Air India ખરીદનારા ટાટા સામે છે આટલા પડકારો, શું કંપની ડ્રીમ ફ્લાયમાં સફળતા મેળવી શકશે?
ટાટા ગ્રુપના ઇતિહાસ પર નજર કરીએ, તો અત્યાર સુધી આ ગ્રુપે દેશ અને દુનિયામાં ડઝનેક એક્વિઝિશન કર્યા છે. તેણીએ ઘણી ડૂબતી કંપનીઓને પણ બચાવી છે અને આજની તારીખમાં તે સારું પ્રદર્શન કરી રહી છે.
Air India: ટાટા ગ્રુપે એર ઇન્ડિયાને 18 હજાર કરોડમાં ખરીદ્યું છે. આ એરલાઈન 68 વર્ષ પછી ઘરે પરત આવી છે. જલદી ટાટા ડૂબતી એરલાઇનના માલિક બનશે, તેને બચાવવા અને તેને ફરીથી સ્વપ્ન ઉડાવવા માટે સક્ષમ બનાવવા વચ્ચે ટાટા સામે ઘણા પડકારો છે. જો આપણે ટાટા ગ્રુપના ઇતિહાસ પર નજર કરીએ, તો અત્યાર સુધી આ ગ્રુપે દેશ અને દુનિયામાં ડઝનેક એક્વિઝિશન કર્યા છે. તેણીએ ઘણી ડૂબતી કંપનીઓને પણ બચાવી છે અને આજની તારીખમાં તે સારું પ્રદર્શન કરી રહી છે. જોકે, કેટલીક કંપનીઓ અપેક્ષા મુજબ કામગીરી કરવા સક્ષમ નથી.
ટાટા ગ્રુપ હાલમાં એરએશિયા ઇન્ડિયા અને વિસ્તારાની મદદથી ઉડ્ડયન ક્ષેત્રે હાજર છે. જો કે, આજ સુધી આ બે કંપનીઓ નફાકારક બની નથી. આ બંને સંયુક્ત સાહસ કંપનીઓ છે અને નાણાકીય વર્ષ 2020-21માં તેમની કુલ ખોટ 3200 કરોડ હતી. એર ઇન્ડિયાની ખરીદી બાદ સ્થાનિક બજારમાં ટાટા ગ્રુપ એરલાઇન (ત્રણેય કંપનીઓ) નો બજારહિસ્સો 25 ટકાની નજીક રહેશે. ઇન્ડિગો આ બાબતે માર્કેટ લીડર છે અને તેનો બજાર હિસ્સો 57 ટકા છે.
એર ઇન્ડિયા, વિસ્તારા અને એર એશિયા ઇન્ડિયા પાસે કુલ 227 વિમાનોનો કાફલો છે. એકલા ઇન્ડિગો પાસે 257 વિમાનોનો કાફલો છે. વિસ્તરણ નજીકના મોટાભાગના વિમાનો સાંકડા શરીર છે. જો કે, એર ઇન્ડિયાના કાફલામાં વાઈડ બોડી એરક્રાફ્ટનો સમાવેશ થાય છે.
દરેક વિમાનની કિંમત લગભગ 2-5 મિલિયન ડોલર હશે
ઇકોનોમિક ટાઇમ્સના અહેવાલ મુજબ, એર ઇન્ડિયા વિમાનના ભાડા તરીકે ઘણા પૈસા ખર્ચ કરી રહ્યું હતું. તેના વિમાનોની વર્ષોથી યોગ્ય રીતે જાળવણી કરવામાં આવી નથી. આવી સ્થિતિમાં કેબિન અપગ્રેડેશન, એન્જિન અપગ્રેડેશન સહિત ઘણા મહત્વના ફેરફારો કરવા પડશે. એર ઇન્ડિયાના ભૂતપૂર્વ ડિરેક્ટર એસ વેંકટે તાજેતરમાં કહ્યું હતું કે જો ટાટા ગ્રુપ એર ઇન્ડિયા ખરીદે છે, તો તેને દરેક વિમાનને અપગ્રેડ કરવા માટે 2-5 મિલિયન ડોલર ખર્ચવા પડશે.
જેટ એરવેઝ દરમિયાન શું થયું
રિપોર્ટમાં એવો પણ દાવો કરવામાં આવ્યો હતો કે જેટ એરવેઝ નાણાકીય વર્ષ 18 માં ડૂબી રહી હતી ત્યારે પણ ટાટા જૂથ તેને ખરીદવામાં રસ ધરાવતું હતું. જોકે, વિસ્ટાર બોર્ડે સ્પષ્ટપણે કહ્યું હતું કે જૂની એરલાઇન ખરીદવી એ નફાકારક સોદો નથી. તેમણે કહ્યું કે જો કોઈ એરલાઈન બંધ થઈ રહી છે, તો તેને બંધ થવા દો, પછી તમારા નવા વિમાનોથી ખાલી જગ્યાઓ ભરો.
