સોમવારે સાંજે દિલ્હીમાં રાયસીના ડાયલોગ 2022 (Raisina Dialogue 2022) શરૂ થયું છે. વડાપ્રધાન નરેન્દ્ર મોદી (Narendra Modi), યુરોપિયન કમિશનના (European Commission) વડા ઉર્સુલા વોન ડેર લેયેન અને વિદેશ મંત્રી એસ જયશંકર સહિત અનેક વૈશ્વિક નેતાઓ ત્રણ દિવસ સુધી ચાલનારા આ કાર્યક્રમના પ્રારંભિક સત્રમાં હાજર છે. આ ત્રણ દિવસીય રાયસીના ડાયલોગમાં વર્તમાન વૈશ્વિક પડકારો પર ચર્ચા થવાની છે. આ રાયસિના ડાયલોગની સાતમી આવૃત્તિ છે, જે વૈશ્વિક ભૌગોલિક રાજકીય અને ભૌગોલિક-આર્થિક પડકારો પર મંતવ્યોનું આદાનપ્રદાન કરવા માટેનું એક મુખ્ય મંચ છે. 27મી એપ્રિલ સુધી ચાલશે.
આ કાર્યક્રમના મુખ્ય અતિથિ ઉર્સુલા વોન ડેર લેયન છે, જે આ વખતે યુરોપિયન કમિશનના પ્રમુખ છે. આ દરમિયાન તેમણે વર્ષ 2047 સુધીમાં ભારતને ગ્રીન એનર્જી સેક્ટરમાં સંપૂર્ણ આત્મનિર્ભર બનાવવાની વડાપ્રધાન નરેન્દ્ર મોદીની જાહેરાતની પ્રશંસા કરી છે. તેમણે ક્લાઈમેટ ચેન્જના ક્ષેત્રમાં પગલાં લેવાની પણ અપીલ કરી હતી. યુરોપિયન કમિશનના પ્રમુખે કહ્યું, “જ્યારે પણ ભારતીયો દર પાંચ વર્ષે લોકસભાની ચૂંટણીમાં પોતાનો મત આપે છે, ત્યારે આખું વિશ્વ વિશ્વની સૌથી મોટી લોકશાહી તરફ જુએ છે કારણ કે 1.3 અબજ લોકોનો આ નિર્ણય સમગ્ર વિશ્વમાં ગુંજી ઉઠે છે.”
રાયસીના ડાયલોગમાં યુરોપિયન કમિશનના પ્રમુખે કહ્યું કે યુક્રેન પર રશિયાનો હુમલો સમગ્ર યુરોપ માટે ખતરાની બાબત છે. બે અઠવાડિયા પહેલા હું બુચા ગઈ હતી. મેં મારી પોતાની આંખોથી જમીન પર લાશો જોઈ હતી. રશિયા અને ચીન વચ્ચે અઘોષિત કરાર છે. રશિયા અને ચીન વચ્ચે આ કરારની કોઈ મર્યાદા નથી.
ફેબ્રુઆરીમાં બંને દેશો વચ્ચે સમજૂતી થઈ હતી અને ત્યારબાદ યુક્રેન પર હુમલો થયો હતો. તેમણે ચેતવણી આપી હતી કે યુક્રેન પર રશિયાનો હુમલો યુરોપનું ભવિષ્ય નક્કી કરશે. તેની અસર ઈન્ડો-પેસિફિક ક્ષેત્ર પર પણ પડશે. તેમના મતે તમામની નજર ચીનની ભૂમિકા પર છે. તેમણે કહ્યું કે હવે માત્ર પ્રતિબંધોથી કામ નહીં ચાલે.
આ વખતે રાયસીના ડાયલોગમાં છ એજન્ડા છે, જેમાં વ્યાપાર, ટેક્નોલોજી અને વિચારધારા ઉપરાંત લોકશાહી પર પુનર્વિચાર, ભારતીય પેસિફિકમાં અશાંત સમય, હરિયાળી પરિવર્તન, જળ જૂથો વગેરેનો સમાવેશ થાય છે. આને લગતા કાર્યક્રમો બર્લિન અને વોશિંગ્ટનમાં યોજાશે. જેમાં રાયસીના યુવા ફેલો કાર્યક્રમનું પણ આયોજન કરવામાં આવશે.
જેમાં સ્વીડનના પૂર્વ વડાપ્રધાન કાર્લ બિલ્ટ, કેનેડાના પૂર્વ વડાપ્રધાન સ્ટીફન હાર્પર, ઓસ્ટ્રેલિયાના પૂર્વ વડાપ્રધાન એન્થોની એબોટ, માલદીવના પૂર્વ રાષ્ટ્રપતિ નશીદ ભાગ લઈ રહ્યા છે. આ ઉપરાંત આર્જેન્ટિના, આર્મેનિયા, ગુયાના, નોર્વે, લિથુવાનિયા, નેધરલેન્ડ, પોલેન્ડ, પોર્ટુગલ વગેરે દેશોના વિદેશ મંત્રીઓને પણ આમંત્રણ આપવામાં આવ્યું છે.
રાયસીના ડાયલોગની શરૂઆત વર્ષ 2016માં કરવામાં આવી હતી. રાયસીના ડાયલોગ એ વાર્ષિક પરિષદ છે, જેમાં ભૌગોલિક રાજકીય અને ભૌગોલિક-આર્થિક મુદ્દાઓ પર ચર્ચા કરવામાં આવે છે. તેનું આયોજન ભારતના વિદેશ મંત્રાલય અને ઓબ્ઝર્વર રિસર્ચ ફાઉન્ડેશન (ORF) દ્વારા સંયુક્ત રીતે કરવામાં આવ્યું છે. રાયસીનામાં વિવિધ દેશોના વિદેશ, રક્ષા અને નાણામંત્રી સામેલ છે.