કેપિટલ માર્કેટ રેગ્યુલેટર સિક્યોરિટીઝ એન્ડ એક્સચેન્જ બોર્ડ ઓફ ઈન્ડિયા (SEBI) એ IPOમાં રોકાણ કરનારાઓને મોટી ભેટ આપી છે. સેબીએ વ્યક્તિગત રોકાણકારો માટે UPI દ્વારા ચુકવણી (UPI Payment) મર્યાદામાં સુધારો કર્યો છે. એક પરિપત્રમાં કેપિટલ માર્કેટ રેગ્યુલેટરે તેની મર્યાદા હાલના રૂ. 2 લાખથી વધારીને રૂ. 5 લાખ કરી છે. હવે વ્યક્તિગત રોકાણકારો પબ્લિક ઇશ્યૂમાં રૂ. 5 લાખ સુધીની ચૂકવણી કરવા માટે UPIનો ઉપયોગ કરી શકે છે. એવું નક્કી કરવામાં આવ્યું છે કે પબ્લિક ઇશ્યૂ માટે અરજી કરતા તમામ વ્યક્તિગત રોકાણકારો જ્યાં અરજીની રકમ રૂ. 5 લાખ સુધીની હોય તેઓ UPIનો ઉપયોગ કરશે. બિડ-કમ એપ્લિકેશન ફોર્મમાં તમારું UPI ID પણ પ્રદાન કરી શકાશે.
સેબીનું આ પગલું નેશનલ પેમેન્ટ્સ કોર્પોરેશન ઓફ ઈન્ડિયા (NPCI) દ્વારા ટ્રાન્ઝેક્શન નિયમોમાં ફેરફાર કર્યાના ચાર મહિના પછી આવ્યું છે. NPCI એ IPO માં UPI આધારિત એપ્લીકેશન સપોર્ટેડ બાય બ્લોક્ડ એમાઉન્ટ (ASBA) માટે UPI માં પ્રતિ ટ્રાન્ઝેક્શન મર્યાદા રૂ. 2 લાખથી વધારીને રૂ. 5 લાખ કરી હતી. સેબીએ નવેમ્બર 2018 માં IPO માટે બિડિંગ માટે UPI નો ઉપયોગ કરવાની મંજૂરી આપી હતી. 1 જુલાઈ 2019 થી અમલમાં છે.
વધેલી મર્યાદા 1 મે અથવા તે પછી ખોલવામાં આવેલા તમામ IPO માટે લાગુ થશે. દરમિયાન, સેબીના પરિપત્રમાં સ્પષ્ટતા કરવામાં આવી છે કે પ્રક્રિયા માટે NPCIની વધેલી UPI મર્યાદાની સમીક્ષા કરવામાં આવી છે. તે જ સમયે, મધ્યવર્તીમાંથી 80 ટકાએ પણ નવા નિયમો અનુસાર ફેરફાર કરવાની પુષ્ટિ કરી છે.
ઈન્સ્ટન્ટ પેમેન્ટ UPI ની સિસ્ટમ નેશનલ પેમેન્ટ્સ કોર્પોરેશન ઓફ ઈન્ડિયા (NPCI) દ્વારા વિકસાવવામાં આવી છે. આની મદદથી વ્યક્તિ તરત જ અન્ય વ્યક્તિના ખાતામાં પૈસા ટ્રાન્સફર કરી શકે છે. ડિસેમ્બર 2021માં, NPCIએ UPIમાં ટ્રાન્ઝેક્શન દીઠ મર્યાદા રૂ. 2 લાખથી વધારીને રૂ. 5 લાખ કરી હતી જે UPI આધારિત એપ્લિકેશન સપોર્ટેડ બાય બ્લોક્ડ અમાઉન્ટ (ASBA) પ્રારંભિક જાહેર ઓફર (IPO) હતી.
અગાઉ, માર્કેટ રેગ્યુલેટરે મ્યુચ્યુઅલ ફંડ કંપનીઓની વિનંતીને પગલે ખાતાઓના ‘પૂલિંગ’ બંધ કરવાની સમયમર્યાદા 1 જુલાઈ સુધી લંબાવી છે. મ્યુચ્યુઅલ ફંડ ઉદ્યોગ આ નિયમ 1 એપ્રિલથી લાગુ કરવાનો હતો, પરંતુ મ્યુચ્યુઅલ ફંડ ઉદ્યોગ સાથેની ચર્ચા અને કરાર પછી, સેબીએ મ્યુચ્યુઅલ ફંડ ઉદ્યોગ માટે એકાઉન્ટ્સનું પૂલિંગ બંધ કરવાની સમયમર્યાદા 1 જુલાઈ, 2022 સુધી લંબાવી છે.