રામલલ્લા પ્રાણ પ્રતિષ્ઠા વિશેષ : મૂર્તિની પ્રાણ પ્રતિષ્ઠા સમયે શા માટે તૂટી જાય છે અરીસો ?
હિંદુ ધર્મમાં, પ્રાણ-પ્રતિષ્ઠા એ એક પવિત્ર વિધિ છે જેના દ્વારા મુર્તીમાં ભગવાનનો અંશ સ્થાપિત કરવામાં આવે છે. અયોધ્યામાં રામલલ્લાની અનુષ્ઠાન વિધિ ચાલી રહી છે. વૈદિક અનુષ્ઠાન બાદ મૂર્તિને ગર્ભગૃહમાં સ્થાપિત કરવામાં આવશે. સાત દિવસની આ અનુષ્ઠાનમાં ગર્ભગૃહ, નિવાસસ્થાન, યજ્ઞ વગેરેનું શુદ્ધિકરણ સામેલ હશે.
રામનગરી અયોધ્યા ઉત્સવો અને ઉલ્લાસમાં તરબોળ છે. લગભગ 500 વર્ષની રાહ જોયા બાદ રામ ભક્તોની ઈચ્છા પૂર્ણ થવા જઈ રહી છે. ભગવાન રામ મંદિરમાં બિરાજમાન થશે. પ્રાણ-પ્રતિષ્ઠા 22 જાન્યુઆરી 2024ના રોજ પૂર્ણ થશે. સ્વામી રામભદ્રાચાર્ય કહે છે કે 22મી જાન્યુઆરીએ કુર્મ દ્વાદશી છે. આ દિવસે ભગવાન વિષ્ણુએ કુર્મનું રૂપ ધારણ કરીને સમુદ્ર મંથન પૂર્ણ કર્યું હતું. ભગવાન રામ પણ વિષ્ણુના અવતાર હતા. 22 જાન્યુઆરી રામલલાના પ્રાણપ્રતિષ્ઠા માટે આ સૌથી શુભ તિથિ છે. જો કે, જીવનના અભિષેક માટે માત્ર 84 સેકન્ડનો શુભ સમય ઉપલબ્ધ છે. આ સમય દરમિયાન જ રામલલા ગર્ભગૃહમાં બિરાજમાન થશે.
પ્રાણ પ્રતિષ્ઠા શું છે ?
હિંદુ ધર્મમાં, પ્રાણ-પ્રતિષ્ઠા એ એક પવિત્ર વિધિ છે જેના દ્વારા મુર્તિમાં ભગવાનનો અંશ સ્થાપિત કરવામાં આવે છે. અયોધ્યામાં રામલલ્લાની અનુષ્ઠાન વિધિ ચાલી રહી છે. વૈદિક અનુષ્ઠાન બાદ મૂર્તિને ગર્ભગૃહમાં સ્થાપિત કરવામાં આવશે. સાત દિવસની આ અનુષ્ઠાનમાં ગર્ભગૃહ, નિવાસસ્થાન, યજ્ઞ વગેરેનું શુદ્ધિકરણ સામેલ હશે. તેમાં નેત્રોન્મૂલન કરવી અને પ્રતિબિંબ દર્શનનો પણ સમાવેશ થાય છે. વિધી પૂર્ણ થયા પછી ભગવાનની મૂર્તિ સામે અરીસો લાવવામાં આવે છે,અને અરીસો તૂટી જાય છે. આવું કેમ થાય છે ચાલો અમને જણાવો.
ભગવાનની મૂર્તિની આંખ પર કપડાં કેમ બાંધીએ છીએ ?
નવનિર્મિત મંદિરમાં રામલલ્લાના અભિષેક દરમિયાન કરવામાં આવતી ધાર્મિક વિધિઓ ચાલુ છે. રામલલાની મૂર્તિ 22 જાન્યુઆરીએ ગર્ભગૃહમાં સ્થાપિત કરવામાં આવશે. ત્યાં સુધી મૂર્તિની આંખો કપડાથી ઢંકાયેલી રહેશે. અભિષેક પૂર્ણ થયા પછી, પ્રતિમાની આંખોની આસપાસ બાંધેલું કપડું દૂર કરવામાં આવશે.
પ્રાણ પ્રતિષ્ઠા વીધિ દરમીયાન આંખમાં પટ્ટી બાંધેલી હોય છે અને જલાધિવાસ, ગંધાધિવાસ, ધાન્યાધિવાસ અને પુષ્પાધિવાસ તેવી તમામ વિધી થાય છે. આ દરમિયાન મૂર્તિમાં તેજસ્વી પ્રકાશની સ્થાપના થાય છે. પ્રાણ-પ્રતિષ્ઠા દરમિયાન, નેત્રોન્મૂલન વિધિ કરવામાં આવે છે અને તેના પછી ભગવાનની આંખો પર બાંધેલું કપડું ખોલવામાં આવે છે.
પ્રતિબિંબ દર્શન દરમિયાન અરીસો શા માટે તૂટી જાય છે
નેત્રોન્મૂલન બાદ રામલલાની આંખોમાં કાજલ લગાવવામાં આવશે. ત્યાર બાદ પ્રતિબિંબ દર્શનની પ્રક્રિયા પૂર્ણ થશે. પ્રતિબિંબ દર્શન વિશે સમજાવતાં જ્યોતિષ ગિરીશ વ્યાસ કહે છે, ‘પ્રાણ-પ્રતિષ્ઠા દરમિયાન દેવતાની આંખોમાં ઊર્જા આવે છે. મંત્રોના જાપને કારણે મૂર્તિમાં આવતી અમર્યાદિત ગતિને કારણે મૂર્તિને કોઈ નુકસાન ન થાય તે માટે પ્રતિવિંબ દર્શન કરવામાં આવે છે. આંખોમાંથી નીકળતી ઉર્જાને કારણે અરીસો તૂટી જાય છે.