ઉડ્ડયન ક્ષેત્ર 2023 થી નફાકારક બનશે
કોરોનાને કારણે સમગ્ર વિશ્વમાં ઉડ્ડયન ક્ષેત્ર ખરાબ રીતે પ્રભાવિત થયું છે. ઇન્ટરનેશનલ એર ટ્રાન્સપોર્ટ એસોસિએશન (IATA) ના રિપોર્ટ અનુસાર, વૈશ્વિક ઉડ્ડયન ક્ષેત્રને 2020 માં 138 અબજ ડોલરનું નુકસાન થયું છે. તે 2021 માં ઘટીને 52 અબજ ડોલર થવાની ધારણા છે. 2022 માં આ ઘટીને 12 અબજ ડોલર થઈ જશે. એકંદરે, આ રોગચાળાને કારણે ઉડ્ડયન ક્ષેત્રને 200 અબજ ડોલરથી વધુનું નુકસાન થશે. 2023 થી આ ક્ષેત્રમાં નફો આવવાની દરેક શક્યતા છે.
અહીં સમૂહને નુકસાન સહન કરવું પડ્યું
જો તમે ટાટા ગ્રુપના એક્વિઝિશન હિસ્ટ્રી પર નજર નાખો તો આ લિસ્ટ ઘણી લાંબી છે. TETLEY વર્ષ 2000 માં ટાટા કન્ઝ્યુમર દ્વારા હસ્તગત કરવામાં આવી હતી. તે વિશ્વની સૌથી મોટી પીણું કંપની હતી, પરંતુ કોકા-કોલા અને પેપ્સીકો સામે ટકી શકી નહીં. એ જ રીતે, ટાટા કેમિકલ્સે ઇંગ્લેન્ડના બ્રુનર મોન્ડ ગ્રુપને હસ્તગત કર્યું. 2007 માં ટાટા ગ્રુપે કોરસ હસ્તગત કર્યું.
આ સોદો 12 અબજ ડોલરમાં થયો હતો. 2008 માં નાણાકીય કટોકટી, 2016 માં કોમોડિટી કટોકટીના કારણે ટાટા ગ્રુપને ઘણું નુકસાન થયું હતું. જ્યારે તે થિસેનક્રુપ સાથે સંયુક્ત સાહસમાં જવા માંગતી હતી, ત્યારે બ્રેક્ઝિટે બાબતોને વધુ ખરાબ કરી. જોકે, કોમોડિટી માર્કેટમાં તાજેતરમાં આવેલી તેજી બાદ ટાટા ગ્રુપને થોડી રાહત મળી છે.
આ રહ્યું સફળ સંપાદન
તે જ સમયે, 2001 માં, ટાટા ગ્રુપે ટાટા કન્સલ્ટન્સી સર્વિસીસની મદદથી જાહેર ક્ષેત્રની કંપની CMC હસ્તગત કરી. TYCO 2004 માં VSNL (હાલમાં ટાટા કમ્યુનિકેશન્સ) દ્વારા હસ્તગત કરવામાં આવી હતી. આજે સબમરીન કેબલ ઇન્ટરનેટ માર્કેટમાં ટાટા કમ્યુનિકેશન્સનો બજાર હિસ્સો 30 ટકા છે. 2008 માં ટાટા મોટર્સે જેગુઆર લેન્ડ રોવર ખરીદ્યું. હાલમાં આ કંપની ટાટા મોટર્સ માટે સૌથી વધુ આવક પેદા કરે છે.
ટાટા સુપર એપને લઈને એકદમ ગંભીર છે
ટાટા ગ્રુપ સુપર એપને લઈને એકદમ ગંભીર છે. આ કારણે, BIGBASKET માં 64 ટકા હિસ્સો આ વર્ષે ખરીદવામાં આવ્યો હતો. આમાં તેની સ્પર્ધા રિલાયન્સ રિટેલ, એમેઝોન અને વોલમાર્ટની માલિકીની ફ્લિપકાર્ટ સાથે છે. આ વર્ષે કંપનીએ 1MG પણ હસ્તગત કરી છે. આ સેગમેન્ટમાં, તે રિલાયન્સની માલિકીની નેટમેડ્સ સાથે સ્પર્ધા કરે છે.