Bhatia Surname History : બોલિવુડ સુપર સ્ટાર અક્ષય કુમારની ઓરિજનલ અટક ભાટિયાનો અર્થ અને ઈતિહાસ જાણો

ભાટિયા અટક એ ભારતમાં જોવા મળતી અટકમાંથી એક અટક છે. આ અટકના લોકો ખાસ કરીને ઉત્તર પશ્ચિમ ભારત અને હાલના પાકિસ્તાનના વિસ્તારો સાથે સંકળાયેલ છે. આ સમુદાય તેના ઐતિહાસિક મૂળ, સાંસ્કૃતિક વિવિધતા અને સામાજિક-આર્થિક યોગદાન માટે જાણીતો છે. તો આજે ભાટિયા અટકનો અર્થ અને તેનો ઈતિહાસ જાણીશું.

| Updated on: Sep 20, 2025 | 7:44 AM
4 / 11
ભાટિયાઓને ભટ્ટી રાજપૂતોના વંશજ માનવામાં આવે છે, જેઓ યદુવંશી ક્ષત્રિય કુળના છે. યદુવંશી કુળ ભગવાન કૃષ્ણના વંશ સાથે જોડાયેલું છે, અને ભટ્ટીઓ આ કુળની એક શાખા છે.

ભાટિયાઓને ભટ્ટી રાજપૂતોના વંશજ માનવામાં આવે છે, જેઓ યદુવંશી ક્ષત્રિય કુળના છે. યદુવંશી કુળ ભગવાન કૃષ્ણના વંશ સાથે જોડાયેલું છે, અને ભટ્ટીઓ આ કુળની એક શાખા છે.

5 / 11
ઐતિહાસિક સ્ત્રોતો અનુસાર, છઠ્ઠી સદીમાં લાહોરના શાસક રાજા ભૂપતના શાસનકાળ દરમિયાન ભટ્ટી કુળનું મહત્વ વધ્યું. ભટ્ટીઓ મૂળ અફઘાનિસ્તાનના ગઝની પ્રદેશમાંથી ભારતમાં આવ્યા હતા અને પંજાબ, સિંધ, રાજસ્થાન અને ગુજરાતમાં વસવાટ કર્યો હતા.

ઐતિહાસિક સ્ત્રોતો અનુસાર, છઠ્ઠી સદીમાં લાહોરના શાસક રાજા ભૂપતના શાસનકાળ દરમિયાન ભટ્ટી કુળનું મહત્વ વધ્યું. ભટ્ટીઓ મૂળ અફઘાનિસ્તાનના ગઝની પ્રદેશમાંથી ભારતમાં આવ્યા હતા અને પંજાબ, સિંધ, રાજસ્થાન અને ગુજરાતમાં વસવાટ કર્યો હતા.

6 / 11
ભટનેર એટલે હાલનું રાજસ્થાનમાં આવેલું હનુમાનગઢ અને જેસલમેર તેમના મુખ્ય શાસક કેન્દ્રો હતા. જેસલમેરનો ભાટી રાજવંશ હજુ પણ તેના ઐતિહાસિક વારસા માટે પ્રખ્યાત છે.

ભટનેર એટલે હાલનું રાજસ્થાનમાં આવેલું હનુમાનગઢ અને જેસલમેર તેમના મુખ્ય શાસક કેન્દ્રો હતા. જેસલમેરનો ભાટી રાજવંશ હજુ પણ તેના ઐતિહાસિક વારસા માટે પ્રખ્યાત છે.

7 / 11
મધ્યયુગીન સમયગાળા દરમિયાન એટલે 13મી સદીથી 18મી સદી દરમિયાન ખાસ કરીને મુઘલ સમયગાળામાં ભટ્ટીઓનો એક ભાગ યોદ્ધા જીવનથી વેપાર તરફ વળ્યો. ભાટિયા સિંધ અને મુલતાનમાં વેપાર કેન્દ્રો તરીકે ઉભરી આવ્યા.

મધ્યયુગીન સમયગાળા દરમિયાન એટલે 13મી સદીથી 18મી સદી દરમિયાન ખાસ કરીને મુઘલ સમયગાળામાં ભટ્ટીઓનો એક ભાગ યોદ્ધા જીવનથી વેપાર તરફ વળ્યો. ભાટિયા સિંધ અને મુલતાનમાં વેપાર કેન્દ્રો તરીકે ઉભરી આવ્યા.

8 / 11
કચ્છ અને ગુજરાતમાં ભાટિયા સમુદાયે દરિયાઈ વેપારમાં મહત્વપૂર્ણ ભૂમિકા ભજવી હતી. તેઓ કાપડ, મસાલા અને અન્ય ચીજવસ્તુઓનો વેપાર કરતા હતા. આ સમયગાળા દરમિયાન, ભાટિયા સમુદાયે તેના સામાજિક માળખાને વધુ મજબૂત બનાવ્યું, જેમાં કુળ પ્રણાલી અને કુટુંબ દેવતા (જેમ કે મા હિંગળાજ) ની પૂજાએ મહત્વપૂર્ણ ભૂમિકા ભજવી.

