TV9 EXCLUSIVE : 35 વર્ષ પહેલા, આ દિવસે રાજઘાટ પર, રાષ્ટ્રપતિ, ગૃહ મંત્રીની સામે, વડા પ્રધાન પર ગોળીનો વરસાદ થયો હતો
આ દિવસે એટલે કે 2 ઓક્ટોબરના રોજ, ગાંધી જયંતિના પ્રસંગે, દેશના વડાપ્રધાન પર કડક સુરક્ષા વચ્ચે રાજઘાટ પર થોડીવારમાં એક વખત નહીં પરંતુ બે વાર હુમલો કરવામાં આવ્યો હતો.
TV9 EXCLUSIVE : આજે, 2 ઓક્ટોબર, 2021 ના રોજ, ભારતના રાષ્ટ્રપિતા મહાત્મા ગાંધી એટલે કે બાપુની 152 મી જન્મજયંતિ ઉજવી રહ્યું છે. હિન્દુસ્તાની આ દિવસને બાપુના જન્મદિવસ તરીકે, એટલે કે ગાંધી જયંતી તરીકે ઓળખે છે.
આ પ્રસંગે દેશની રાજધાનીમાં રાજઘાટ (Rajghat)પર સ્થિત બાપુની સમાધિસ્થળ પર જવાની પરંપરા, જેમાં દેશના વડાપ્રધાન (Prime Minister) અને રાષ્ટ્રપતિનો સમાવેશ થાય છે, તે પ્રાચીન સમયથી ચાલ્યો આવે છે.આ દિવસની વિશેષતા માટે આ પહેલું કારણ હતું, જે ત્યાં હોવું જોઈએ અને દરેક વ્યક્તિ તેને જાણે છે. આવો, આજે અમે તમને આ દિવસ વિશે સમગ્ર ઘટના જણાવીશું
આ દિવસને યાદ રાખવા પાછળનું બીજું કારણ આજથી લગભગ 35 વર્ષ પહેલા આ સ્થળ (રાજઘાટ બાપુની સમાધિ) પર ત્યારના દેશના તત્કાલીન વડાપ્રધાન રાજીવ ગાંધી (Rajiv Gandhi)પર ખૂની હુમલો છે. આ હુમલો આ સ્થળે થયો હતો અથવા કહો કે રાજઘાટ સંકુલમાં, ગાંધી સમાધિ સ્થળની નજીક. તત્કાલીન વડાપ્રધાન રાજીવ ગાંધી પર હુમલો તે દિવસે માત્ર એક જ વાર થયો ન હતો. પ્રધાનમંત્રી પર થોડીવારમાં બે વાર હુમલો થયો. બંને હુમલામાં વડા પ્રધાન પર ગોળીઓ ચલાવવામાં આવી હતી. પહેલી ગંભીર બાબત એ છે કે, રાજઘાટ જેવી અત્યંત સલામત જગ્યાએ, દેશના વડાપ્રધાન પર બે વાર હુમલો થયો.
હુમલો કે જેમાં રાષ્ટ્રપતિ-ગૃહમંત્રી પ્રત્યક્ષ સાક્ષી હતા
રાજઘાટ (Rajghat)જેવા સંવેદનશીલ સ્થળે ગાંધી જયંતીના દિવસે આ હુમલો કરવામાં આવ્યો હતો, જે દરેક સમયે ચુસ્ત સુરક્ષા હેઠળ છે. તે હુમલા દરમિયાન વિશ્વની સામે જે ત્રીજી ગંભીર બાબત બહાર આવી તે વધુ ચોંકાવનારી હતી. તે જ બાબત અથવા કારણ હતું જ્યારે પ્રધાનમંત્રી પર બે વખત હુમલો કરવામાં આવ્યો (ગોળીઓ ચલાવવામાં આવી), ત્યારે તે સમયે દેશના રાષ્ટ્રપતિ હતા અને કેન્દ્રીય ગૃહ પ્રધાન (Union Home Minister)સરદાર બુટા સિંહ પણ ત્યાં હાજર હતા. સ્પોટ. મતલબ કે રાષ્ટ્રપતિ-પ્રધાનમંત્રી પછી, ભારતમાંથી વિશાળ લોકશાહી દેશના સૌથી ‘શક્તિશાળી’ મંત્રી પોતે પણ તે ઘટનાના સાક્ષી બન્યા.
