સુનાવણી દરમિયાન મહેતાએ કહ્યું કે, દિલ્હી NCRમાં PNG સિવાયના ઈંધણ પર ચાલતા ઉદ્યોગોની સ્થિતિ ઉપલબ્ધ છે. અમે ઓચિંતી તપાસ કરી અને જાણવા મળ્યું કે મોલ્સ વગેરે સામાન્ય પાવર સિસ્ટમ તરીકે ડીજી સેટનો ઉપયોગ કરી રહ્યાં છે.
એસજીએ કહ્યું– અમે તેમને ઘણા મહિનાઓથી પાલન કરવાનું કહ્યું છે અને અમે કોઈ ફોજદારી કાર્યવાહી કરી નથી.
સુપ્રીમ કોર્ટ- નિર્દેશોનો અમલ કરવાનો એક જ મુદ્દો છે અને કોઈને જેલમાં ધકેલી દેવાનો કે આરોપ લગાવવાનો કોઈ ફાયદો નથી. જો આમ ન થઈ રહ્યું હોય તો અમે સ્વતંત્ર ટાસ્ક ફોર્સનો આદેશ આપી શકીએ છીએ.
એસજી-કમ્પ્લાયન્ટ અને નોન-કમ્પ્લાયન્ટ વચ્ચેનું અંતર ઓછું કરવાની જરૂર છે. હવે અમે અનુપાલન માટે વ્યક્તિગત રીતે આવી રહ્યા છીએ.
સુપ્રીમ કોર્ટ- હા, તમામ ઈરાદા સારા છે અને નિર્દેશો આપવામાં આવ્યા છે પરંતુ અમલ શૂન્ય છે. અમે દરેક રાજ્ય પાસેથી જવાબ માંગીશું કે તેઓએ કઈ સૂચનાઓ લાગુ કરી છે. અન્યથા અમને સ્વતંત્ર ટાસ્ક ફોર્સ બનાવવાની ફરજ પડશે.
એસજી- અમે તમામ રાજ્યો સાથે વાત કરી છે. અમે માત્ર એક જ વસ્તુ નથી કરી જે ફોજદારી કાર્યવાહી છે.
સુપ્રીમ કોર્ટ- આ એવા મુદ્દા છે જ્યાં દંડ વગેરે લગાવવાથી કોઈ ફાયદો નહીં થાય, તેનો અમલ કરવો પડશે. જો તેઓ અમલ નહીં કરે, તો ટાસ્ક ફોર્સની રચના કરવાનો એકમાત્ર રસ્તો છે.
CJI-SG કહે છે કે રાજ્યો પ્રદૂષણ નિયંત્રણ બોર્ડની સલાહને અનુસરી રહ્યાં નથી. અમે તે રાજ્યોને નોટિસ આપીને પૂછીશું કે ગઈકાલે તેનો અમલ કેમ ન થયો, એટલું જ નહીં, દિલ્હીના મોટાભાગના વિસ્તારોની જવાબદારી પણ કેન્દ્રની છે. કેન્દ્રએ એ પણ જણાવવું જોઈએ કે તે શું પગલાં લઈ રહ્યું છે.
અરજદારના વકીલ વિકાસ સિંહ- સેન્ટ્રલ વિસ્ટા પ્રોજેક્ટ લોકોના જીવન કરતાં વધુ મૂલ્યવાન નથી. અમારી પાસે તે પ્રોજેક્ટથી પ્રદૂષણ કેવી રીતે વધી રહ્યું છે તેના વીડિયો છે. જ્યારે નાના પ્રોજેક્ટ બંધ છે.
CJI: અમે વાયુ પ્રદૂષણને કેવી રીતે નિયંત્રિત કરવું તે અંગે સંઘર્ષ કરી રહ્યા છીએ, પછી તે કેન્દ્રીય વિસ્ટા હોય કે અન્ય કંઈપણ, અમને નથી લાગતું કે અમને ખબર નથી, અમે જાણીએ છીએ અને એસજી મહેતાએ પણ જવાબ આપવો પડશે. માત્ર તમને વિચલિત કરવા માટે અમુક મુદ્દાઓ પર ધ્યાન કેન્દ્રિત કરશો નહીં. આ અંગે તુષાર મહેતાએ જવાબ આપવો પડશે.
