T+1 Settlement : નવી રીતે શરૂ થશે શેરનું ખરીદી અને વેચાણ, સુપરફાસ્ટ ઝડપે તમારા ખાતામાં પૈસા આવશે

આજથી ભારતીય શેરબજારમાં નવી ક્રાંતિ આવી છે. ઐતિહાસિક ફેરફારો પછી, શેરબજારમાં T+1 સેટલમેન્ટ રજૂ કરવામાં આવ્યું છે. આ નવી પ્રક્રિયાની શરૂઆત પછી, શેરની ખરીદી અને વેચાણમાંથી આવતા નાણાં અથવા શેર 24 કલાકની અંદર રોકાણકારોના ડીમેટ ખાતામાં દેખાવાનું શરૂ થશે. તેનાથી માર્કેટમાં લિક્વિડિટી વધી શકે છે અને માર્જિનની જરૂરિયાત ઘટવાની ધારણા છે. તે જ સમયે, આ સુપરફાસ્ટ પ્રક્રિયા પછી, ભારત પણ વિશ્વના સૌથી પ્રગતિશીલ અને પારદર્શક ઇક્વિટી બજારોમાંનું એક બની ગયું છે.

T+1 સેટલમેન્ટ શું છે

પહેલાથી અસ્તિત્વમાં રહેલા T+2 સેટલમેન્ટ હેઠળ, જો રોકાણકાર આજે શેર ખરીદે છે, તો તે 48 કલાકમાં તેના ડીમેટ ખાતામાં ટ્રાન્સફર થઈ જાય છે. શેરના વેચાણ સાથે પણ આવું જ થાય છે, જેમાં વેચાણની આવક 48 કલાકની અંદર ખાતામાં પ્રતિબિંબિત થાય છે. અગાઉ T+3 ની પ્રથા હતી, જેમાં શેર અથવા પૈસા રોકાણકારના ડીમેટ ખાતામાં વધુ સમયમાં જમા કરવામાં આવતા હતા.

નવા T+1 સેટલમેન્ટની રજૂઆત સાથે, ખરીદીના એક દિવસની અંદર રોકાણકારના ડીમેટ એકાઉન્ટમાં દેખાવા લાગશે. વેચાણની રકમ પણ 24 કલાકની અંદર ખાતામાં જમા થઈ જશે. એટલે કે, સવારે શેરબજારમાં શેર વેચો અને સાંજે તમે ઘરે આવો ત્યાં સુધીમાં તમારા ખાતામાં પૈસા આવી જશે.

હવે શું નિયમ છે?

તમને જણાવી દઈએ કે હાલમાં દેશના શેરબજારમાં T+3 સિસ્ટમ લાગુ છે, જેના કારણે ટ્રાન્ઝેક્શન પ્રક્રિયા પૂર્ણ કરવામાં વધુ સમય લાગે છે. જોકે, શરૂઆતમાં આ મોટી કંપનીઓ (લાર્જ કેપ) અને બ્લુ ચિપ કંપનીઓ એટલે કે વધુ સારી કામગીરી કરતી કંપનીઓના શેરોમાં લાગુ થશે. આ પછી, તે ધીમે ધીમે દરેક માટે લાગુ કરવામાં આવશે. માનવામાં આવે છે કે આ શેરબજાર તરફ વધુ નાના રોકાણકારોને આકર્ષિત કરશે. જો કે, બજાર નિષ્ણાતો એમ પણ કહે છે કે T+1 શાસન વિદેશી પોર્ટફોલિયો રોકાણકારો દ્વારા ટોચના શેરોમાં ટ્રેડિંગ વોલ્યુમને અસર કરે તેવી શક્યતા છે.

રોકાણકારોને કેવી રીતે ફાયદો થશે?

નિષ્ણાતો કહે છે કે T+1 ખાસ કરીને નાના રોકાણકારોને ફાયદો કરશે. જો સોદો એક દિવસમાં પૂરો થઈ જાય તો બીજા દિવસે તેમના ખાતામાં રકમ અથવા શેર આવી જશે. આ સાથે, તે તે દિવસે નવા શેર ખરીદવા અથવા ખરીદેલા શેર વેચવાની સ્થિતિમાં હશે. આ સિવાય તેમની મૂડી લાંબા સમય સુધી અટકશે નહીં. આવી સ્થિતિમાં, તે વર્તમાન સિસ્ટમ કરતાં વધુ ખરીદી અને વેચાણ કરી શકશે.