ચીનના સામાનના બહિષ્કારની અસર ભારતમાં દેખાઈ રહી છે. દેશમાં ‘મેડ ઈન ઈન્ડિયા‘ની વસંત આવી ગઈ છે. દરેક નાની વસ્તુ હવે ભારતમાં બની રહી છે. ભારતીય બજારમાં ચાઈનીઝ ચીજવસ્તુઓ હાજર છે, પરંતુ તેના ખરીદદારોમાં ઘટાડો થયો છે. આવી સ્થિતિમાં ભારત ફરી એકવાર ચીનને આંચકો આપવા માટે તૈયાર છે. તમને જણાવી દઈએ કે, ભારતીય બનાવટના રમકડાં જેમ કે મોટુ-પતલુ અને છોટા ભીમ, ડોરેમોન અને શિનચેન સાથે સ્પર્ધા કરવા માટે તૈયાર છે.
આવી સ્થિતિમાં ભારતના રમકડા બજાર પર ચીનનો કબજો ખતમ થવા જઈ રહ્યો છે. છેલ્લા 3 વર્ષમાં ચાઈનીઝ રમકડાંની માગ ઘટી છે અને ભારતમાં બનેલા રમકડાંની માગ વધી છે. ‘વોકલ ફોર લોકલ’ની યોજના રમકડાં બજારનું ચિત્ર સંપૂર્ણપણે બદલી રહી છે. મોટુ-પતલુ અને છોટા ભીમ જેવા રમકડાંની વૈશ્વિક માગ માત્ર દેશની અર્થવ્યવસ્થા માટે જ નહીં પરંતુ પર્યાવરણ માટે પણ સારી છે.
તમને જણાવી દઈએ કે, 2021માં સરકારે ટોયથોન અને ટોય ફેર શરૂ કર્યો હતો. આ ફેર હેઠળ, ભારતના રમકડા ઉત્પાદકોને તેમના રમકડાં રજૂ કરવાની અને તેમને સારું પ્લેટફોર્મ આપવાનો મોકો મળ્યો. આ માટે વડાપ્રધાન મોદીએ યુવાનો અને સ્ટાર્ટ-અપ્સને આગળ આવવા અને દેશની રમકડાની અર્થવ્યવસ્થાને સુધારવામાં મદદ કરવા પણ કહ્યું. ભારતમાં બનેલા રમકડાઓને આ ટોયથોનથી ઘણો ફાયદો થયો. અહીં બનેલા રમકડાંની ભારતમાં જ નહીં પરંતુ સમગ્ર વિશ્વમાં માગ છે.
ભારતમાં બનતા રમકડાંની વધતી જતી માગને કારણે વિદેશી રમકડાની કંપનીઓ પણ ભારતીય રમકડાના બજારમાં તેમની રુચિ વધારી રહી છે. Hasbro, Lego, Beetle, અને Ikea જેવી આંતરરાષ્ટ્રીય કંપનીઓ તેમના સ્થાનિક સોર્સિંગને ચીનથી ભારતમાં ખસેડવા માંગે છે. તમને જણાવી દઈએ કે, રમકડાની કંપની Funskool India હવે 33 થી વધુ દેશોમાં નિકાસ કરી રહી છે.
તમને જણાવી દઈએ કે, 3-4 વર્ષ પહેલા ભારત રમકડાં માટે બીજા દેશો પર નિર્ભર હતું. ખાસ કરીને ભારતીય રમકડાંના બજારમાં એક રીતે ચીનનો ઈજારો હતો. ભારતમાં 80% થી વધુ રમકડાં ચીનમાંથી આવતા હતા. પરંતુ હવે તેમાં મોટો ફેરફાર જોવા મળી રહ્યો છે. ભારત સરકારની વોકલ ફોર લોકલની હાકલ ભારતના રમકડા ક્ષેત્રને બદલી રહી છે.
દેશની ‘ટોય ઈકોનોમી’ ફૂલીફાલી રહી છે. ‘ટોય ઈકોનોમી’ એટલે રમકડાંમાંથી પેદા થતી ઈકોનોમી. ભારતમાં રમકડાંની આયાતમાં 70 ટકાનો ઘટાડો થયો છે. તે તેના બનાવેલા રમકડા અન્ય દેશોમાં પણ નિકાસ કરી રહ્યો છે.