દાદીમાની વાતો: સવારે ઉઠતાની સાથે જ ભૂમિ વંદના કરવી જોઈએ, જાણો તેના ફાયદા
દાદીમાની વાતો: શાસ્ત્રોમાં પૃથ્વીને માતા તરીકે પૂજવામાં આવી છે અને તેથી, તે આદરને પાત્ર છે. આપણી સનાતન સંસ્કૃતિમાં સવારે ઉઠતાની સાથે જ જમણા હાથથી પૃથ્વીને સ્પર્શ કરવાની અને પછી કપાળ પર હાથ ફેરવીને વંદના કરવાની પરંપરા છે.
કોઈપણ પૂજા-વિધિ શરૂ કરતા પહેલા, તે સ્થળને ધોવામાં આવે છે, પાણી છાંટવામાં આવે છે, મંડપ બનાવવામાં આવે છે અને તેના પર મૂર્તિ, કળશ, દીવો અથવા પૂજા થાળી મૂકવામાં આવે છે. ઘર, દુકાન વગેરેના બાંધકામમાં, ભૂમિપૂજન પહેલા કરવામાં આવે છે. ખાસ મંત્રો દ્વારા ધરતી માતાને પ્રાર્થના કરવામાં આવે છે, હે માતા! અમે તમારા પર બોજ નાખી રહ્યા છીએ, કૃપા કરીને અમને માફ કરો. પાયામાં ચાંદીનો નાગ પણ મૂકવામાં આવ્યો છે. એવી માન્યતા છે કે આપણી પૃથ્વી સાપના ફેણ પર રહેલી છે.
સારો પાક મેળવવા માટે, ખેડૂતો પાક વાવતા પહેલા પૃથ્વીની પૂજા કરે છે. નવા ઘરમાં પ્રવેશતા પહેલા ઉંબરાની પૂજા કરવી જોઈએ. લગ્ન સમયે પણ, નવી વહુ રોલી, ભાત, ફળો, મીઠાઈ વગેરેથી ઉંબરાની પૂજા કરાવે છે. જૂના સમયમાં, ગૃહિણી સવારે ઉઠતાની સાથે જ ઘર અને મુખ્ય દરવાજાને સાફ કરતી, પાણીથી ધોતી અને પછી રસોડું સાફ કરતી. આજે પણ કેટલીક જગ્યાએ, આપણા વડીલો ઘરની બહાર નીકળતી વખતે ધરતીને સ્પર્શ કરે છે અને ખૂબ જ આદરથી નમન કરે છે.
હકીકતમાં જો આપણે ભૂમિ વંદના પાછળના વૈજ્ઞાનિક કારણ પર નજર કરીએ, તો ઘણા સંશોધનો દર્શાવે છે કે જ્યારે આપણે ધાબળો કે ચાદર ઓઢીને સૂઈએ છીએ, ત્યારે આપણા શરીરનું તાપમાન થોડું વધે છે. આવી સ્થિતિમાં પથારી પરથી પગ નીચે મૂકવાથી શરીરમાં ગરમી અને ઠંડીનો પ્રવાહ તરત જ શરૂ થાય છે, જે સ્વાસ્થ્ય માટે હાનિકારક હોઈ શકે છે. વ્યવહારિક દૃષ્ટિકોણથી ભૂમિ વંદના વ્યક્તિને જમીન સાથે જોડાયેલા રહેવાનો, અહંકારથી આગળ વધવાનો અને સહિષ્ણુ, ધીરજવાન અને ક્ષમાશીલ જીવન જીવવાનો સંદેશ આપે છે.
