History of city name : રુદ્રમહાલયના નામ પાછળનો શું છે ઈતિહાસ, જાણો સમસ્ત વાર્તા
રુદ્રમહાલયનું નામકરણ અને ઇતિહાસ બંને ગુજરાતના વૈભવી ઇતિહાસમાં મહત્વપૂર્ણ સ્થાન ધરાવે છે. ચાલો તેને વિસ્તૃત રીતે સમજીએ.
સિદ્ધપુર શહેરનો ઉલ્લેખ પૌરાણિક અને ઐતિહાસિક દ્રષ્ટિએ "શ્રીસ્થલ" તરીકે થાય છે. તેનું મહત્વ ખાસ કરીને સોલંકી શાસનકાળ દરમિયાન વધ્યું, ખાસ કરીને 10મી સદીમાં. આજથી લગભગ હજારો વર્ષ પહેલાં,સોલંકી વંશના સ્થાપક રાજા મૂળરાજે ઇ.સ. 943માં અહીં ભવ્ય રુદ્રમહાલય મંદિરના નિર્માણની શરૂઆત કરી હતી. (Credits: - Wikipedia)
મૂળરાજના જીવનમાં રાજસત્તા મેળવવા માટે ઉગ્ર પગલાં લેવાયા હતા, જેમ કે પોતાના કાકાની હત્યા અને માતાના સગા-સંબંધીઓના સંહાર જેવા નિર્ણયો. આ કારણોસર, વૃદ્ધાવસ્થામાં તેને આંતરિક શાંતિનો અભાવ અનુભવાયો. મનની શાંતિ માટે તેણે ધર્મમાં વળગીને યાત્રાધામોનો વિકાસ શરૂ કર્યો અને વિદ્વાન બ્રાહ્મણોને દરબારમાં આમંત્રિત કર્યા. (Credits: - Wikipedia)
તે સમયગાળામાં શ્રીસ્થલ તરીકે ઓળખાતા સિદ્ધપુરમાં રુદ્રમહાલયનું નિર્માણ શરૂ કરાયું. ઇ.સ. 996માં મૂળરાજે રાજસિંહાસન ત્યાગ્યું, પણ તેનું મહત્વકાંક્ષી મંદિરનું કાર્ય અધૂરું જ રહ્યું.આખરે આ મંદિરનું બાંધકામ સિદ્ધરાજ જયસિંહના શાસનકાળમાં 12મી સદીમાં (ઈ.સ. 1140 આસપાસ) પૂર્ણ થયું. (Credits: - Wikipedia)
આ મંદિરમાં જોવા મળતા ઊંચા સ્તંભો અને તેમનાં પર કોતરાયેલા કળાત્મક નખશીખ શિલ્પો મંદિરની પ્રાચીન ભવ્યતા અને સમૃદ્ધ કલા પરંપરાનું પ્રતિબિંબ આપે છે. રુદ્રમહાલયની લંબાઈ અંદાજે 70 મીટર અને પહોળાઈ 49 મીટર છે.ભારતીય પુરાતત્વ વિભાગ મુજબ, મંદિર બે માળમાંથી બનેલું હતું અને તેની ઊંચાઈ લગભગ 150 ફૂટ જેટલી હતી. (Credits: - Wikipedia)
આ ભવ્ય મંદિરસંકુલમાં બાર પ્રવેશદ્વારો અને અગિયાર રુદ્રમૂર્તિઓ માટે નિર્મિત ખાસ દેવકુલિકાઓ હતી. મંદિરના શિખર પર અનેક સુવર્ણકળશોસ્થાપિત કરવામાં આવ્યા હતા અને અંદાજે 1600 ધજાઓ ફરકતી હતી, જે તેની ધાર્મિક મહત્તા દર્શાવે છે.રુદ્રમહાલયના સભામંડપના ઘુમ્મટોની અંદરથી રામાયણ અને મહાભારતના પ્રસંગો અલૌકિક શિલ્પકામ દ્વારા કંડારાયેલા હતાં, જે દર્શકોને ભારતીય સંસ્કૃતિ અને મહાકાવ્યોની ઝલક આપી રહ્યા છે. (Credits: - Wikipedia)
આજે રુદ્રમહાલય ખંડેર અવસ્થામાં જોવા મળે છે, જેમાંના થોડાક ભાગો જ ઐતિહાસિક અવશેષ તરીકે બચી ગયા છે. જોકે તેનું હાલનું અવશેષરૂપ પણ, સોલંકી વંશના શિલ્પકૌશલ્ય અને કલાત્મક સમૃદ્ધિના શ્રેષ્ઠ દાખલા રૂપે પ્રગટ થાય છે. ( આ માહિતી વિવિધ ઐતિહાસિક તથ્યો અને સંશોધનો પર આધારિત છે. વિગતવાર માહિતી માટે, ઇતિહાસના પ્રમાણભૂત ગ્રંથો અને સંશોધનોનો અભ્યાસ કરવો ઉચિત રહેશે.) (Credits: - Wikipedia)
