Sri Lanka Crisis : ભારત પર શ્રીલંકા કરતાં 12 ગણું વધારે દેવું છે, તેમ છતાં અહીં સ્થિતિ ક્યારેય આના જેવી ખરાબ નહીં થાય, જાણો આખું ગણિત

શ્રીલંકાની (Sri Lanka Crisis) હાલત ખરાબથી ખરાબ થઈ રહી છે. ફુગાવો 55 ટકાની આસપાસ પહોંચી ગયો છે જે આગામી દિવસોમાં 70 ટકા સુધી પહોંચી શકે છે. આજે શ્રીલંકાની હાલત એવી છે કે ખાદ્ય પદાર્થોના ભાવ આસમાને છે. વાહનોમાં પુરવા માટે ડીઝલ-પેટ્રોલ (Diesel Petrol) નથી, જેના કારણે જીવનની ગતિ થંભી ગઈ છે. પ્રદર્શનકારીઓએ શેરીઓમાં પ્રભુત્વ જમાવ્યું છે અને હવે રાષ્ટ્રપતિ નિવાસમાં પ્રવેશ કર્યો છે. શ્રીલંકાથી આવી રહેલી તસવીરો જોઈને લોકો અનુમાન લગાવી રહ્યા છે કે તે આટલી ખરાબ પરિસ્થિતિમાં કેવી રીતે ફસાઈ ગયો. ઘણા લોકો તેનું કારણ શ્રીલંકા પર લગભગ 51 અબજ ડોલરનું દેવું (Debt On Sri Lanka) જણાવી રહ્યા છે. કેટલાક લોકો એવું પણ કહી રહ્યા છે કે ભારત પર શ્રીલંકા કરતા 12 ગણું વધુ દેવું છે, તો શું ભારતની હાલત (Debt On India) એક દિવસ શ્રીલંકા જેવી થઈ શકે?

ભારતનું વિદેશી દેવું $ 558.5 બિલિયન

જો આપણે ભારતીય રિઝર્વ બેંકના માર્ચ 2022 સુધીના આંકડાઓ પર નજર કરીએ તો ખબર પડે છે કે ભારત પર લગભગ $620.7 બિલિયનનું વિદેશી દેવું છે. ગયા વર્ષે તે $570 બિલિયન હતું. એટલે કે એક વર્ષમાં ભારતનું દેવું લગભગ $47.1 બિલિયન વધી ગયું છે. મતલબ કે શ્રીલંકા પર જેટલું કુલ દેવું છે તેટલું જ ભારત પર માત્ર એક વર્ષમાં જ વધી ગયું છે. જો આપણે થોડા જૂના આંકડાઓ પર નજર કરીએ તો માર્ચ 2018માં તે $529.7 બિલિયન હતું, જે માર્ચ 2019 સુધીમાં વધીને $543 બિલિયન થઈ ગયું છે. માર્ચ 2020 સુધીમાં, ભારતનું વિદેશી દેવું $ 558.5 બિલિયન પર પહોંચી ગયું છે. તો શું આપણે દેવાની દલદલમાં ધસી જઈએ છીએ? અથવા ચિત્ર કંઈક બીજું છે? શું ભારતની હાલત પણ શ્રીલંકા જેવી થશે?

કેમ શ્રીલંકા જેવી નહી થાય ભારતની સ્થિતિ…?

શ્રીલંકા પર $51 બિલિયનનું વિદેશી દેવું છે, જ્યારે ભારતનું દેવું માત્ર એક વર્ષમાં $47.1 બિલિયન વધી ગયું છે. આ જોઈને ભલે તમને લાગતું હોય કે ભારતની હાલત ખરાબ થઈ રહી છે, પરંતુ અસલી ચિત્ર આનાથી બિલકુલ અલગ છે. ભારતનું દેવું અને જીડીપી રેશિયો માર્ચ 2020માં આશરે 20.6 ટકા હતો, જે માર્ચ 2021માં વધીને 21.1 ટકા થયો હતો. જો કે, માર્ચ 2022 સુધીમાં, આ ગુણોત્તર ઘટીને 19.9 ટકા થઈ ગયો છે, જ્યારે દેવું $47.1 બિલિયન વધ્યું છે. સમજો કે જીડીપી અને દેવાનો ગુણોત્તર જેટલો ઓછો હશે તેટલો દેશ દેવું ચૂકવવા સક્ષમ હશે. શ્રીલંકાનો આ ગુણોત્તર ઘણો વધી ગયો હતો, જેના કારણે તે કર્જમાં ડિફોલ્ટ થયું છે.

શ્રીલંકાનો જીડીપી રેશિયો સતત વધી રહ્યો છે

શ્રીલંકા લાંબા સમયથી દેવાની જાળમાં ફસાયેલું હતું. 2018માં જ, શ્રીલંકાનો ડેટ-ટુ-જીડીપી રેશિયો 91 ટકા હતો. 2021 સુધીમાં તે વધીને 119 ટકા થઈ ગયું છે. 2014માં શ્રીલંકાનો ડેટ-ટુ-જીડીપી રેશિયો 30 ટકાની નજીક પહોંચી ગયો હતો. વિશ્વ બેંકના અભ્યાસ મુજબ, શ્રીલંકા જેવા વિકાસશીલ દેશો માટે ડેટ-ટુ-જીડીપી રેશિયો લગભગ 65 ટકાથી વધુ ન હોવો જોઈએ. આનાથી ઉપર વધવાનો અર્થ એ છે કે દરેક પોઈન્ટના વધારાની દેશના જીડીપી પર ઉંધી અસર પડશે.

અન્ય દેશોની સરખામણીમાં ભારત પર કેટલું દેવું છે ?

ભારતના પૂર્વ વિદેશ સચિવ કંવલ સિબ્બલે ટ્વિટર પર તમામ દેશોના દેવાનો આંકડો જાહેર કર્યો છે. તેમના મતે US $30,400 બિલિયન, ચીન $13,000 બિલિયન, UK $9020 બિલિયન અને ફ્રાંસ $7320 બિલિયન છે. બીજી તરફ, જો આપણે જીડીપી અને દેવાના ગુણોત્તર પર નજર કરીએ, તો તે અમેરિકામાં 101 ટકા, યુકેમાં 317 ટકા અને ફ્રાન્સમાં 256 ટકા છે. તેની સરખામણીમાં ભારતનું દેવું $620 બિલિયન છે અને ડેટ-ટુ-જીડીપી રેશિયો 19.9 ટકા છે. એટલે કે ભારત ઘણી સારી સ્થિતિમાં છે અને શ્રીલંકા જેવી સ્થિતિ ભારત માટે બિલકુલ બનવાની નથી.