History of city name : મહિસાગરના નામ પાછળનો શું છે ઈતિહાસ, જાણો સમસ્ત વાર્તા
Mar 22, 2025 | 7:22 PM
મહિસાગર જિલ્લો માત્ર એક નવો જિલ્લો નહીં, પણ ઐતિહાસિક અને પ્રાકૃતિક દ્રષ્ટિએ મહત્વ ધરાવતો છે. તેની પ્રાચીન સંસ્કૃતિ, નદીઓ, રાજપૂત ઈતિહાસ, અને કડાણા ડેમ જેવા પર્યટન સ્થળો તેને ગુજરાતના મહત્વના જિલ્લાઓમાં એક બનાવે છે.
મહિસાગર જિલ્લાનું નામ મહિસાગર નદી પરથી રાખવામાં આવ્યું છે, જે આ વિસ્તાર માટે મહત્વની નદી છે. મહિસાગર નદી મુખ્યત્વે મહીસાગર અને આસપાસના વિસ્તારોમાં વહે છે, જેનો ઉલ્લેખ પણ ઐતિહાસિક ગ્રંથોમાં જોવા મળે છે.
મહિસાગર જિલ્લાની ભૂમિ ઐતિહાસિક અને સાંસ્કૃતિક રૂપે પ્રાચીન કાળથી સમૃદ્ધ રહી છે.
મહાભારત યુગમાં આ વિસ્તારનું મહત્વ હતું. કહેવાય છે કે પાંડવો તેમના અજ્ઞાતવાસ દરમિયાન લુણાવાડા અને આસપાસના વિસ્તારોમાં નિવાસ કરતા હતા.
હીં ખોદકામ દરમ્યાન મળેલા શિલાલેખો, મૂર્તિઓ અને અન્ય પુરાવાઓ દર્શાવે છે કે આ વિસ્તાર મૌર્ય અને ગુપ્ત યુગ દરમિયાન પણ વસવાટવાળો હતો.
રાજપૂત શાસન દરમિયાન, ઈડર અને સુંથના રાજપૂત શાસકો આ પ્રદેશ પર શાસન કરતા. મુઘલ શાસન દરમિયાન, અહીંના કેટલાક કિલ્લાઓ અને રાજવી રાજધાનીઓ પર હુમલા થયા હતા, પરંતુ સ્થાનિક શાસકો પોતાનું પ્રભુત્વ જાળવી શક્યા. બાલાસિનોર, લુણાવાડા, અને સુંથ રાજવીઓએ પોતપોતાનું શાસન કર્યો અને આ વિસ્તારને વિકસિત કર્યો.
બ્રિટિશ શાસન દરમિયાન, આ વિસ્તારની રજવાડાઓને પ્રજાસત્તાક ભારતમાં એકીકૃત કરવામાં આવ્યા. 1947 પછી, આ વિસ્તારને પંચમહાલ અને ખેડા જિલ્લાઓમાં વિભાજિત કરવામાં આવ્યો. 2013માં ગુજરાત સરકાર દ્વારા મહિસાગર જિલ્લાનું ગઠન થયું અને તેને નવી ઓળખ આપવામાં આવી.
મહિસાગર જિલ્લો ગુજરાતના મધ્ય-પૂર્વ ભાગમાં આવેલો છે.જિલ્લાની સરહદો રાજસ્થાન, પંચમહાલ, ખેડા, વડોદરા અને અરવલ્લી જિલ્લાઓને સ્પર્શે છે.
મહિસાગર (મહી) નદી – મુખ્ય નદી, જેના પરથી જિલ્લાનું નામ પાડવામાં આવ્યું. મેશ્વો, પાનમ અને વજેલ નદી પણ આ વિસ્તારમાં પ્રવાહી છે.