એવું કહી શકાય કે, ભારતની ત્રણ મહાસત્તાઓમાંથી એક (વડાપ્રધાન) પર થયેલા ખૂની હુમલાના બે સૌથી મજબૂત પ્રત્યક્ષદર્શીઓ (રાષ્ટ્રપતિ-ગૃહમંત્રી) હતા. જ્યારે વડાપ્રધાન રાજીવ ગાંધી (Prime Minister Rajiv Gandhi)પર 2 ઓક્ટોબર, 1986 ના રોજ હુમલો થયો હતો, ત્યારે તેની માતા, વડાપ્રધાન ઈન્દિરા ગાંધીની લગભગ બે વર્ષ પહેલા 31 ઓક્ટોબર, 1984 ના રોજ ઘરની અંદર સુરક્ષાકર્મીઓએ ગોળી મારીને હત્યા કરી હતી.
તે પછી, દેશભરમાં ફાટી નીકળેલા શીખ વિરોધી રમખાણોને કારણે પણ દેશનું વાતાવરણ સંવેદનશીલ રહ્યું. ખુદ વડાપ્રધાન રાજીવ ગાંધી પણ પોતાની સલામતી અંગે સાવચેતીનાં પગલાં લેતા હતા. તે દિવસો સુધી જ્યારે વડાપ્રધાન રાજીવ ગાંધી (Prime Minister Rajiv Gandhi) પર હુમલો થયો (રાજઘાટ ગાંધી સમાધિ ખાતે), દેશના વડાપ્રધાનની સુરક્ષાની જવાબદારી ભારતીય ગુપ્તચર એજન્સી (આઈબી) અને દિલ્હી પોલીસના ખભા પર હતી.
સુરક્ષા પર પ્રશ્ન ચિહ્ન
તે ઘટનાના દિવસે, વડા પ્રધાન રાજીવ ગાંધી (Prime Minister Rajiv Gandhi)રાજઘાટ પર પત્ની સોનિયા ગાંધી (Sonia Gandhi)સાથે રાજઘાટ પહોંચ્યા તે પહેલાં, દિલ્હી પોલીસે દરેક ખૂણે ખૂણે શોધખોળ કરી હતી. ત્યાં સુધી ભારતીય વડાપ્રધાન અને તેમના પરિવારની સુરક્ષા માટે સ્પેશિયલ પ્રોટેક્શન ગ્રુપ (SPG) ની રચના કરવામાં આવી ન હતી. એસપીજીની રચના 2 જૂન, 1988 ના રોજ કરવામાં આવી હતી,
તે ઘટનાના લગભગ દોઢ વર્ષ પછી. જો કે, રાષ્ટ્રપતિ, પ્રધાનમંત્રી, ગૃહમંત્રી તમામ સુરક્ષા વ્યવસ્થાઓની ઝીણવટભરી તપાસ કર્યા બાદ અને દિલ્હી પોલીસના સુરક્ષા અધિકારીઓ તરફથી “ઓકે” ની લીલી ઝંડી મળ્યા બાદ જ રાજઘાટ પહોંચ્યા હતા. આ બધી વ્યવસ્થા પછી પણ એક જ જગ્યાએ બે વખત વડા પ્રધાન પર ગોળીબારની ઘટનાએ દેશની ગુપ્તચર વ્યવસ્થા અને દિલ્હી પોલીસની કામગીરી પર પ્રશ્નાર્થ ચિહ્ન મુક્યું હતું,
DCP સુરક્ષાને સસ્પેન્ડ કરવી પડી હતી
તે દિવસે રાજઘાટ સંકુલમાં વડાપ્રધાન રાજીવ ગાંધી પર થયેલા ખૂની હુમલામાં દિલ્હી પોલીસે કથિત રીતે પોતાને બચાવવાનો પ્રયાસ કર્યો હતો પરંતુ આ ઘટના પછી હંગામો એટલો વધી ગયો કે, તે દિવસોમાં દિલ્હી પોલીસમાં ડીસીપી સિક્યુરિટી રહેલા આઈપીએસ અધિકારી (IPS officer)ગૌતમ કૌલને સસ્પેન્ડ કરવા પડ્યા હતા.
હુમલાખોર ઘણા દિવસો સુધી ઝાડ પર છુપાયો હતો
તે ઘટનાને અંજામ આપનાર યુવક કરમજીત સિંહ સ્થળ પર જ પકડાયો હતો. તે ઘટનાને અંજામ આપવા માટે, આરોપી કરમજીત સિંહ પહેલેથી ત્યાં છુપાઈ ગયો હતો. તેમણે ઘણા દિવસો સુધી ઝાડની ટોચ પર આશ્રય લીધો હતો અને વડાપ્રધાન પર નિષ્ફળ હુમલો કર્યો હતો. બાદમાં તે કેસની તપાસ સેન્ટ્રલ બ્યુરો ઓફ પંજાબ સેલના પ્રભારી અને ત્યારબાદ સીબીઆઈના જોઈન્ટ ડાયરેક્ટર શાંતનુ સેને કરી હતી.
