DRI એ “ઓપરેશન રક્ત ચંદન” હેઠળ અમદાવાદ ખાતેથી રૂ. 11.70 કરોડના રેડ સેન્ડર્સને જપ્ત કર્યા

DRI દ્વારા અમદાવાદના સાબરમતી કન્ટેનર યાર્ડ માંથી 14.63 મેટ્રિક ટન રક્ત ચંદનનો(Rakt Chandan) જથ્થો ઝડપી પાડયો છે. જેની કિંમત આંતરરાષ્ટ્રીય ગેરકાયદેસર બજારમાં 11.70 કરોડ રૂપિયા હોવાનો અંદાજ માનવામાં આવી રહ્યો છે. આ જથ્થો ICD સાબરમતી અને શારજાહ, UAE ખાતે નિકાસ કરવા આવવાનો હતો. ડીઆરઆઈને માહિતી મળી હતી કે રક્ત ચંદનના જથ્થાને દેશની બહાર મોકાવવામાં આવી રહ્યો છે. રક્ત ચંદનની દાણચોરી કરવા માટે “વિવિધ ટોયલેટરીઝ” ધરાવતા જાહેર કરાયેલા નિકાસ માલમાં છુપાવવામાં આવ્યા હતા.

DRI દ્વારા ઓપરેશન રક્ત ચંદન શરૂ કરવામાં આવ્યું હતું અને ICD સાબરમતી નજીક શંકાસ્પદ નિકાસ માલ પર દેખરેખ રાખવામાં આવી હતી. જે બાતમીના આધારે શંકાસ્પદ કન્ટેનરને ‘કન્ટેનર સ્કેનિંગ ઉપકરણ’ દ્વારા સ્કેન કરવામાં આવ્યું હતું જેને લોગ સ્વરૂપમાં કેટલાક માલસામાનની હાજરી અને જાહેર કરેલ માલની ગેરહાજરી એટલે કે વિવિધ ટોયલેટરીઝની પુષ્ટિ કરી હતી. આ ઉપરાંત ડીઆરઆઈ દ્વારા કન્ટેનરની તપાસ કરવામાં આવી હતી જેમાં જાણવા મળ્યું હતું કે તે લાલ રંગના લાકડાના લોગથી સંપૂર્ણ રીતે ભરેલું હતું જે લાલ ચંદન જેવું જણાતું હતું. ડી-સ્ટફિંગ પર કન્ટેનરમાંથી કુલ 14.63 એમટી વજન ધરાવતા 840 લાકડાના લોગ મળી આવ્યા હતા.

રેન્જ ફોરેસ્ટ ઓફિસરો દ્વારા લાકડાના લોગની પ્રાથમિક તપાસમાં પુષ્ટિ મળી છે કે લોગ લાલ ચંદનના છે, જે નિકાસ માટે પ્રતિબંધિત છે. આથી, કસ્ટમ્સ એક્ટ, 1962 ની જોગવાઈઓ હેઠળ તે જપ્ત કરવામાં આવ્યા હતા. માલની સ્થાનિક હિલચાલ, તેમના પરિવહન અને સંબંધિત નિકાસકાર અંગે વધુ તપાસ ચાલુ છે.

રેડ સેન્ડર્સ એ વનસ્પતિ-પ્રજાતિ છે જે આંધ્ર પ્રદેશના પૂર્વ ઘાટ પ્રદેશમાં જંગલોના એક અલગ વિસ્તાર માટે સ્થાનિક છે અને ઇન્ટરનેશનલ યુનિયન ફોર કન્ઝર્વેશન ઓફ નેચર (IUCN) ની રેડ લિસ્ટમાં ‘એન્જેર્ડ લિસ્ટ’ હેઠળ આવે છે. રેડ સેન્ડર્સ વન્યજીવ પ્રાણીસૃષ્ટિ અને વનસ્પતિની નાશપ્રાય પ્રજાતિમાં આંતરરાષ્ટ્રીય વેપાર પર સંમેલનના પરિશિષ્ટ-II માં પણ સૂચિબદ્ધ છે (CITES). તેની સમૃદ્ધ રંગછટા અને ઉપચારાત્મક ગુણધર્મો સૌંદર્ય પ્રસાધનો, ઔષધીય ઉત્પાદનો અને ઉચ્ચ ગુણવત્તાવાળા ફર્નિચર/વુડક્રાફ્ટમાં ઉપયોગ માટે સમગ્ર એશિયામાં, ખાસ કરીને ચીનમાં તેની ઊંચી માંગ માટે જવાબદાર છે. વિદેશ વેપાર નીતિ મુજબ ભારતમાંથી રેડ સેન્ડર્સની નિકાસ પર પ્રતિબંધ છે.