કચ્છ અને ગુજરાતમાં ભાટિયા સમુદાયે દરિયાઈ વેપારમાં મહત્વપૂર્ણ ભૂમિકા ભજવી હતી. તેઓ કાપડ, મસાલા અને અન્ય ચીજવસ્તુઓનો વેપાર કરતા હતા. આ સમયગાળા દરમિયાન, ભાટિયા સમુદાયે તેના સામાજિક માળખાને વધુ મજબૂત બનાવ્યું, જેમાં કુળ પ્રણાલી અને કુટુંબ દેવતા (જેમ કે મા હિંગળાજ) ની પૂજાએ મહત્વપૂર્ણ ભૂમિકા ભજવી.

9 / 11
આધુનિક સમયગાળો એટલે 20મી સદીમાં ભાટિયા સમુદાય મુખ્યત્વે વ્યવસાય, ઉદ્યોગ, શિક્ષણ અને વ્યાવસાયિક ક્ષેત્રોમાં સક્રિય છે. તેઓ ભારતના મુખ્ય શહેરો (મુંબઈ, દિલ્હી, અમદાવાદ) અને વિદેશમાં ફેલાયેલા છે.

આધુનિક સમયગાળો એટલે 20મી સદીમાં ભાટિયા સમુદાય મુખ્યત્વે વ્યવસાય, ઉદ્યોગ, શિક્ષણ અને વ્યાવસાયિક ક્ષેત્રોમાં સક્રિય છે. તેઓ ભારતના મુખ્ય શહેરો (મુંબઈ, દિલ્હી, અમદાવાદ) અને વિદેશમાં ફેલાયેલા છે.

10 / 11
પાકિસ્તાનના બલુચિસ્તાનમાં સ્થિત હિંગળાજ માતા મંદિર ભાટિયા સમુદાયનું મુખ્ય તીર્થસ્થાન માનવામાં આવે છે. આ શક્તિપીઠ હિન્દુ અને શીખ ભાટિયા બંને માટે પવિત્ર છે.શીખ ધર્મ અપનાવનારા ભાટિયાઓ જાટ સમુદાયથી પ્રભાવિત છે અને પંજાબમાં વધુ વસવાટ કરે છે.

પાકિસ્તાનના બલુચિસ્તાનમાં સ્થિત હિંગળાજ માતા મંદિર ભાટિયા સમુદાયનું મુખ્ય તીર્થસ્થાન માનવામાં આવે છે. આ શક્તિપીઠ હિન્દુ અને શીખ ભાટિયા બંને માટે પવિત્ર છે.શીખ ધર્મ અપનાવનારા ભાટિયાઓ જાટ સમુદાયથી પ્રભાવિત છે અને પંજાબમાં વધુ વસવાટ કરે છે.

11 / 11
ભાટિયા અટક ભારતીય ઇતિહાસ અને સંસ્કૃતિનો એક મહત્વપૂર્ણ ભાગ છે, જે ભટ્ટી રાજપૂતોની વાર્તા કહે છે, તેમના યોદ્ધા વારસાથી લઈને તેમના આધુનિક વ્યાપારી અને વ્યાવસાયિક સમૃદ્ધિ સુધી. આ સમુદાય પરંપરાઓ, કુળ પ્રણાલીઓ અને સામાજિક સંગઠન દ્વારા પોતાની ઓળખ જાળવી રાખે છે. પછી ભલે તે કચ્છના વેપારીઓ હોય, પંજાબના શીખ ભાટિયા હોય કે વિદેશમાં વસતા હોય, ભાટિયા સમુદાયે દરેક ક્ષેત્રમાં પોતાની છાપ છોડી છે.(નોધ :પબ્લિક ડોમેનમાં ઉપલબ્ધ માહિતી અનુસાર આ સ્ટોરી ફાઈલ કરવામાં આવી છે.)

ભાટિયા અટક ભારતીય ઇતિહાસ અને સંસ્કૃતિનો એક મહત્વપૂર્ણ ભાગ છે, જે ભટ્ટી રાજપૂતોની વાર્તા કહે છે, તેમના યોદ્ધા વારસાથી લઈને તેમના આધુનિક વ્યાપારી અને વ્યાવસાયિક સમૃદ્ધિ સુધી. આ સમુદાય પરંપરાઓ, કુળ પ્રણાલીઓ અને સામાજિક સંગઠન દ્વારા પોતાની ઓળખ જાળવી રાખે છે. પછી ભલે તે કચ્છના વેપારીઓ હોય, પંજાબના શીખ ભાટિયા હોય કે વિદેશમાં વસતા હોય, ભાટિયા સમુદાયે દરેક ક્ષેત્રમાં પોતાની છાપ છોડી છે.(નોધ :પબ્લિક ડોમેનમાં ઉપલબ્ધ માહિતી અનુસાર આ સ્ટોરી ફાઈલ કરવામાં આવી છે.)