Bhai Beej 2022: ભાઈઓના દીર્ઘાયુ માટે ઉજવવામાં આવે છે ભાઈ બીજ, જાણો તેનું પૌરાણિક મહત્વ અને વિધિ
ભાઈ બીજને (Bhai Dooj) ભાઈ દ્વિતિયા તરીકે પણ ઓળખવામાં આવે છે. આ તહેવારનો મુખ્ય હેતુ ભાઈ અને બહેન વચ્ચે પવિત્ર સંબંધ અને પ્રેમ સ્થાપિત કરવાનો છે.
દર વર્ષે ભાઈ બીજ (Bhai Beej) કારતક મહિનાના સુદ બીજના દિવસે ઉજવવામાં આવે છે. આ દિવસ પાંચ દિવસીય દિવાળી તહેવારનો અંત પણ દર્શાવે છે. ભાઈ બીજને (Bhai Dooj) ભાઈ દ્વિતિયા તરીકે પણ ઓળખવામાં આવે છે. આ તહેવારનો મુખ્ય હેતુ ભાઈ અને બહેન વચ્ચે પવિત્ર સંબંધ અને પ્રેમ સ્થાપિત કરવાનો છે.
ભાઈને તમારા હાથથી ભોજન કરાવવું શ્રેષ્ઠ
જો બહેન પોતાના હાથે ભાઈને ભોજન કરાવે તો ભાઈની ઉંમર વધે છે અને જીવનની પરેશાનીઓ દૂર થાય છે. આ દિવસે બહેનો તેમના ભાઈઓને ચોખા ખવડાવે છે. આ દિવસે બહેનના ઘરે ભોજન કરવાનું વિશેષ મહત્વ છે. બહેન કોઈપણ પિતરાઈ ભાઈ હોઈ શકે છે. જો બહેન ન હોય તો ગાય, નદી વગેરેનું ધ્યાન કરવું અથવા તેની પાસે બેસીને ભોજન કરવું પણ શુભ માનવામાં આવે છે.
આ પૂજામાં બહેનો પણ ભાઈની હથેળી પર ચોખાનું દ્રાવણ લગાવે છે, તેના પર સિંદૂર લગાવે છે, હાથ પર કોળાના ફૂલ, સોપારી, ચલણ વગેરે મૂકે છે, હાથ પર પાણી ધીમે ધીમે છોડી દે છે, તેઓ નીચેનો મંત્ર કહે છે – गंगा पूजे यमुना को यमी पूजे यमराज को, सुभद्रा पूजा कृष्ण को, गंगा यमुना नीर बहे मेरे भाई की आयु बढ़े
તેવી જ રીતે, હથેળીની પૂજા આ મંત્રથી કરવામાં આવે છે – सांप काटे, बाघ काटे, बिच्छू काटे जो काटे सो आज काटे.
આવા શબ્દો એટલા માટે કહેવામાં આવે છે કારણ કે એવું માનવામાં આવે છે કે જો આ દિવસે કોઈ પ્રાણી કરડે તો પણ યમરાજના દૂત ભાઈનો જીવ નહીં લે. ક્યાંક આ દિવસે બહેનો તેમના ભાઈના માથા પર તિલક લગાવે છે અને તેમની આરતી કરે છે અને પછી હથેળીમાં કાલવો બાંધે છે. ભાઈનું મોં મીઠુ કરવા તે માખણ અને મિશ્રી ખવડાવે છે. સાંજે બહેનો યમરાજના નામનો દીવો પ્રગટાવે છે અને ઘરની બહાર રાખે છે. આ સમયે જો ઉપર આકાશમાં ગરુડ ઉડતું જોવા મળે તો તે ખૂબ જ શુભ માનવામાં આવે છે. આ સંદર્ભમાં, એવું માનવામાં આવે છે કે બહેનો ભાઈની ઉંમર માટે જે દુઆ માંગી રહી છે તે ગરુડ જઈને બહેનોનો સંદેશ યમરાજને કહેશે તે વરદાન યમરાજે સ્વીકાર્યું છે.
નોંધ: અહી આપવામાં આવેલી જાણકારી ધાર્મિક આસ્થાઓ અને લોક માન્યતાઓ પર આધારિત છે. જેનો કોઈ વૈજ્ઞાનિક આધાર નથી. જનરુચિને ધ્યાનમાં રાખીને આ લેખને અહી પ્રસ્તુત કરવામાં આવ્યો છે.
