મરચાની ખેતીથી ખેડૂતોને થઈ રહ્યો છે જબરદસ્ત નફો, જાણો કેવી રીતે એક હેક્ટરમાં 12 લાખની કમાણી

ઉત્તર પ્રદેશના હરદોઈ જિલ્લામાં મોટી સંખ્યામાં ખેડૂતો મરચાની ખેતી કરી રહ્યા છે. મરચાની ખેતીએ ખેડૂતોના જીવનમાં મધુરતા ઉમેરી છે. હરદોઈમાં મોટી સંખ્યામાં ખેડૂતો ડાંગર, ઘઉં અને શેરડીની ખેતી કરે છે, પરંતુ આ સિવાય સિકંદરપુર પટ્ટીના રહેવાસી કમલ કિશોરની વાર્તા છે. તેમણે માહિતી આપી હતી કે હરદોઈને અડીને આવેલ સીતાપુર જિલ્લો મરચાંના ઉત્પાદનમાં અગ્રેસર છે. આ જોતાં તેમણે પરંપરાગત ખેતીથી દૂર રહીને મરચાંનું ઉત્પાદન વ્યવસાય તરીકે પસંદ કર્યું છે.

ભારતમાં મસાલામાં મરચાનું વિશેષ મહત્વ છે. ઉત્તર પ્રદેશ, બિહાર, મહારાષ્ટ્ર, કર્ણાટક અને ઓડિશા સહિતના ઘણા રાજ્યોમાં મરચાનું સારું ઉત્પાદન થાય છે, જેમાંથી ખેડૂતો લાખોનો નફો કમાય છે. મરચાંની ખેતી માટે અહીંની જમીન ફળદ્રુપ અને સારી રીતે નિકાલવાળી છે, તેથી જ આ વિસ્તારોમાં મરચાંની સારી ઉપજ મળે છે. આ વિચાર પર તેઓ હરદોઈ ગયા અને કૃષિ અને બાગાયત વિભાગ પાસેથી માહિતી મેળવી, જ્યાં તેમને મરચાંની ખેતી અંગે વિગતવાર માહિતી આપવામાં આવી.

એક એકરમાં 35 ક્વિન્ટલ સુધીનું ઉત્પાદન

શરૂઆતમાં તેમણે પુસા સદાબહાર મરચાના બીજમાંથી ખેતી કરી, જે 9 થી 10 સેમી લાંબા અને અત્યંત કડવા ફળ આપે છે. એકર દીઠ આશરે 35 ક્વિન્ટલ લીલા મરચાં મળ્યા હતા અને તે જ સૂકાયા પછી લગભગ 7 થી 8 ક્વિન્ટલ સૂકા મરચાં મળ્યાં હતાં. તે ઘણા વર્ષોથી કરી રહ્યો છે. સમયાંતરે તેઓ બાગાયત વિભાગ દ્વારા જીવાતોના નિવારણ, શ્રેષ્ઠ બિયારણની પસંદગી, નીંદણ નિયંત્રણ અને ખાતર વિશે માહિતી લેતા રહે છે. આ સાથે, તેઓ કૃષિ વિભાગ દ્વારા સમયાંતરે તેમની જમીનના પીએચની તપાસ પણ કરાવે છે.

તેણે કહ્યું કે તે ખેતર તૈયાર કરવા માટે લગભગ ત્રણથી ચાર વાર ખેડાણ કરે છે. જરૂરી માત્રા મુજબ બીજ વાવવાના 20 દિવસ પહેલા ખાતર આપવું. વિયર ફિલ્ડ તૈયાર કરવાની સાથે 60 સે.મી.ના અંતરે નીંદણની ગટર તૈયાર કરવામાં આવે છે. બીજ અંકુરણ થાય ત્યાં સુધી તેને પોલિથીનથી ઢાંકવામાં આવે છે. છોડ ઉગી નીકળ્યા પછી, તેઓ હાનિકારક જંતુઓથી બચાવવા માટે સમયાંતરે બજારમાં ઉપલબ્ધ જરૂરી દવાઓનો ઉપયોગ કરતા રહે છે. મોટાભાગની ફળ બોરર જંતુ મરચાના પાકને જ્યારે તે ફળ આપે છે ત્યારે તેને નુકસાન પહોંચાડે છે.

એક હેક્ટરમાં 12 લાખ સુધીની કમાણી

ખેડૂતે જણાવ્યું કે 70 દિવસમાં પાક તૈયાર થવા માટે લગભગ 20 થી 30 હજાર રૂપિયાનો ખર્ચ થાય છે, પરંતુ પ્રતિ એકર લગભગ 2 લાખની કમાણી થાય છે. ખેડૂતે જણાવ્યું કે 9 થી 11 મહિનામાં પ્રતિ હેક્ટર મરચાંની ખેતીમાં અંદાજે 12 લાખ રૂપિયાનો નફો થયો છે.

હરદોઈ જિલ્લા બાગાયત અધિકારી સુરેશ કુમારે જણાવ્યું હતું કે સમયાંતરે ખેડૂતોને સુધારેલા બિયારણ અને નીંદણ તેમજ જીવાતોના નિવારણ વિશે જાગૃત કરવામાં આવે છે. જિલ્લામાં મોટી સંખ્યામાં ખેડૂતો મરચાની ખેતી કરીને નફો કમાઈ રહ્યા છે. ઘણા લોકો ચક્રીય પદ્ધતિથી આખા વર્ષ દરમિયાન મરચાંની ખેતી કરતા હોય છે. ખેડૂતોને સરકાર દ્વારા સમયાંતરે આપવામાં આવતા લાભો પણ આપવામાં આવે છે. મરચાંની ખેતીને કારણે ખેડૂતોની સ્થિતિમાં બદલાવ આવ્યો છે.