Railway: ટ્રેનનો ડ્રાઈવર રેડ સિગ્નલ જંપ કરી જાય તો? ટ્રેન અટકી જશે કે ચાલતી રહેશે, જવાબ એક વાર વાંચવા જેવો રસપ્રદ છે

Indian Railway:  એક મોટો પ્રશ્ન છે. પ્રશ્ન માત્ર રેલવે (Railway)ના મુસાફરો માટે જ નહીં પણ રેલવે ફાટક પર અટકી ગયેલા લોકો માટે પણ મહત્વનો છે. કલ્પના કરો કે જો ટ્રેન ડ્રાઈવર લાલ સિગ્નલ (Red Signal) કૂદી જાય તો શું થશે. તે જ પ્રશ્ન છે કે જો કોઈ કાર લાલ સિગ્નલ કૂદી જાય તો શું થાય છે, કાં તો તે બીજી કારને ટક્કર મારશે અથવા એવું પણ બની શકે કે જો રસ્તો ખાલી હોય તો તે સુરક્ષિત રીતે બહાર નીકળી જશે. ટ્રેનમાં પણ આવું જ થાય છે.

રેલની આ બાબતને સમજવા માટે, આપણે વિઝનની દુનિયામાં પ્રખ્યાત પ્રતિબિંબ ક્રિયા વિશે જાણવું જોઈએ. આ એક એવી ક્રિયા છે જે તમારે કરવાની જરૂર નથી. શરીર આપમેળે આ ક્રિયા કરે છે કારણ કે મન તેને આદેશ આપે છે. ધારો કે અચાનક કોઈ તમારી પાસે સળગતી જવાળા લાવે છે, તો તરત જ તેઓ તેમના હાથ ખેંચે છે. તે સમયે કોઈ વિચારતું નથી કે હાથ પાછા ખેંચવા કે નહીં. તે મગજની ક્રિયા છે અને તમારું શરીર કરે કે ન કરે, મગજ તરત જ સંકેત આપે છે અને હાથ પાછા ખેંચાય છે. સોય જોઈને હાથ -પગ જે રીતે સંકોચાઈ જાય છે.

જો બાજુમાંથી કોઈ જ્વાળા પર  પસાર થાય, તો તમે ડરી જશો. આ રીફ્લેક્સ ક્રિયા છે. રીફ્લેક્સ એક્શન ટ્રેન સાથે પણ આવું જ થાય છે. ડ્રાઇવરને રીફ્લેક્સ એક્શનની તાલીમ ટ્રેનના લોકો પાયલોટ અથવા ડ્રાઇવરને સમાન રીફ્લેક્સ એક્શન ટ્રેનિંગ શીખવવામાં આવે છે. સમગ્ર તાલીમ એ હકીકત પર આધારિત છે કે ડ્રાઈવરે કોઈ પણ સંજોગોમાં લાલ લાઈટને પાર ન કરી જાય. આ તાલીમનું પરિણામ એ છે કે જો ડ્રાઇવરને ઉંઘ આવે છે, સુસ્તી લાગે છે પરંતુ લાલ સિગ્નલ આવતાની સાથે જ તે તરત જ જાગી જશે.

રીફ્લેક્સ એક્શન મોડમાં પ્રવેશ કરશે અને લાલ સિગ્નલ કૂદવાનું ટાળશે. આ બધું હોવા છતાં, ધારો કે અપવાદમાં ટ્રેન લાલ સિગ્નલ પર રોકાતી નથી અને આગળ વધે છે, તો શું થશે? આ બે સિસ્ટમ અકસ્માતોને બચાવે છે. સરળ શબ્દોમાં કહીએ તો, ટ્રેન એક જ ટ્રેક પર દોડતી બીજી ટ્રેન સાથે ટકરાઈ શકે છે. અકસ્માત થઈ શકે છે અને અકસ્માત જ થશે એવું પણ કહી શકાય નહીં. આજકાલ ટેકનોલોજી ખૂબ મોટા પાયે વિસ્તરી છે.