CBIના ભૂતપૂર્વ સંયુક્ત નિયામક શાંતનુ સેન, જેઓ હવે લગભગ 86 વર્ષના છે, અને રાજઘાટ સંકુલમાં વડાપ્રધાન રાજીવ ગાંધી પર હુમલાના તપાસ અધિકારીએ TV9 સાથેની ખાસ વાતચીત દરમિયાન તે ઘટના પર ઘણું બધું કહ્યું. શાંતનુ સેનના જણાવ્યા અનુસાર, “મારા તપાસ રિપોર્ટના આધારે, તે કેસના આરોપી કરમજીત સિંહને 14 વર્ષની સખત કેદની સજા ફટકારવામાં આવી હતી. તે પંજાબનો રહેવાસી હતો. તેના એક મિત્રની દિલ્હીમાં ટોળા દ્વારા દેશમાં હંગામો મચાવ્યો હતો. આનાથી ગુસ્સે ભરાયેલા કરમજીત સિંહ 2 ઓક્ટોબર, 1986 ના રોજ રાજઘાટ સંકુલમાં પહોંચ્યા હતા જેથી વડાપ્રધાન રાજીવ ગાંધીની હત્યા કરીને તેમના મિત્રની હત્યાનો બદલો લઈ શકાય.
હુમલાખોરે પગમાં ગોળી મારવાની પ્રેક્ટિસ કરી હતી
શાંતનુ સેન આગળ કહે છે, “જ્યારે કરમજીતની ધરપકડ કરવામાં આવી ત્યારે તેની ઉંમર અંદાજે 28-30 વર્ષ હશે. સીબીઆઈની પૂછપરછ દરમિયાન કરમજીતે કબૂલાત કરી હતી કે તે હુમલામાં વડાપ્રધાન રાજીવ ગાંધી કોઈ પણ રીતે બચી ન શકે. આ માટે તેણે પંજાબમાં એક છોકરાને પગમાં ગોળી મારીને રિવોલ્વરથી નિશાન સાધવાની પ્રેક્ટિસ પણ કરી હતી.
રાજીવ ગાંધીએ ચેતવણી આપી, પણ લોકોએ કહ્યું – ટાયર ફાટ્યા
તે દિવસે દેશ ગાંધીજીની 117 મી જન્મજયંતિની ઉજવણી કરી રહ્યો હતો. રાષ્ટ્રપતિ જ્ઞાની ઝૈલ સિંહ સાથે આવેલા વડાપ્રધાન રાજીવ ગાંધીએ પણ કહ્યું હતું કે, જુઓ, ગોળી ચાલી રહી છે. તે ગોળીઓનો અવાજ છે. ” આ પછી પણ, સાથે ચાલતા કેટલાક લોકોએ ટાયર ફાટી ગયું એમ કહીને ગોળીઓના અવાજને અવગણ્યો હતો.
“જ્યારે બદલામાં ફરીથી ગોળી ચલાવવામાં આવી, ત્યારે પહેલાથી જ સજાગ વડાપ્રધાન રાજીવ ગાંધીએ ફરી કહ્યું, ‘જુઓ, હું કહું છું કે આ ગોળીબારનો અવાજ છે. આ અવાજ ટાયર ફાટવાનો ન હોઈ શકે.આ પછી, જ્યારે તપાસ શરૂ થઈ ત્યારે હુમલાખોર કરમજીત સિંહ પોતે ઘટનાસ્થળે હાજર એક ઝાડ પરથી નીચે ઉતર્યા અને ત્યાં હાજર લોકોની વચ્ચે આવ્યા. ઘટના સમયે IBના તત્કાલીન નાયબ નિયામક M.R. રેડ્ડી, તત્કાલીન ડીસીપી (ડેપ્યુટી કમિશનર) દિલ્હી પોલીસની સુરક્ષા ગૌતમ કૌલ પણ કાફલામાં હતા. એવું કહેવાય છે કે તે ઘટનાના તપાસ અધિકારી, શાંતનુ સેન, સીબીઆઈના ભૂતપૂર્વ જોઈન્ટ ડિરેક્ટર અને સીબીઆઈના પંજાબ સેલના વડા હતા.
