંગે શંકર ઠક્કર કહે છે કે આ પગલું ઘણું સારું છે કારણ કે વર્તમાન સ્તરે પામ તેલ હેઠળનો વિસ્તાર ખૂબ જ ઓછો છે. આ પાકની ખેતીને કારણે આંધ્રપ્રદેશના ખેડૂતોએ નોંધપાત્ર ફેરફારો જોયા છે.
હવે તે અન્ય રાજ્યોમાં પણ શક્ય છે. તેથી, દરિયાઈ સરહદને અડીને આવેલા રાજ્યોમાં તેની ખેતી કરીને સફળતાની સારી સંભાવના છે. આ રાજ્યોના ખેડૂતોએ પામતેલની ખેતી કરવાનો આગ્રહ રાખવો જોઈએ. આમ કરવાથી, તે ખાદ્ય તેલ ક્ષેત્રે તેને આત્મનિર્ભર બનાવવા માટે આ મિશનનો એક ભાગ બનશે.
આ પણ વાંચો :બ્રોકોલીની ખેતીથી ખેડૂતોની આવકમાં થશે વધારો, આ બાબતોનું ધ્યાન રાખી કરો બ્રોકોલીની સફળ ખેતી