સરકારે શનિવારે ક્રૂડ પામ ઓઈલની (Crude Palm Oil) અસરકારક કસ્ટમ ડ્યુટી ઘટાડીને 5.5 ટકા કરી દીધી છે. આ પગલાથી ખાદ્યતેલની કિંમતો (Edible Oil Price) ઘટાડવામાં મદદ મળશે અને ગ્રાહકોને રાહત મળશે. શનિવારે એક સત્તાવાર સૂચનામાં જણાવાયું હતું કે હવે ક્રૂડ પામ ઓઈલ પર પાંચ ટકાનો કૃષિ ઈન્ફ્રાસ્ટ્રક્ચર ડેવલપમેન્ટ સેસ વસૂલવામાં આવશે, જે અત્યાર સુધી 7.5 ટકા હતો. આ ઘટાડા બાદ ક્રૂડ પામ ઓઈલ પર અસરકારક કસ્ટમ ડ્યૂટી 8.25 ટકાના બદલે 5.5 ટકા થશે. વેપારીઓનું કહેવું છે કે આ ઘટાડાથી ભાવમાં પ્રતિ ક્વિન્ટલ રૂ. 280નો ઘટાડો આવી શકે છે. સરકારે અગાઉ ઓક્ટોબર 2021માં પણ ખાદ્ય તેલની આયાત ડ્યૂટીમાં ઘટાડો કર્યો હતો. ભારત તેની ખાદ્યતેલની 60 ટકાથી વધુ જરૂરિયાતો આયાત દ્વારા પૂરી કરે છે. ઈન્ડોનેશિયા અને મલેશિયા ભારતમાં RBD પામોલીન અને ક્રૂડ પામ ઓઈલના મુખ્ય સપ્લાયર છે.
ખાદ્યતેલ અને તેલીબિયાંના ભાવને અંકુશમાં રાખવા માટે, કેન્દ્રએ તાજેતરમાં રાજ્યોને આ કોમોડિટીઝ પર સંગ્રહ મર્યાદાના આદેશને લાગુ કરવા જણાવ્યું છે. બુધવારે એક સત્તાવાર નિવેદનમાં આ માહિતી આપવામાં આવી હતી. કેન્દ્રએ રાજ્યોને સપ્લાય ચેઈન અને વેપારમાં ખલેલ પહોંચાડ્યા વિના આ આદેશનો અમલ કરવા જણાવ્યું છે. 3 ફેબ્રુઆરીએ, કેન્દ્રીય ગ્રાહક બાબતોના મંત્રાલયે ખાદ્યતેલ અને તેલીબિયાં પરના સ્ટોક લિમિટને ત્રણ મહિના એટલે કે 30 જૂન સુધી વધારવાનો આદેશ આપ્યો હતો.
ઓર્ડરમાં સ્ટોરેજ લિમિટનો પણ ઉલ્લેખ કરવામાં આવ્યો હતો. મંત્રાલયે મંગળવારે તમામ રાજ્યો અને કેન્દ્રશાસિત પ્રદેશો સાથે આ યોજનાના અમલીકરણની સમીક્ષા કરી હતી. મંત્રાલયે એક નિવેદનમાં જણાવ્યું હતું કે મીટિંગ દરમિયાન એ વાત પર ભાર મૂકવામાં આવ્યો હતો કે રાજ્યો/કેન્દ્રશાસિત પ્રદેશોએ સ્ટોક લિમિટ ઓર્ડરનો અમલ કરવો જોઈએ. પરંતુ આ આદેશનો અમલ કરતી વખતે એ સુનિશ્ચિત કરવું જોઈએ કે સપ્લાય ચેઈન અને વ્યવસાયમાં કોઈ અડચણ ન આવે.
નિવેદનમાં કહેવામાં આવ્યું છે કે આ પગલું સંગ્રહખોરી, બ્લેક માર્કેટિંગ જેવી અન્યાયી પ્રથાઓને અટકાવશે. ખાદ્યતેલના વર્તમાન આંતરરાષ્ટ્રીય ભાવની સ્થિતિ વિશે પણ રાજ્યોને જાણ કરવામાં આવી છે. રાજ્યોને જાણ કરવામાં આવી હતી કે આંતરરાષ્ટ્રીય કિંમતો ભારતીય બજાર પર કેવી અસર કરી રહી છે.
ખાદ્યતેલના કિસ્સામાં, રિટેલરો માટે સંગ્રહ મર્યાદા 30 ક્વિન્ટલ છે. આ મર્યાદા જથ્થાબંધ વેપારીઓ માટે 500 ક્વિન્ટલ, જથ્થાબંધ ગ્રાહકો માટે 30 ક્વિન્ટલ રિટેલ આઉટલેટ્સ જેમ કે મોટી સાંકળો અને છૂટક વિક્રેતાઓ અને તેમના ડેપો માટે 1,000 ક્વિન્ટલ છે.