History of city name : વડનગરના નામ પાછળનો શું છે ઈતિહાસ ? જાણો આખી વાર્તા
વડનગર ગુજરાતના મહેસાણા જિલ્લામાં આવેલું પ્રાચીન અને ઐતિહાસિક નગર છે.વડનગર પ્રાચીનકાળથી ગુજરાતના ધર્મ અને સંસ્કૃતિ માટે એક અગત્યનું કેન્દ્ર રહ્યું છે, જેના ઈતિહાસમાં સમૃદ્ધિ અને જીવંત પરંપરાઓનો વારસો સમાયેલો છે.
મૌર્ય સામ્રાજ્યના સમયમાં વડનગર મહત્વપૂર્ણ વેપાર કેન્દ્ર હતું. ગુપ્તકાળમાં પણ અહીં સાંસ્કૃતિક અને ધાર્મિક પ્રવૃત્તિઓ ખૂબ જ ફૂલી ફાલી હતી. વડનગર સોલંકી વંશના સમયમાં એક સમૃદ્ધ નગર હતું. આ સમયગાળામાં ઘણી સુંદર હવેલીઓ, વાવ અને મંદિરોનું નિર્માણ થયું. હાટકેશ્વર મહાદેવ મંદિર વડનગરની ઓળખ બની ગયું. (Credits: - Wikipedia)
સોલંકી યુગના સુવર્ણ સમયમાં વડનગર એક મજબૂત કિલ્લેબંધીવાળું શહેર ગણાતું હતું, જેમાં છ મુખ્ય દરવાજા હતા અને આસપાસ કોતરાયેલા મંદિરો તથા ભવ્ય હવેલીઓ હતી. તાજેતરના પુરાતત્વીય ખોદકામમાં અહીં આનંદપુરાની કિલ્લેબંધી દિવાલોના અવશેષ મળ્યા છે, જે સોલંકી શાસન પછીના મુસ્લિમ આક્રમણો દરમિયાન નષ્ટ થયા હતા. સતત થતા આ હુમલાઓને કારણે શહેરની બહુસારી વૈભવી ઇમારતો નાશ થઈ ગઈ અને શહેર અસ્તવ્યસ્ત બન્યું. લાંબા સમય પછી, વડના વૃક્ષોથી આ વિસ્તાર ફરી ઓળખાયો, જેના કારણે તેને “વડનગર” નામ મળ્યું જ્યાં “વડ”નો અર્થ છે વડનું ઝાડ અને “નગર”નો અર્થ છે શહેર. (Credits: - Wikipedia)
પ્રારંભિક પુરાતત્વીય સાક્ષ્યો દર્શાવે છે કે અહીં ત્રીજી-ચોથી સદી દરમિયાન બૌદ્ધ મઠ અસ્તિત્વમાં હતા, જેના અવશેષો આજે પણ જોવા મળે છે. સાતમી સદીમાં પ્રસિદ્ધ ચીની યાત્રિક હ્યુએન ત્સાંગે પોતાના પ્રવાસ વર્ણનમાં આ સ્થળને “આનંદપુર” તરીકે ઓળખાવ્યું હતું. તેમના લેખ અનુસાર, આ નગર અનેક મંદિરો અને પૂજારીઓથી સમૃદ્ધ હતું. તેમણે અહીં આવેલ બૌદ્ધ મઠને સંમતીય પરંપરાના “હીનયાન” મત સાથે સંકળાયેલ હોવાનું પણ નોંધ્યું છે. (Credits: - Wikipedia)
પૌરાણિક માન્યતાઓ મુજબ મહાભારતમાં વડનગરને ‘આનર્તપુરા’ તરીકે ઓળખાવવામાં આવ્યું છે. કેટલાક ગ્રંથોમાં તેનું નામ ‘ચમત્કારપુરા’ પણ મળે છે, કારણ કે અહીંના રાજા રક્તપિત્ત રોગમાંથી અચાનક ચમત્કારિક રીતે સ્વસ્થ થયા હતા. ભલે અહીં અત્યાર સુધી કોઈ સ્પષ્ટ પુરાતત્વીય પુરાવા ન મળ્યા હોય, પરંતુ કેટલાક વિદ્વાનો વડનગરને સિંધુ ઘાટી સંસ્કૃતિ સાથે જોડાયેલું માને છે. (Credits: - Wikipedia)
14મીઅને 15મી સદીમાં આ વિસ્તાર પર મુસ્લિમ શાસકોનો કબજો થયો. આ સમયમાં વેપાર પર થોડો પ્રભાવ પડ્યો, પરંતુ નગરની ધાર્મિક ઓળખ યથાવત રહી. વડનગર આસપાસના વિસ્તારને બ્રિટિશ કાળમાં પ્રશાસકીય દૃષ્ટિએ મહત્વ મળ્યું. રેલ્વે લાઇન આવવાથી વડનગરને વેપાર માટે નવા માર્ગો મળ્યા. (Credits: - Wikipedia)
વડનગરને ભારતના પ્રધાનમંત્રી નરેન્દ્ર મોદીનું જન્મસ્થળ હોવાના કારણે વૈશ્વિક ખ્યાતિ મળી છે. આજે પણ વડનગરમાં પ્રાચીનતા અને આધુનિકતાનું અનોખું સંયોજન જોવા મળે છે. ( આ માહિતી વિવિધ ઐતિહાસિક તથ્યો અને સંશોધનો પર આધારિત છે. વિગતવાર માહિતી માટે, ઇતિહાસના પ્રમાણભૂત ગ્રંથો અને સંશોધનોનો અભ્યાસ કરવો ઉચિત રહેશે.) (Credits: - Wikipedia)
