PF ખાતું છે, તો તમને મળશે રૂપિયા 7 લાખનું વીમા કવર, તે પણ સાવ મફત! જાણો
તમારું PF ખાતું ફક્ત બચત જ નહીં, પણ ₹7 લાખનો મફત વીમો પણ પ્રદાન કરે છે. EPFO ની EDLI યોજના હેઠળ, કર્મચારીના પરિવારને આ નાણાકીય સહાય પૂરી પાડવામાં આવે છે જો તેમનું સેવા દરમિયાન મૃત્યુ થાય છે. ખાસ વાત એ છે કે કર્મચારીને આ વ્યાપક વીમા કવર માટે પ્રીમિયમનો એક પણ પૈસો ચૂકવવાની જરૂર નથી.
લોકો ઘણીવાર વિચારે છે કે જો વીમો હોય, તો પ્રીમિયમ હશે. પરંતુ આવું નથી. આ યોજના માટેનો સંપૂર્ણ પ્રીમિયમ તમારી કંપની, એટલે કે, તમારા નોકરીદાતા દ્વારા ચૂકવવામાં આવે છે. નિયમો મુજબ, નોકરીદાતા દર મહિને તમારા પગારના 0.5% (મૂળભૂત + DA) EDLI યોજનામાં ફાળો આપે છે. કર્મચારીના પગારમાંથી કોઈ કપાત થતી નથી, તેથી તે તમારા માટે સંપૂર્ણપણે મફત છે. આ યોજના સંગઠિત ક્ષેત્રમાં કામ કરતા લાખો કર્મચારીઓને મૂળભૂત સામાજિક સુરક્ષા કવચ પૂરું પાડવાના ઉદ્દેશ્યથી શરૂ કરવામાં આવી હતી.
આ વીમા કવચ કર્મચારીના તેમના સેવા સમયગાળા દરમિયાન મૃત્યુ પર સક્રિય થાય છે. એટલે કે, જો કોઈ કર્મચારી કમનસીબે નોકરી દરમિયાન મૃત્યુ પામે છે (ઓફિસમાં, ઘરે અથવા રજા પર હોય), તો વીમા રકમ તેમના પરિવાર અથવા નોમિનીને વહેંચવામાં આવે છે. આ યોજના મહત્વપૂર્ણ છે કારણ કે તે અચાનક નાણાકીય કટોકટીના કિસ્સામાં પરિવારને તાત્કાલિક રાહત પૂરી પાડે છે.
આ યોજના હેઠળ ઉપલબ્ધ લઘુત્તમ રકમ ₹2.5 લાખ છે અને મહત્તમ રકમ ₹7 લાખ છે. આ રકમ કર્મચારીના છેલ્લા 12 મહિનાના પગાર અને તેમના PF ખાતામાં રહેલા બેલેન્સના આધારે નક્કી કરવામાં આવે છે. આ યોજના દરેક કર્મચારીને લાભ આપે છે જેમનો PF કાપવામાં આવે છે, પછી ભલે તે કાયમી કર્મચારી હોય કે કરાર પર કામ કરતા હોય. જો તમારી પાસે PF ખાતું હોય, તો તમે EDLI ના સભ્ય છો. જો કે, આ યોજના આસામમાં ચાના બગીચાના કામદારોને લાગુ પડતી નથી; તેમના માટે અલગ જોગવાઈઓ છે.
EPFO એ કર્મચારીઓના હિતોનું રક્ષણ કરવા માટે આ યોજના અંગે કડક નિયમો સ્થાપિત કર્યા છે. દરેક કર્મચારી માટે EDLI યોગદાનના 0.5% સમયસર જમા કરાવવાની એકમાત્ર જવાબદારી એમ્પ્લોયરની છે. જો કોઈ એમ્પ્લોયર આમ કરવામાં નિષ્ફળ જાય અથવા બેદરકારી દાખવે, તો દર મહિને 1% દંડ લાદવામાં આવે છે. એમ્પ્લોયરને આ દંડ પોતાના ખિસ્સામાંથી ચૂકવવો પડે છે, જે તેઓ કર્મચારી પાસેથી વસૂલ કરી શકતા નથી.
જોકે, ચોક્કસ પરિસ્થિતિઓમાં, જેમ કે ગંભીર નાણાકીય કટોકટી અથવા મોટી મેનેજમેન્ટ સમસ્યાનો સામનો કરતી કંપની, બોર્ડ આ દંડ ઘટાડી શકે છે અથવા માફ કરી શકે છે, પરંતુ આ એક અપવાદ છે. યોજનાનો મુખ્ય ઉદ્દેશ્ય એ સુનિશ્ચિત કરવાનો છે કે કર્મચારીના પરિવારને જરૂરિયાતના સમયે નાણાકીય સહાય મેળવવામાં કોઈ અવરોધોનો સામનો ન કરવો પડે. દાવાની પ્રક્રિયા પણ એકદમ સીધી છે. નોમિની અથવા કાનૂની વારસદાર દ્વારા દાવા પર 20 દિવસની અંદર વીમા રકમ ચૂકવવાની જોગવાઈ છે.
હવે સૌથી મહત્વપૂર્ણ પ્રશ્ન એ છે કે આ મહત્તમ 7 લાખ રૂપિયાની રકમ કેવી રીતે નક્કી થાય છે? વીમા રકમ બે ભાગમાં ગણવામાં આવે છે. પહેલો ભાગ કર્મચારીના છેલ્લા 12 મહિનાના સરેરાશ માસિક પગાર પર આધારિત છે, અને બીજો ભાગ તેના પીએફ ખાતામાં રહેલા બેલેન્સ પર આધારિત છે.
ગણતરીનું સૂત્ર નીચે મુજબ છે: (છેલ્લા 12 મહિનાનો સરેરાશ માસિક પગાર x 35) + (પીએફ ખાતામાં રહેલા બેલેન્સના 50%). એ નોંધવું મહત્વપૂર્ણ છે કે સરેરાશ માસિક પગારની ગણતરી કરવાની મહત્તમ મર્યાદા 15,000 રૂપિયા છે. તેવી જ રીતે, પીએફ બેલેન્સ ભાગ માટે મહત્તમ મર્યાદા 1.75 લાખ રૂપિયા છે. આમ, (15,000 x 35 રૂપિયા) = 5,25,000 રૂપિયા + 1,75,000 રૂપિયા = 7,00,000 રૂપિયા.