સુપ્રીમ કોર્ટે અરજીકર્તાના વકીલને કહ્યું- ચુકાદો લખાવવાની કોશિશ ન કરો
દિલ્હી સરકાર વતી દલીલ કરતા અભિષેક મનુ સિંઘવીએ સુપ્રીમ કોર્ટમાં કહ્યું કે, 3 લાખ મજૂરોને 5000 રૂપિયા આપવા જોઈએ, આ માટે 147 કરોડ રૂપિયા બહાર પાડવામાં આવ્યા છે. મજૂરોને મધ્ય દિલ્હી જવા માટે 5000 CNG બસો આપવામાં આવી છે. સીજેઆઈએ યુપી, હરિયાણા અને પંજાબને પૂછ્યું કે તેઓએ બાંધકામ ક્ષેત્રમાં કામ કરતા મજૂરો માટે શું કર્યું. તેના પર ત્રણેય રાજ્યોએ કહ્યું કે આદેશનું પાલન કરવામાં આવી રહ્યું છે. અરજીકર્તાના વકીલ વિકાસ સિંહે કહ્યું કે સેન્ટ્રલ વિસ્ટા જેવા તમામ મોટા પ્રોજેક્ટને પણ રોકી દેવા જોઈએ. તેના પર સીજેઆઈએ કહ્યું કે ઓર્ડર લખવાની કોશિશ ન કરો.
સેન્ટ્રલ વિસ્ટા અંગે સરકારે જવાબ આપવો પડશે
સુપ્રીમ કોર્ટે સેન્ટ્રલ વિસ્ટાનું બાંધકામ ન રોકવા માટે કેન્દ્ર સરકાર પાસેથી જવાબ માંગ્યો છે. સુપ્રીમ કોર્ટે કેન્દ્રને જવાબ આપવા માટે બુધવાર સાંજ સુધીનો સમય આપ્યો છે. કોર્ટે કહ્યું કે, કેન્દ્ર સરકારે જણાવવું જોઈએ કે કયા આદેશનું પાલન કરવામાં આવ્યું હતું કે નહીં. આ અંગે એફિડેવિટ પણ ફાઈલ કરો. દિલ્હી, હરિયાણા, પંજાબ અને યુપીએ પણ એફિડેવિટ દાખલ કરવી જોઈએ.
સુપ્રીમ કોર્ટ વૃક્ષો વાવવાનો આગ્રહ રાખે છે
સુપ્રીમ કોર્ટે નિર્દેશ આપ્યો છે કે મેટ્રો પ્રોજેક્ટના ચોથા તબક્કાના નિર્માણ માટે, DMRCએ વૃક્ષો કાપવા માટે મુખ્ય વન સંરક્ષક અને પર્યાવરણ મંત્રાલયની પરવાનગી લેવી પડશે.
સુપ્રીમ કોર્ટે દિલ્હી સરકારને દિલ્હીમાં વૃક્ષો અને રોપાઓ વાવવા માટે એક વ્યાપક યોજના તૈયાર કરવા અને અનુપાલન રિપોર્ટ સબમિટ કરવાનો નિર્દેશ આપ્યો છે. સુપ્રીમ કોર્ટનો નિર્દેશ છે કે સરકારે શહેરમાં વૃક્ષો વાવવામાં એનજીઓ, નાગરિક સમાજના સભ્યો, વિદ્યાર્થીઓ અને અન્ય લોકોને સામેલ કરવા જોઈએ.
સુપ્રીમ કોર્ટમાં આજે સુનાવણી પૂરી, આગામી સુનાવણી ગુરુવારે થશે.