હવે લોકો એન્જિનમાં ટ્રેન પ્રોટેક્શન વોર્નિંગ સિસ્ટમ (ટીપીડબ્લ્યુએસ) સ્થાપિત કરવામાં આવી રહી છે, જે કોઈપણ પ્રકારના ભય અંગે અગાઉથી ચેતવણી આપે છે. આવી સ્થિતિમાં ડ્રાઈવર ઈમરજન્સી બ્રેક લગાવીને અકસ્માત ટાળી શકે છે. એ જ રીતે, ACD અથવા એન્ટી ટક્કર ઉપકરણ સ્થાપિત થયેલ છે જે કોંકણ રેલવેની ટ્રેનોમાં સજ્જ છે. તે સંભવિત જોખમને પણ ટાળે છે. જ્યારે લાલ લાઇટ કૂદશે ત્યારે ટ્રેનનું શું થશે, આ બંને ટેકનોલોજી ગ્લોબલ પોઝિશનિંગ સિસ્ટમ એટલે કે જીપીએસ સાથે જોડાયેલી છે, જેથી ડ્રાઇવરને દરેક નાની -મોટી માહિતી રીઅલ ટાઇમમાં મળે છે.

જ્યારે ટ્રેન આગળ વધે છે અને ગ્રીન સિગ્નલ પાર કરે છે, ત્યારે તેની તમામ માહિતી રેલવે સર્વર પર અપલોડ થાય છે. ટ્રેન ક્યાંથી નીકળી, કયા સિગ્નલથી અને કયા સિગ્નલ આગળ આવનાર છે, આ તમામ માહિતી લોકો પાયલોટને ખબર છે. ધારો કે કેટલીક ભૂલના કારણે ટ્રેનના પાયલોટ લાલ સિગ્નલ કૂદી જાય છે, તો તેની માહિતી સર્વર પર જશે. આ સર્વર જીપીએસથી સક્ષમ પણ છે, જેના કારણે ટ્રેન સુરક્ષા ચેતવણી સિસ્ટમ અને ટક્કર વિરોધી ઉપકરણો સ્થાપિત થયેલ છે.

જલદી સર્વરને ખબર પડે છે કે કોઈ ટ્રેન લાલ લાઈટ કૂદી ગઈ છે, તો તેની ઓટોમેટિક વોર્નિંગ સિસ્ટમ ઈમરજન્સી બ્રેક લગાવશે અને ટ્રેન ત્યાં જ અટકી જશે. જો કે આને લઈને ડ્રાઈવર પર કાર્યવાહી કરવામાં આવશે, ટ્રેન રોકાશે પણ તેને લઈ ડ્રાઈવર વિરૂદ્ધ શિક્ષાત્મક પગલા ભરાઈ શકે છે. આ ક્રિયા જાણીને, ટ્રેન ડ્રાઈવરને એક પેપર આપવામાં આવે છે જેને ટેક્નિકલ ભાષામાં મેમો અથવા મેમોરેન્ડમ કહેવાય છે.

આમાં, તે સંપૂર્ણ રીતે ઉલ્લેખિત છે કે ડ્રાઇવર દ્વારા કયા અને કયા સ્તરની જીવલેણ ભૂલ કરવામાં આવી છે. જો લોકો પાયલોટના નામે આવા ત્રણ મેમો બહાર પાડવામાં આવે, તો તે હટાવી દેવામાં આવશે. તેને લોકો પાયલોટમાંથી કાઢીને અન્ય કોઈ વિભાગમાં મૂકવામાં આવશે. લોકો પાયલટ ગ્રુપ સી નોકરી. પરંતુ ડિમોશન બાદ તેને ગ્રુપ ડીમાં મૂકવામાં આવશે અને તેના પગારમાં પણ ઘટાડો અને સુવિધાઓ ઓછી કરી દેવામાં આવશે.