નાણાકીય વર્ષ 2021-22 અને 2020-21માં, સમગ્ર દેશમાં તેની કામગીરી દરમિયાન, DRI એ અનુક્રમે 95 અને 96 MT રેડ સેન્ડર્સ જપ્ત કર્યા, જેની કિંમત આંતરરાષ્ટ્રીય ગેરકાયદે બજારમાં રૂપિયા 150 કરોડ ગણાય છે. માર્ચ-2022 માં, DRI એ CFS, ક્રિષ્નાપટ્ટનમમાં એક કન્ટેનરમાંથી 12.20 MT રેડ સેન્ડર્સ લાકડું જપ્ત કર્યું હતું જે રેતી/સિમેન્ટ ચિપ્સ/કાંકરી અને પરચુરણ ઘરગથ્થુ વસ્તુઓના કવર કાર્ગો સાથે મલેશિયામાં દાણચોરી કરવામાં આવી રહ્યું હતું. તે જ મહિનામાં, મુન્દ્રા બંદર પર 11.7 MT રેડ સેન્ડર્સ લાકડું જપ્ત કરવામાં આવ્યું હતું, જે “ટ્રેક્ટરના ભાગો” ની નિકાસના આડમાં ભારતમાંથી દાણચોરી કરવામાં આવી રહ્યું હતું.

ડિસેમ્બર-2021 માં, DRI એ 9.42 MT રેડ સેન્ડર્સ જપ્ત કર્યા હતા જે ICD તુઘલકાબાદ, દિલ્હીથી “કાસ્ટ આયર્ન પાઇપ્સ” ની નિકાસના આડમાં ભારતમાંથી દાણચોરી કરવામાં આવી રહ્યા હતા. નવેમ્બર-2021 માં DRI એ ICD પિયાલા, હરિયાણા ખાતે પડેલા એક નિકાસ કન્ટેનરની તપાસ કરી જેના પરિણામે 9.98 MT રેડ સેન્ડર્સ લાકડાની પુનઃપ્રાપ્તિ થઈ જે “આયર્ન એન્ડ બ્રાસ બિલ્ડર હાર્ડવેર વસ્તુઓ” ની નિકાસના આડમાં ભારતમાંથી દાણચોરી કરવામાં આવી રહી હતી.

ન્હાવા શેવા બંદરે અન્ય કન્ટેનરની તપાસ કરવા માટે તાત્કાલિક ફોલો-અપ પગલાં લેવામાં આવ્યા, જેના પરિણામે 12.16 MT રેડ સેન્ડર્સ લાકડાની વસૂલાત થઈ. અન્ય એક કન્ટેનર જે ન્હાવા શેવા બંદરેથી પહેલાથી જ ચીનના સાંશુઈ માટે રવાના થયું હતું, તેને પણ પાછું બોલાવવામાં આવ્યું હતું, જેના કારણે 12.03 MT રેડ સેન્ડર્સ લાકડું મળી આવ્યું હતું. આમ, કુલ 34.17 એમટી રેડ સેન્ડર્સ વુડ, જેની બજાર કિંમત રૂ. 22 કરોડ, એક જ સંકલિત ઓપરેશનમાં જપ્ત કરવામાં આવ્યા હતા.