Climate Change: આબોહવા પરિવર્તનને ધ્યાનમાં રાખીને ખેતીનો એક્શન પ્લાન તૈયાર કરવાની જરૂર
કેન્દ્રીય કૃષિ પ્રધાન નરેન્દ્ર સિંહ તોમરે કુદરતી ખેતીને પ્રોત્સાહન આપવા પર ભાર મૂક્યો હતો. તેમણે કહ્યું કે દેશમાં ઉત્પાદનના સંદર્ભમાં ઘણું કામ થયું છે. જેના કારણે અનાજ, કઠોળ, તેલીબિયાંના ઉત્પાદનમાં વધારો થયો છે. પરંતુ, આજે સૌથી વધુ જરૂર છે ખેતી સામેના પડકારોનો સામનો કરવાની અને તેને ઉકેલવાની.
કેન્દ્રીય કૃષિ પ્રધાન નરેન્દ્ર સિંહ તોમરે કહ્યું છે કે રવિ સિઝનના દૃષ્ટિકોણથી ખાતર અને બિયારણ સહિત રાજ્યોની જરૂરિયાતોને પૂર્ણ કરવા માટે કેન્દ્ર સરકાર ગંભીર છે. કેન્દ્ર સરકાર રાજ્યોની દરેક જરૂરિયાતને પહોંચી વળવાના પ્રયાસો કરશે. હવે દેશમાં આબોહવા પરિવર્તન (Climate Change)ની વર્તમાન અને ભવિષ્યની સ્થિતિનું વિશ્લેષણ કર્યા પછી, કૃષિ (Agriculture) માટે આગળનો એક્શન પ્લાન બનાવવો પડશે. તેઓ બુધવારે રવિ અભિયાન-2022 પર આયોજિત રાષ્ટ્રીય કૃષિ સંમેલનને સંબોધિત કરી રહ્યા હતા.
તોમરે આપણી જમીન અને દેશને આગળ લઈ જવા માટે કુદરતી ખેતીને પ્રોત્સાહન આપવા પર ભાર મૂક્યો હતો. તેમણે કહ્યું કે દેશમાં ઉત્પાદનના સંદર્ભમાં ઘણું કામ થયું છે. જેના કારણે અનાજ, કઠોળ, તેલીબિયાંના ઉત્પાદનમાં વધારો થયો છે. પરંતુ, આજે સૌથી વધુ જરૂર છે ખેતી સામેના પડકારોનો સામનો કરવાની અને તેને ઉકેલવાની.
આબોહવા પરિવર્તન એક પડકાર
કૃષિ મંત્રી તોમરે કહ્યું કે આ ક્લાઈમેટ ચેન્જનો યુગ છે. જ્યાં દુષ્કાળ પડતો હતો ત્યાં વરસાદ પડી રહ્યો છે. જ્યાં પહેલા વરસાદ પડતો હતો ત્યાં સૂકી સ્થિતિ છે. આબોહવા પરિવર્તનના કારણે પાકમાં અનેક પ્રકારના રોગો પણ થઈ રહ્યા છે. આ પડકારોને ધ્યાનમાં રાખીને કેન્દ્ર અને રાજ્યો કેવી રીતે આગળ વધી શકે તેના પર કામ કરવાની જરૂર છે. તમારે આના પર વિશ્લેષણ કરીને તમારી જાતને તૈયાર કરવાની જરૂર છે.
તમામ ખેડૂતોને પાક વીમાના દાયરામાં લાવવા જોઈએ
આ સંદર્ભમાં, તેમણે પ્રધાનમંત્રી ફસલ બીમા યોજનાનો ઉલ્લેખ કર્યો, જેના હેઠળ ખેડૂતોને તેમના પાકના નુકસાન માટે વળતર તરીકે 1.22 લાખ કરોડ રૂપિયા આપવામાં આવ્યા છે. તોમરે કહ્યું કે તમામ ખેડૂતોને આ યોજનાના દાયરામાં લાવવા જોઈએ. આ સાથે ખાસ કરીને નાના ખેડૂતો સલામતી અનુભવશે. તોમરે જણાવ્યું હતું કે રાસાયણિક ખાતરોના ઉપયોગને કારણે જમીનની ઉત્પાદકતા ઘટી રહી છે, તેથી જૈવિક અને કુદરતી ખેતીને પ્રોત્સાહન આપવામાં આવી રહ્યું છે.
