કાનુની સવાલ : લગ્નના કેટલા સમય બાદ પતિ કે પત્ની છુટાછેડા માંગી શકે ? જાણો
અલ્હાબાદ હાઈકોર્ટે કહ્યું કે, જો એક જીવનસાથી દ્વારા બીજા સામે ફોજદારી કેસ દાખલ કર્યા પછી, પક્ષકારો પરસ્પર સંમતિથી છૂટાછેડા માટે કોર્ટનો સંપર્ક કરે છે, તો હિન્દુ લગ્ન અધિનિયમ, 1955ની કલમ 14(1) ની જોગવાઈનો ઉપયોગ કરીને છૂટાછેડાને મંજૂરી આપવી જોઈએ.
ત્યારબાદ, દુશ્મનાવટને કારણે, પતિએ IGRs પોર્ટલ પર પત્ની દ્વારા ખોટી FIR ની ધમકીનો દાવો કરતી ફરિયાદ નોંધાવી. બદલો લેવા માટે, પત્નીએ ભારતીય દંડ સંહિતા, 2023 ની કલમ 115(2), 352 અને 351(3) હેઠળ FIR નોંધાવી. ત્યારબાદ, પત્નીએ IPC ની કલમ 376 અને 506 અને POCSO કાયદાની કલમ 3⁄4 હેઠળ બીજી FIR નોંધાવી.
જ્યારે ફોજદારી કાર્યવાહી ચાલી રહી હતી, ત્યારે પક્ષકારોએ કાયદાની કલમ 13-B હેઠળ પરસ્પર સંમતિથી છૂટાછેડા માટે અરજી કરી અને પરસ્પર છૂટાછેડા માટે અરજી કરતા પહેલા 1 વર્ષની ફરજિયાત અવધિમાં છૂટછાટ માટે કાયદાની કલમ 14 હેઠળ અરજી પણ દાખલ કરી.આ અરજીને મુખ્ય ન્યાયાધીશ, ફેમિલી કોર્ટ, આંબેડકર નગર દ્વારા ફગાવી દેવામાં આવી હતી. તેથી, પક્ષકારોએ હાઇકોર્ટનો દરવાજો ખટખટાવ્યો હતો.
પંજાબ અને હરિયાણા હાઈકોર્ટે મનદીપ કૌર બાજવા વિરુદ્ધ ચેતનજીત સિંહ રંધાવા કેસમાં ચુકાદો આપ્યો હતો કે, "જો કાયદાની કલમ 14(1) ની જોગવાઈ હેઠળ રજા માટેની અરજી પક્ષકારો દ્વારા દાખલ કરવામાં આવે છે, તો કોર્ટ એ જોવાની અપેક્ષા રાખે છે કે અરજદાર દ્વારા અપવાદરૂપ મુશ્કેલીઓનો સામનો કરવામાં આવી રહ્યો છે કે પ્રતિવાદી તરફથી અપવાદરૂપ દુષ્કૃત્ય છે.
જો કોર્ટ કાયદાની કલમ 14(1) ની જોગવાઈના તત્વોના અસ્તિત્વ વિશે સંતુષ્ટ હોય, તો લગ્નની તારીખથી એક વર્ષ પૂર્ણ થાય તે પહેલાં પણ છૂટાછેડા માટેની અરજી દાખલ કરવાની મંજૂરી આપવામાં આવશે." તેણે ઠરાવ્યું હતું કે જો સુનાવણી દરમિયાન કોર્ટને જાણવા મળ્યું કે કોઈ અપવાદરૂપ સંજોગો નથી, તો અરજી ફગાવીને રદ કરી શકાય છે. તે કિસ્સામાં, પત્ની લગ્નના 3 મહિના પછી તેના પતિને છોડીને કેનેડા ગઈ હતી. કોર્ટે 1 વર્ષનો સમયગાળો માફ કર્યો અને અપીલને મંજૂરી આપી.
મનીષ સિરોહી વિરુદ્ધ મીનાક્ષી કેસમાં, અલ્હાબાદ હાઈકોર્ટની બીજી બેન્ચે છૂટાછેડાને મંજૂરી આપી હતી, જેમાં કહેવામાં આવ્યું હતું કે લગ્ન પછી, જ્યારે પક્ષકારો વચ્ચે કોઈ વૈવાહિક સંબંધ ન વિકસે અને તેઓ સંબંધથી અલગ થવા માંગતા હોય, ત્યારે તેમણે અલગ થઈને બીજે ક્યાંક પોતાનું જીવન જીવવું જોઈએ. તેમાં ઠરાવ્યું હતું કે મુકદ્દમા ચાલુ રાખવાથી બંને પક્ષોને બિનજરૂરી માનસિક અને શારીરિક ત્રાસ થશે.
"હાલના કેસમાં, રેકોર્ડ પરથી એવું લાગે છે કે પ્રતિવાદી દ્વારા ફોજદારી કેસ દાખલ કરવામાં આવ્યા છે અને લગ્ન ટકી રહેવાની કોઈ શક્યતા નથી. તેથી, કાયદા, 1955 ની કલમ 14(1) ની જોગવાઈ લાગુ કરવી જરૂરી છે, જેથી પક્ષકારો છૂટાછેડા મેળવી શકે અને તેમનું શાંતિપૂર્ણ જીવન જીવી શકે," ન્યાયાધીશ ચૌધરીની અધ્યક્ષતાવાળી બેન્ચે જણાવ્યું હતું. તે મુજબ, ફેમિલી કોર્ટના આદેશને રદ કરવામાં આવ્યો હતો અને નિર્દેશ આપવામાં આવ્યો હતો કે ફેમિલી કોર્ટ 26.03.2025 થી 6 મહિનાની મુદત પૂરી થયા પછી પક્ષકારોને કલમ 13-B(2) હેઠળ અરજી દાખલ કરવાની પરવાનગી આપી શકે.
. (Disclaimer: જો તમારી પાસે કોઈ ચોક્કસ કેસ હોય તો કાનૂની નિષ્ણાત (વકીલ) ની સલાહ લેવી સલાહભર્યું છે. અહીં આપેલી માહિતી ફક્ત કોર્ટના નિર્ણયો અને કલમોને આધારે આપવામાં આવી છે. તમારે કોઈ કેસ માટે જાણવું હોય તો યોગ્ય વકીલની સલાહ લઈ શકો છો.)(All Image Symbolic)
