ઓર્ગેનિક ઉત્પાદનોની માગ વધી છે, પરંતુ ખેડૂતો સજીવ ખેતી માટે ઉત્સાહી નથી

ચૌધરી ચરણસિંહ હરિયાણા કૃષિ યુનિવર્સિટી (Agriculture University), હિસારના કુલપતિ પ્રોફેસર બી.આર. કાંબોજે જણાવ્યું હતું કે લોકોમાં ઓર્ગેનિક ઉત્પાદનો પ્રત્યેનો ટ્રેન્ડ દિવસેને દિવસે વધી રહ્યો છે, પરંતુ હજુ પણ ઓછા ખેડૂત (Farmers) જૈવિક ખેતી (Organic Farming) માટે આગળ આવી રહ્યા છે. તેથી, ભવિષ્યમાં, વૈજ્ઞાનિકોએ સજીવ ખેતીના તમામ પાક માટે વ્યાપક ભલામણો વિકસાવવી જોઈએ અને તેના માટે, ઓછી જમીન ધરાવતા ખેડૂતોને પણ વધુને વધુ પ્રોત્સાહન આપવું જોઈએ.

કુલપતિ, દિન દયાલ ઉપાધ્યાય, યુનિવર્સિટીના ઓર્ગેનિક ફાર્મિંગના સેન્ટર ઓફ એક્સેલન્સના વૈજ્ઞાનિકો સાથે સમીક્ષા બેઠક યોજી રહ્યા હતા. કુલપતિએ કહ્યું કે ઓર્ગેનિક ઉત્પાદનોની ગુણવત્તા જાળવવા પર ભાર મૂકવો જોઇએ. આવા સંશોધન કાર્યને પ્રોત્સાહન આપો જે દરેક ખેડૂતને સુલભ થઈ શકે. આ સાથે દરેક ખેડૂત પણ તેના ખેતરમાં તેનો ઉપયોગ કરી શકશે.

કુલપતિએ કહ્યું કે HAU ઉત્તર ભારતમાં એક અનોખી યુનિવર્સિટી છે, જ્યાં ઓર્ગેનિક ખેતીને પ્રોત્સાહન આપવા એક સેન્ટર ઓફ એક્સેલન્સની સ્થાપના કરવામાં આવી છે. તેથી, વૈજ્ઞાનિકોની ફરજ છે કે તેઓ આ કેન્દ્ર દ્વારા વધુને વધુ ખેડૂતોને સજીવ ખેતી અંગે જાગૃત કરવા અને પ્રેરણા આપશે. જેથી સંશોધનનો લાભ ખેડૂતો અને ગ્રાહકો સુધી પહોંચે. તેઓએ વૈજ્ઞાનિકોને તેમના સંશોધન પ્રયોગોને એવી રીતે આગળ ધપાવવા હાકલ કરી છે કે જેમાં તમામ જરૂરી વિષયોનું સંકલન હોય અને તે ખેડૂતો અને ગ્રાહકો માટે સુલભ હોય.

આ સિવાય, કૃષિ સંશોધનને લગતા પાસાઓને ટુકડાઓને બદલે સંપૂર્ણ પેકેજોમાં શોધવું જોઈએ, જેમાં ઉપજ, ગુણવત્તા અને પ્રક્રિયા સામેલ છે. આ દરમિયાન તેમણે સંશોધન પ્રયોગો સુધારવા અને ખેડૂત મૈત્રીપૂર્ણ બનાવવા માટે વૈજ્ઞાનિકોને ઘણા સૂચનો પણ આપ્યા હતા.

હરિયાણા સરકારે રાજ્યના મહત્વપૂર્ણ પાક ટામેટા, બટાકા, સ્ટ્રોબેરી, કેપ્સિકમ અને આદુ પર વેલ્યુ ચેઇન અભ્યાસ કર્યો છે. ઉત્પાદન, લણણી, લણણી પછીના અને માર્કેટિંગ તબક્કાના અભ્યાસ દરમિયાન કેટલાક તફાવતો જોવા મળ્યાં. અભ્યાસ હાથ ધરવા માટે, મેસર્સ અર્ન્સ્ટ એન્ડ યંગ એલએલપી, નાના ખેડૂત કૃષિ વ્યવસાય એસોસિએશન હરિયાણા અને બાગાયત વિભાગ, ખેડૂત ઉત્પાદક સંસ્થાઓ (FPO) સાથે મળીને દરેક તબક્કે મળેલા આ અંતરાલોને દૂર કરીને ઉત્પાદનની ગુણવત્તા વ્યવસ્થાપન અને માર્કેટિંગમાં સહયોગ આપી રહ્યા છે.

આ માહિતી કૃષિ અને ખેડૂત કલ્યાણ વિભાગના અધિક મુખ્ય સચિવ ડો. સુમિતા મિશ્રાએ આપી છે. તે એસ.એફ.એચ.એચ.સી.ની સામાન્ય સભાને સંબોધન કરી રહ્યા હતા. તેમણે જણાવ્યું હતું કે એફપીઓનો આધુનિક રિટેલરો અને પ્રોસેસિંગ ઉદ્યોગો સાથે બજાર જોડાણ થવાથી FPO ની આવકમાં વધારો જોવા મળ્યો છે.