ડિજિટલ એગ્રીકલ્ચર મિશન પર કામ કરવાની જરૂર
કેન્દ્રીય મંત્રીએ કહ્યું કે, કેન્દ્ર સરકારે ડિજિટલ એગ્રીકલ્ચર પર કામ શરૂ કર્યું છે, જેથી ખેડૂતો સુધી સરકારની અને ખેડૂતોની સરકાર સુધી પહોંચ બની શકે. તેમને યોજનાઓનો લાભ પારદર્શક રીતે મળવો જોઈએ. ડિજિટલ એગ્રીકલ્ચર મિશન પર પણ સાથે મળીને કામ કરવાની જરૂર છે. તેમણે એમ પણ કહ્યું કે વડાપ્રધાનના પ્રયાસોથી વર્ષ 2023ને આંતરરાષ્ટ્રીય પોષક અનાજ વર્ષ તરીકે ઉજવવામાં આવશે. ભારત સમગ્ર વિશ્વમાં આ કાર્યક્રમનું નેતૃત્વ કરશે. સરકારનો પ્રયાસ છે કે બાજરીના ઉત્પાદન અને નિકાસમાં વધારો થાય અને ખેડૂતોની આવક વધે. તેમણે રાજ્યોમાં તેને પ્રમોટ કરવા માટે કામ કરવા વિનંતી કરી.
ઓર્ગેનિક ખેતી પર ધ્યાન આપવાની જરૂર
પરિષદમાં કૃષિ અને ખેડૂત કલ્યાણ રાજ્ય મંત્રી કૈલાશ ચૌધરીએ ખેડૂતોને આત્મનિર્ભર બનાવવાના પ્રયાસો સાથે જૈવિક ખેતીને પ્રોત્સાહન આપવાની વાત કરી હતી. તેમણે કહ્યું કે, સરકાર ખેડૂતોને સારા અને ગુણવત્તાયુક્ત બિયારણો મળે, ખેતીનો ખર્ચ ઓછો થાય, ઉત્પાદનના સંગ્રહની વ્યવસ્થા થાય અને બજાર ઉપલબ્ધ થાય તે માટે કામ કરી રહી છે. કુદરતી ખેતીને પ્રોત્સાહન આપવા માટે સરકાર દ્વારા સબસિડી આપવામાં આવી રહી છે. ઘણા રાજ્યોમાં એવી જગ્યાઓ છે જ્યાં ક્યારેય કોઈ જંતુનાશક, યુરિયાનો ઉપયોગ કરવામાં આવ્યો નથી, અહીં માત્ર વરસાદ આધારિત ખેતી કરવામાં આવે છે.
નહીં કરવું પડે ટેસ્ટિંગ
આવા બ્લોક સ્થાનો અથવા જિલ્લાઓને ઓળખીને કેન્દ્ર સરકારને મોકલી શકાય છે. આનો ફાયદો એ થશે કે ઓર્ગેનિક ક્રોપ સર્ટિફિકેટ માટે ત્રણ વર્ષ સુધી જમીનનું ટેસ્ટિંગ કરવાની રહેશે નહીં અને સજીવ ખેતીનો વિસ્તાર વધારી શકાશે. કૃષિ સચિવ મનોજ આહુજા, DARE સચિવ અને ICAR ડાયરેક્ટર જનરલ ડૉ. હિમાંશુ પાઠક, ખાતર સચિવ આરતી આહુજાએ પણ પરિષદમાં વક્તવ્ય આપ્યું હતું. આ કોન્ફરન્સમાં અન્ય કેન્દ્રીય મંત્રાલયોના અધિકારીઓ અને રાજ્યોના કૃષિ ઉત્પાદન કમિશનરો હાજર રહ્યા હતા.