કાનુની સવાલ: અલગ જ્ઞાતિમાં પ્રેમ લગ્ન કરવો ગુનો છે? જાણો ભારતીય કાયદો શું કહે છે, યુવાનો માટે સરળ ભાષામાં કાયદાની સમજ

કાનુની સવાલ: આજના સમયમાં પ્રેમ લગ્ન સામાન્ય બનતા જઈ રહ્યા છે, પરંતુ જ્યારે વાત અલગ જ્ઞાતિમાં લગ્ન કરવાની આવે છે, ત્યારે ઘણા યુવાનો ડરી જાય છે. સમાજ, પરિવાર અને આસપાસના લોકો દ્વારા કહેવામાં આવે છે કે “આ ગુનો છે”, “પોલીસ કેસ થશે” અથવા “કોર્ટમાં ફસાઈ જશો”. પરંતુ હકીકતમાં કાયદો શું કહે છે, તે જાણવું ખૂબ જ જરૂરી છે.

| Updated on: Dec 31, 2025 | 7:00 AM
4 / 7
સુપ્રીમ કોર્ટ અને વિવિધ હાઈકોર્ટોએ અનેક ચુકાદાઓમાં સ્પષ્ટ કહ્યું છે કે અલગ જ્ઞાતિમાં પ્રેમ લગ્ન કરવું ગુનો નથી. કોર્ટના જણાવ્યા અનુસાર, પરિવાર અથવા સમાજ દ્વારા આવા લગ્નનો વિરોધ કરવો ગેરકાયદેસર છે. કોઈપણ પ્રકારની ધમકી, હિંસા કે સામાજિક બહિષ્કાર કાયદાની નજરે ગુનો છે.

સુપ્રીમ કોર્ટ અને વિવિધ હાઈકોર્ટોએ અનેક ચુકાદાઓમાં સ્પષ્ટ કહ્યું છે કે અલગ જ્ઞાતિમાં પ્રેમ લગ્ન કરવું ગુનો નથી. કોર્ટના જણાવ્યા અનુસાર, પરિવાર અથવા સમાજ દ્વારા આવા લગ્નનો વિરોધ કરવો ગેરકાયદેસર છે. કોઈપણ પ્રકારની ધમકી, હિંસા કે સામાજિક બહિષ્કાર કાયદાની નજરે ગુનો છે.

5 / 7
ઘણા કેસોમાં એવું જોવા મળે છે કે પરિવાર દ્વારા યુવક કે યુવતી સામે ખોટા કેસ દાખલ કરવામાં આવે છે. પરંતુ કોર્ટો આવા મામલાઓમાં પ્રેમ લગ્ન કરનારા દંપતિને સુરક્ષા પણ આપે છે. પોલીસનું પણ ફરજિયાત કામ છે કે તેઓ પુખ્ત વયના દંપતિને રક્ષણ આપે.

ઘણા કેસોમાં એવું જોવા મળે છે કે પરિવાર દ્વારા યુવક કે યુવતી સામે ખોટા કેસ દાખલ કરવામાં આવે છે. પરંતુ કોર્ટો આવા મામલાઓમાં પ્રેમ લગ્ન કરનારા દંપતિને સુરક્ષા પણ આપે છે. પોલીસનું પણ ફરજિયાત કામ છે કે તેઓ પુખ્ત વયના દંપતિને રક્ષણ આપે.

6 / 7
આથી સ્પષ્ટ રીતે કહી શકાય કે અલગ જ્ઞાતિમાં પ્રેમ લગ્ન કરવો ગુનો નથી, પરંતુ સમાજની જૂની માનસિકતા અને ભયના કારણે લોકો આ હકનો ઉપયોગ કરવામાં ડરે છે. કાયદો આજે યુવાનોની સાથે છે અને તેમની પસંદગીનો સન્માન કરે છે. જરૂર છે તો માત્ર જાગૃતિ અને કાયદાની સાચી સમજણની.

આથી સ્પષ્ટ રીતે કહી શકાય કે અલગ જ્ઞાતિમાં પ્રેમ લગ્ન કરવો ગુનો નથી, પરંતુ સમાજની જૂની માનસિકતા અને ભયના કારણે લોકો આ હકનો ઉપયોગ કરવામાં ડરે છે. કાયદો આજે યુવાનોની સાથે છે અને તેમની પસંદગીનો સન્માન કરે છે. જરૂર છે તો માત્ર જાગૃતિ અને કાયદાની સાચી સમજણની.

7 / 7
ઘણા યુવાનોને ભય હોય છે કે પરિવાર ખોટા કેસ કરશે. પરંતુ સુપ્રીમ કોર્ટ અને હાઈકોર્ટોએ અનેક વખત કહ્યું છે કે પુખ્ત વયના લોકોના પ્રેમ લગ્નમાં પરિવાર કે સમાજ દખલ કરી શકતો નથી. જો કોઈ ધમકી આપે, મારપીટ કરે કે દબાણ કરે, તો તે પોતે ગુનો બને છે. એટલું જ નહીં, જરૂર પડે તો પોલીસ અને કોર્ટ આવા દંપતિને સુરક્ષા પણ આપે છે. ઘણી વખત કોર્ટ સીધી રીતે કહે છે કે યુવક-યુવતીને સાથે રહેવાનો અધિકાર છે. આથી યુવાનોને સમજવું જોઈએ કે કાયદો તેમની સાથે છે. ખોટી અફવાઓ અને સમાજના ડરથી પોતાના હક્કો છોડવાની જરૂર નથી. યોગ્ય માહિતી, કાયદાની સમજ અને સાચી માર્ગદર્શનથી તમે તમારા જીવનનો નિર્ણય નિર્ભય થઈને લઈ શકો છો.

ઘણા યુવાનોને ભય હોય છે કે પરિવાર ખોટા કેસ કરશે. પરંતુ સુપ્રીમ કોર્ટ અને હાઈકોર્ટોએ અનેક વખત કહ્યું છે કે પુખ્ત વયના લોકોના પ્રેમ લગ્નમાં પરિવાર કે સમાજ દખલ કરી શકતો નથી. જો કોઈ ધમકી આપે, મારપીટ કરે કે દબાણ કરે, તો તે પોતે ગુનો બને છે. એટલું જ નહીં, જરૂર પડે તો પોલીસ અને કોર્ટ આવા દંપતિને સુરક્ષા પણ આપે છે. ઘણી વખત કોર્ટ સીધી રીતે કહે છે કે યુવક-યુવતીને સાથે રહેવાનો અધિકાર છે. આથી યુવાનોને સમજવું જોઈએ કે કાયદો તેમની સાથે છે. ખોટી અફવાઓ અને સમાજના ડરથી પોતાના હક્કો છોડવાની જરૂર નથી. યોગ્ય માહિતી, કાયદાની સમજ અને સાચી માર્ગદર્શનથી તમે તમારા જીવનનો નિર્ણય નિર્ભય થઈને લઈ શકો છો.