ચેક દ્વારા પેમેન્ટ કરનારાઓ માટે મોટા સમાચાર ! RBI એ ક્લિયરન્સની ડેડલાઇન પર લીધો મોટો નિર્ણય, હવે લાખો યુઝર્સ પર આની શું અસર પડશે?
ચેકથી વ્યવહાર કરનારાઓ માટે એક મહત્વપૂર્ણ સમાચાર બહાર આવ્યા છે. રિઝર્વ બેંક ઓફ ઈન્ડિયા (RBI) એ નવી સિસ્ટમને અસ્થાયી રૂપે સ્થગિત કરી દીધી છે.
24 ડિસેમ્બરના રોજ એક પરિપત્રમાં RBI એ જણાવ્યું હતું કે, CCS ફ્રેમવર્કનો ફેઝ 2 હાલ પૂરતો મુલતવી રાખવામાં આવ્યો છે. આ માટે કોઈ ચોક્કસ કારણ જાહેરમાં જણાવવામાં આવ્યું નથી. એવું માનવામાં આવે છે કે, આ નિર્ણય ઘણી બેંકોની તકનીકી તૈયારીઓ, સિસ્ટમ અપગ્રેડ, સાયબર સુરક્ષા અને ઓપરેશનલ પડકારોને ધ્યાનમાં રાખીને લેવામાં આવ્યો છે. RBI ઇચ્છતી નથી કે, ઉતાવળમાં લાગુ કરાયેલી સિસ્ટમ ગ્રાહકોને નુકસાન પહોંચાડે અથવા બેંકો માટે મોટી તકનીકી સમસ્યાઓ ઊભી કરે.
હાલમાં, CCS ફ્રેમવર્કનો તબક્કો 1 અમલમાં છે, જે આ વર્ષની શરૂઆતમાં લાગુ કરવામાં આવ્યો હતો. આ ફ્રેમવર્ક હેઠળ, ચેક ટ્રંકેશન સિસ્ટમ (CTS) દ્વારા ચેકની ફિઝિકલ મૂવમેન્ટ દૂર કરવામાં આવી છે. હવે ડિજિટલ ઇમેજ અને ઇલેક્ટ્રોનિક ડેટાનો ઉપયોગ કરીને ચેક ક્લિયર કરવામાં આવે છે. આનાથી પ્રોસેસ પહેલા કરતાં નોંધપાત્ર રીતે ઝડપી અને વધુ સુરક્ષિત બની છે.
પહેલા બેંકોને ચેક ક્લિયર કરવા માટે ચોક્કસ બેચની રાહ જોવી પડતી હતી. હવે ચેક મળતાની સાથે જ તેની ઈમેજ ક્લિયરિંગ હાઉસને મોકલવામાં આવે છે. ડ્રોઈ બેંક ઇમેજ જુએ છે અને નિર્ણય લે છે. ત્યારબાદ ઇલેક્ટ્રોનિક રીતે એપ્રૂવલ કે રિજેક્શન મોકલે છે. આના પરિણામે ઘણા કિસ્સાઓમાં તે જ દિવસે ચેક ક્લિયર થઈ જાય છે. RBI એ ચેક પ્રોસેસિંગ માટેના કામકાજના કલાકોમાં પણ ફેરફાર કર્યો છે. ચેક ડિપોઝિટ વિન્ડો હવે સવારે 9:00 થી બપોરે 3:00 વાગ્યા સુધી ખુલ્લી રહે છે. બેંકો સવારે 9:00 થી સાંજે 7:00 વાગ્યા સુધી ચેક કન્ફર્મ અથવા રિજેક્ટ કરી શકે છે. આ ફેરફારથી ગ્રાહકો માટે ઝડપી ક્લિયરન્સની શક્યતા વધી ગઈ છે.
બીજા તબક્કાને મુલતવી રાખવાનો અર્થ એ છે કે, ત્રણ કલાકની કડક સમય મર્યાદા હવે લાગુ કરવામાં આવશે નહીં. આનો અર્થ એ છે કે, ચેક ક્લિયર થવામાં હજુ થોડો વધુ સમય લાગી શકે છે. જો કે, વર્તમાન સિસ્ટમ પહેલા કરતા ઘણી ઝડપી છે, તેથી ગ્રાહકોને આ અસુવિધાનો સામનો કરવો પડશે નહીં.
ચેક પેમેન્ટ કરનારાઓએ ફક્ત એટલું સમજવું જોઈએ કે, તેમને સુપર-ફાસ્ટ ક્લિયરન્સ માટે થોડી વધુ રાહ જોવી પડશે. RBI એ સ્પષ્ટતા કરી છે કે, નવી તારીખ જાહેર ન થાય ત્યાં સુધી વર્તમાન સિસ્ટમ 'ફેઝ 1' પહેલાની જેમ જ ચાલુ રહેશે. એવું માનવામાં આવે છે કે, બેંકો સંપૂર્ણ રીતે તૈયાર થયા પછી RBI 'ફેઝ 2' ફરીથી લાગુ કરશે.
Published On - 4:11 pm, Thu, 25 December 25
