History of city name : આઈના મહેલના નામ પાછળનો શું છે ઈતિહાસ ? જાણો આખી વાર્તા
આઈના મહેલ ગુજરાત રાજ્યના કચ્છ જિલ્લામાં આવેલા ભુજ શહેરમાં સ્થિત એક ઐતિહાસિક સ્મારક છે. આ મહેલનું નિર્માણ 18મી સદી દરમિયાન કરવામાં આવ્યું હતું. આ મહેલ ભુજના રાજકીય દરબારગઢ વિસ્તારમાં આવેલા પ્રસિદ્ધ પ્રાગ મહેલની બાજુમાં આવેલો છે.
આઈના મહેલનું નિર્માણ કચ્છના શાસક રાવ લખપતજી (રાજ્યકાળ 1741–1760) દ્વારા આશરે 1750માં કરાવવામાં આવ્યું હતું. આ ભવ્ય ઇમારતના આર્કિટેક્ટ અને ડિઝાઇનર તરીકે રામસિંહ માલમની પસંદગી કરવામાં આવી હતી. રામસિંહ માલમ લગભગ 18 વર્ષ સુધી યુરોપમાં રહ્યા હતા, જ્યાં તેમણે યુરોપિયન સ્થાપત્ય, શિલ્પકલા અને હસ્તકલા ક્ષેત્રે વિશેષ જ્ઞાન અને કુશળતા મેળવી. આ મહેલના બાંધકામ માટે ભારે ખર્ચ થયો હતો. અંદાજે 80 લાખ કોરિસ (લગભગ 20 લાખ રૂપિયા) ખર્ચાયો હતો, જે તે સમયના કચ્છ રાજ્યના ત્રણ વર્ષના કુલ આવક સમાન હતો. આથી સ્પષ્ટ થાય છે કે આઈના મહેલ કચ્છના ઇતિહાસમાં સૌથી વૈભવી અને ખર્ચાળ બાંધકામોમાંનું એક હતું. (Credits: - Wikipedia)
આઈના મહેલ, ભુજના પ્રાગ મહેલની બાજુમાં સ્થિત એક ભવ્ય ઇમારત છે. આ બે માળનું મકાન પથ્થરથી બનેલું છે અને તેના પર સુંદર પથ્થરની કોતરણી તેમજ લાકડાના નાજુક ફ્રેટવર્કથી શણગાર કરવામાં આવ્યો છે. બહારનો ભાગ સંપૂર્ણ સફેદ રાખવામાં આવ્યો છે, જે તેને વિશિષ્ટ દેખાવ આપે છે.સ્થાનિક કળાને આધારે મહેલનું નિર્માણ થયું, જ્યારે તેના આંતરિક ભાગને યુરોપિયન શૈલીની ઝાંખીથી સુશોભિત કરવામાં આવ્યો. (Credits: - Wikipedia)
જમીન પર વાદળી રંગની ડેલ્ફવેર ટાઇલ્સ નાખવામાં આવી છે, જ્યારે દિવાલો પર અરીસાઓ લગાવવામાં આવ્યા છે, જે સોનાના ફ્રેમથી વિભાજિત છે. દિવાલો સાથે નાના છાજલીઓ બનાવવામાં આવી છે, જેમાં કાચના વાસણો અને સિરામિક વસ્તુઓ સજાવવામાં આવતી હતી.રૂમની રોશની માટે વેનેશિયન કાચના છાંયાવાળા ઝુમ્મર અને મીણબત્તીઓ લટકાવવામાં આવ્યા હતા. થાંભલા અને છત પર સોનાની મોલ્ડિંગ અને અન્ય સુશોભન કાર્ય કરવામાં આવ્યું છે, જ્યારે થાંભલા અને દિવાલ વચ્ચેની જગ્યા ત્રિકોણાકાર અરીસાના વિભાગોથી ભરી દેવામાં આવી છે. (Credits: - Wikipedia)
આઈના મહેલને વર્ષ 1977માં સંગ્રહાલય તરીકે જાહેર કરવામાં આવ્યો હતો. જોકે, 2001ના વિનાશક ગુજરાત ભૂકંપમાં આ મહેલનો મોટો હિસ્સો તૂટી પડ્યો અને ગંભીર રીતે નુકસાન પામ્યો. તેમ છતાં, કેટલીક રચનાઓ એવી હતી જેણે ભારે આંચકો હોવા છતાં પોતાનું અસ્તિત્વ બચાવ્યું.પછી સમારકામ અને પુનઃસ્થાપનના પ્રયત્નો દ્વારા તે ભાગોને ફરીથી તૈયાર કરવામાં આવ્યા. આજે આ વિભાગમાં શયનખંડ, સંગીત માટેનો વિશેષ ખંડ, દરબાર હોલ, તેમજ અનેક ઐતિહાસિક ચિત્રો, પ્રાચીન શસ્ત્રો, રાજસી સિંહાસન અને અન્ય કલાત્મક વસ્તુઓ સજાવવામાં આવી છે.આ મહેલનો પુનઃનિર્મિત ભાગ આજે પણ પ્રવાસીઓ માટે ખુલ્લો છે અને કચ્છના સમૃદ્ધ ઇતિહાસ તથા સાંસ્કૃતિક વારસાની જીવંત કથા સંભળાવે છે. (Credits: - Wikipedia)
( આ માહિતી વિવિધ ઐતિહાસિક તથ્યો અને સંશોધનો પર આધારિત છે. વિગતવાર માહિતી માટે, ઇતિહાસના પ્રમાણભૂત ગ્રંથો અને સંશોધનોનો અભ્યાસ કરવો ઉચિત રહેશે.) (Credits: - Wikipedia)
